kıssa'dan anlatacak olursak ; Triumvira'yı kuran talat pasa , enver pasa ve cemal pasa , osmanlı limanlarına sığınan alman denizaltıları'nın rusya'yı bombalaması ile ve üstelik te sadece almanların yanında yer alması ile baslayan ve enver pasanın ; turan ülküsüyle rusların üzerine saldırtmak için kullanacağı askerlerin neredeyse hepsinin daha savasmaya baslayamadan donarak ölümüne neden olması olayı.enver pasa , kendisine küfür mü edelim , rahmet mi okuyalım? denilesi bir sorunun muhatabı . *
Sarıkamış Harekatı;ndan sonra Ruslar da en az Türkler kadar yıpranmıştı. O güne kadar Türkleri pek ciddiye almayan Ruslar, o günden sonra Türkleri ciddiye almış ve Doğu cephesinde bir buçuk milyon asker kullanmıştır.
Sarıkamış Harekatı;ndan sonra, Ruslar da en az Türkler kadar yıpranmıştı. O güne kadar Türkleri pek ciddiye almayan Rusların, o günden sonra Türkleri ciddiye alması, bilinen bir gerçektir. Türklerin en zor şartlarda bile böylesi bir harekata girişmesi, Rusları şaşkına çevirmiştir. Ve Ruslar, bir yıl boyunca, kendi ordusunu cepheye sürmek yerine, Ermeni çetelerini kullanmıştır. Ermeni çeteleri de geniş ölçekli bir katliam harekatına girişirler
(21 Mart 1918;de Erzincan ile Erzurum arasındaki bölgede aralarında çocukların da bulunduğu çok sayıda Müslüman Türk ölü bulundu. Ne var ki, Üçüncü Ordu henüz ana yollardan çıkıp köylere ulaşmamıştı ve buralarda daha büyük sayılarda ölü bulunması bekleniyordu.
1 Nisan 1918;de Erzurum;da 2127 Müslüman Türk erkek cesedi bulunmuştu. Olay tarihinde orada sadece Ermeniler bulunuyordu.
1 Mayıs 1918;de Trabzon ile Erzincan arasındaki köylerde, Müslümanların sadece katledilmediği, öldürüldükten sonra parçalandıkları kaydediliyordu." (Genelkurmay Başkanlığı Arşivi;nden)
Denilebilir ki, Sarıkamış Harekatı, Ermenilerin de kaderine tesir etmiştir. Harekat Türk ordusunun zaferiyle sonuçlansaydı, muhtemelen, Ermeniler katliam yapma fırsatı bulamayacak ve ileride karşılaştıkları olumsuzluklarla karşılaşmayıp yerlerinde kalacaklardı.
Sarıkamış... Tarihimizin kalplerimize açtığı en derin yara;
Sarıkamış Türk Ordusu; düşmanı Karstan, Ardahandan, Sarıkamıştan atmak için 3 bir koldan taarruz ediyor
Ama gel gelelim Mehmetçiğin başına yağmur gibi kurşun değil, kar yağıyor.
Milyonlarca kar tanesi
O nar tanesi, nur tanesi, annesinin bir tanesi..
Mehmetçiğin başına afet olmuş yağıyor.
Mehmet aç, Mehmet çıplak, üzerinde incecik elbise, ayaklarında yırtık-pırtık çarıklarla yürüyorlar, yürekleri delip geçen tipinin, ayazın altında.
Napolyon, askerler mideleri üzerinde yürürler, savaşırlar demiş
Halt etmiş.
Mehmetçik kalbi üzerinde yürüyor
Karnını sıcak çorbayla değil, kalbini vatan aşkıyla doldurup da yürüyor.
Mehmet elinde mavzeri, en ön safhada düşman üstüne yürüyor
O yağdıkça metreleri iflas ettiren, dondurucu karın üstünde
O öpülesi ayaklar, bileklerinden morarmaya başlıyor.
Mehmetçiğin umurunda mı?
iktiza ederse bileklerimden keserim yine de düşman üzerine yürürüm diyor.
Kar mermi olmuş, havan olmuş, alev makinesi olmuş Mehmetçiği yakıyor.
Gökyüzünden düşen her bir kar tanesi göz yaşlarını tutamıyor.
Bu defa da o göz yaşları donup Mehmetçiğin tertemiz alnına düşüyor.
Mehmetçiğim en önde bata-çıka yürüyor
Bakıyor uzaklara; beyaz, beyaz, beyaz
Mehmetimin ayakları duruyor, kalbi yürüyor ama ayakları duruyor
işte o an çekiyor mavzerini yürü kopacısa ayaklarım yürü
işte bu manzarayı gören çam ağaçları, o dökülmesi imkansız yapraklarını üzüntüden döküyor.
Ulu çınarlar hüngür hüngür ağlıyor.
Mehmetin ayağı kardan çıkamıyor.
Mehmet o bembeyaz karların içerisine düşüyor.
Yer beyaz, gök beyaz, sağ beyaz, sol beyaz
Mehmetim kalkıyor ama kar, o yazlık lime lime olmuş asker kaputunu delip de geçiyor.
Kar Mehmetin boyuna geliyor
Mehmeti içine alıyor.
Mehmet yok oluyor.
Sonra bir Mehmet daha, bir Mehmet daha, bir Mehmet daha
Düşen her kar tanesinde bir Mehmet düşüyor.
90 bin kar tanesi, 90 bin nur tanesi su oluyor, toprak oluyor, yok oluyor.
Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı diyor bir başka Mehmet; Düşün altında binlerce kefensiz yatanı, Sen şehit oğlusun incitme yazıktır atanı, Verme dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
