Sanma şahım herkesi sen sadıkane yar olur
Herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyar olur
Sadıkane belki ol alemde serdar olur
Yar olur ağyar olur serdar olur didar olur..
şeklinde devam eden ayakta alkışlanası şiirin içinde yer alır. defalarca okunup feyz alınması farz kılınmalıdır. ayrıca sagopa kajmer adlı rap sanatçısının gölge haramileri şarkısında da geçer.
yavuz sultan selim'in bu yazdığı şiirin özelliği, sağa ve yukarıdan aşağı okunduğunda aynı olmasıdır. * Bu tarzda yazılan ilk beyit olduğu söylenmektedir.
SANMA CANIM HERKESi SEN CAN-I DiLDEN YAR OLUR
HERKESi SEN DOST MU SANDIN BELKi OL AĞYAR OLUR
CAN-I DiLDEN BELKi OL ALEMDE BiR DiLDAR OLUR
YAR OLUR,AĞYAR OLUR,DiLDAR OLUR,SERDAR OLUR.
yavuz sultan selim daha yavuz olmadan şehzade selim iken yani; santranç oyununa merak salar ve bir hayli gelişme sağlar. aynı dönemlerde de iran'da bu youn bir salgın gibi yayılmaktadır. şehzade selim işi gücü bırakıp çapulcu giyimiyle bir derviş şekline bürünerek tebdil-i kıyafet iran'a varır. bir handa oynamaya başlar oyunu önüne geleni devirir, bayağı da ün salar. ünü bir süre sonra saraya şah ismail'e kadar gider.
şah bu ünlü satranç ustası derviş-i rum'ı duyunca çağırın bir de benle oynasın bakalım der.
derviş selim gelir ilk oyunda kısa bir sürede yenilir. şah şaşırır bunca ünü yayılan derviş bu kadar acemice hatalar yapmaz vardır bunda bir iş düşüncesi ile bir oyun daha ister.
şah ismail'in oyun tarzını görmek için ilk oyunda bilerek yenilen selim; ikinci oyunda çok kısa bir sürede şah ismail'i mat eder.
şah ismail sinirlenir:
- Bre Derviş! Hiç Şahlar mat edilir mi?
yavuz da hemen cevabı yapıştırır:
-Şahların mat edilmeyeceği danışıklı dövüşünü bilseydim, elbette benim de tavrım ona göre olurdu.
şah ismail iyice sinirlenir bir tokat yapıştırır. fakat derviştir karşısındaki sonuçta yarım akıll bir gezgin... bir kese altın verip yollanmasını emreder.
şehzade selim tam huzurdan çıkacakken işte bu beyiti söyler
Sanma şahım herkesi sen sadıkane yar olur
Herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyar olur
Sadıkane belki ol alemde serdar olur
Yar olur ağyar olur serdar olur didar olur
o tokatın acısını unutmamak için de kulağına o ünlü küpesini takar ki kulağına küpe olsun hikayesinin buradan geldiği rivayet edilir.
çaldıran savaşı da bu öfkenin tezahürüdür der kimi kaynaklar. hatta bu hikayeyi doğrulayacak şu ayrıntı da anlatılır:
çaldıran savaşından sonra silahdarı "padişahım böyle bir rivayet var siz gerekten şehzadelik döneminizde iran'a kadar geldiniz mi" diye sorar.
selim uzaklardaki bir çınarı göstererek silahdar ağa git şu agacın altını kaz ne bulursan senindir der. gösterilen ağacın altında çürümüş bir kadife kese ve iki avucu dolduracak derecede iran altını bulur.
sanma şâhım__/herkesi sen_____/sadıkâne____/yâr olur
herkesi sen___/dost mu sandın__/belki ol_____/ağyâr olur.
sadıkâne____/belki ol_________/âlemde_____/serdâr olur
yâr olur_____/ağyâr olur______/serdâr olur__/dîdâr olur...
şahım sen herkesi sadık bir yar olur sanma,
herkesi sen dost mu sandın belki o düşman olur,
sadık olan belki dünyada padişah olur,
sevgili olur, düşman olur, padişah olur, sevdiceğin güzel yüzü olur...
son yüzyılda ki liderlerimize bakıldığında osmanlı medeniyetinin yetiştirdiği yavuzlara, fatihlere, abdulhamidlere bir kez daha hayran olmamızı sağlayan güzel bir sultan selim beyiti. Arkadaş hem sen dünyanın dört bir yanını dize getir hemde sanatla, edebiyatla, tasavvufla bu kadar iç içe ol bravo valla.
yavuz sultan selimin trabzonda sehzade iken irana dervis kılıgında gidip sah ismaille santranc oynarken söyledigi dizeler. ne harika ne sairane. ecdadın büyük komutan büyük idareci ama aynı zamandı büyük bir gönül adamı genlik gurur duy.
yavuz sultan selim in yazdığı serdar olur şiiridir.
sanma şahım herkesi sen, sadıkhane yar olur
herkesi sen dostum sandın, belki ol ağyar olur
sadıkhane belki ol alemde, dildar olur
yar olur, ağyar olur, dildar olur, serdar olur.
şair: yavuz sultan selim
yavuz sultan selim'in bu şiirinde aşağıda açıklandığı üzere; şiir soldan sağa okunduğu gibi sırasıyla birinci mısradan itibaren, bölünmüş kelimeleri alt alta getirdiğimizde yine anlam bütünlüğü bozulmadan şiir bütünlük içinde yukarıdan aşağı da sırasıyla aynen okunmuş olur. şiir sanatında bu ilk ve tektir. şimdi yukarıdan aşağıya okunur durumuna bakalım.
1. ) sanma şahım/ herkesi sen/ sadıkhane / yar olur
2. ) herkesi sen/ dostum sandın/ belki ol/ ağyar olur
3. ) sadıkhane/ belki ol/ alemde/ dildar olur
4. ) yar olur/ ağyar olur/ dildar olur/ serdar olur
yukarıdan aşağıya;
1. ) sanma şahım
herkesi sen
sadıkhane
yar olur
2. ) herkesi sen
dostum sandın
belki ol
ağyar olur
3. ) sadıkhane
belki ol
alemde
dildar olur
4. ) yar olur
ağyar olur
dildar olur
serdar olur
soldan sağa 1. mısra, yukarıdan aşağıya 1. sırayı
soldan sağa 2. mısra, yukarıdan aşağıya 2. sırayı
soldan sağa 3. mısra, yukarıdan aşağıya 3. sırayı
soldan sağa 4. mısra, yukarıdan aşağıya 4. sırayı
oluşturur ve şiir soldan sağa ve yukarıdan aşağıya sırasıyla anlam ve
sıralama değişmeden okunur.
yavuz sultan selim han bu beyiti şah ismail'e yazmıştır. hikayesi şöyledir:
yavuz şiire, edebiyata ve satranç oynamaya meraklı biridir. aynı şekilde şah ismail'de de bu özellikler vardır. sarayında ünlü şairleri barındırır ve çok iyi satranç oynar. bunu bilen yavuz şahın şahın bu özelliğinden yararlanmak ister. tebdili kıyafetle (gezgin bir abdal kılığında) şahın ülkesine gider. hanlarda , kervansaraylarda satranç oynayarak önüne geleni yener. haber şaha ulaşır. şah der ki çağırın birde benimle oynasın. yavuz şah'ı da yener. şah sinirlenir ve yavuz'a der ki: " sen edep nedir bilmez misin? hiç şahlar mat edilir mi? " elinin tersiyle yavuza bir tokat atar. şahın kızdığını anlayan yavuz onu yücelten şiirler okumaya başlar. işte şahın huzurundan ayrılırkende bu şiiri okur. ancak şah ismail hala onun yavuz sultan selim olduğunu anlamamıştır.
yavuz yediği tokatın acısını unutmaz. birkaç sene sonra çaldıran'da şah ismail'i yener ve ona bir mektup gönderir. mektupta o günkü tokadın acısını aldığını söyler ve ilave eder: " atacaksan tokadı böyle atacaksın. "
türkleri barbar olarak tanıtan batı zihniyeti ve içimize onların ayakcılığını yapan aydın bozuntuları bunu okusun. ekmek yoksa pasta yesinler diyen kral mı barbarmış yoksa kendini şiirle ifade edebilen hükümdar mı barbamış.
sanma şahım herkesi sen sadıkane yar olur
herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyar olur
sadıkane belki ol alemde serdar olur
yar olur ağyar olur serdar olur didar olur..
