omaha´ya bir yıl önce falan gittim, bütün kıyıyı arabayla durak durak gezdim. ve aklımda hep bu film vardı....
benim de bu filmden anladığım o dur ki, ayni müfrezedeki arkadaşlarının ölümü anında bile silahına davranamayan korkak "upham" bile...sonunda savaşın verdiği bir çeşit "eğitim" sayesinde, silahına davranabilmekte, ve katil olmaktadır. aslında filmi arkadaşlarımız bir kere de upham açısından izlemeliler.
çünkü çok iyi seviyede fransızcası olan upham için savaş yabancı birşeydir. ancak savaşta fransızca bilmek edith piaf şarkılarını anlamak işe yaramamaktadır, savaşta katır katır doğrayacaksın, ve bu onu yapamamaktadır. ancak savaş öyle bir menemdir kien korkak olanına bile adam öldürmeyi öğretir- bu da aslında şu meşhur söz olan "savaşlarda masum insan yoktur" sözünü hatırlatır.
filmin konuyu bıraktığı noktadan itibaren büyük ihtimalle upham, değişmiş ve öldüren kesen bir adam olmuştur.
önemli bir filmdir, mutlaka birçok kere izlenmelidir.
filmdeki top, tufek, tank (hepsi t ile basliyo mnkym) silahlarin cogu -tarihi gerceklik saglamak amaciyla- ikinci dunya savasi koleksiyoncularindan saglanmistir. filmin basindaki cikartma sahnesindeki botlar tamir edilip kullanilmistir. bu arada filmin cekimleri irlanda'da idi sanirim ve hatta braveheart'daki figuran tipler bu filmde de oynamislardir. gercekten de filmde askeri malzemeler acisindan hata bulmak zordur.
filmdeki onemli oyuncularin savas yorgunlugunu gercekci verebilmeleri icin hepsi aylar suren askeri bi kampa sokulmuslardir, imanlari gevremistir. yani tom hanks'in "yetti be, bana parami veriysiniz da? yapmiyrim askerlik" ifadesi veren gozleri, aylar suren yorucu bi kampin urunudur.
Steven Spielberg, filmde Çavuş Mike rolündeki Tom Sizemore'ye, filmin çekimleri başlamadan önce filmde rol alabilmesi için ara ara uyuşturucu testine girmek zorunda olduğunu ve eğer tek bir sefer dahi bu testi geçemezse, onu filmden çıkaracağını söylemiş.Hem de filmin çekimlerinin son gününde bile bu testi geçemezse, tüm filmi yeniden çekmek pahasına...
zannımca en iyi 2. dünya filmidir. savaşın neredeyse tüm ayrıntısını konu aldığı için bu kanaate vardım. burada amerika yı övme çabaları da vardır. fakat gerçekçiliği tartışılamaz.
upham denen kavasa bol bol sövdüren filmdir. o yahudi oğlana pıçak yavaş yavaş girerken bu itin aşağıda oturup ağlaması sonra teslim olan almanlara atar yapması falan öfff aklıma geldi gene burada olsaydı tokatlayaydım biraz..
geçenlerde tekrar açıp izlediğim spielberg filmidir. fark ettim ki; filmin en önemli sahnesi mellish'in bıçakla öldürüldüğü sahnedir. zannedildiği gibi alman askeri orada mellish'i zevkle öldürmemektedir. bıçağı yavaş ve dikkatli bir şekilde kalbine eziyet çekmemesi için sokmuştur. o sahnede alman askerinin söylediği söz şudur; "lütfen korkma, bıçaklandığında herşey bitecek. şşşşhh.." zira mellish hemencecik orada ölmüştür. bu da canavar alman bakış açısını sorgulatmıştır.
"- Bu çalan nedir?
+ Edith Piaf diye bir kadın...
- Ne anlatıyor bu şarkıda?
+ Ne kadar sevdiğini… Ama terk edilmiş... Hep hayal kırıklığı yaşamış..
- Bunu bir süre daha dinlersek, almanların beni öldürmesi gerekmeyecek."
II. Dünya Savaşı'nı anlatan "Er Ryan'ı Kurtarmak" filmi o kadar gerçekçiydi ki; savaş gazileri, filmi izlediğinde travma sonrası stres bozukluğu yaşamışlardır.
