sanatçının yaşadığı toplumla sanat kurumu arasındaki bağlantıları inceler.
insanın yarattıkları incelenirken, onun evrensek bir yaratık olması yanında, milli ve toplumsal bir varlık olduğu da göz önüne alındığından, bireyin alaşılabilmesi için, onun bağlı olduğu toplumsal yapınında anlaşılması gerekmektedir.
sanat sosyolojisi adı verilen dal, sanatçının yaşadığı toplumla sanat kurumu arasındaki bağlantıları inceler. çünkü, her insan gibi sanatçı da, diğer insanlarla ilişki halindedir, ortak bir yaşantı içindedir. onun içinden çıktığı toplum, onun hedef aldığı kitleler ve sanat eseri arasındaki sayısız ilişkileri, sosyolojinin bir dalı olan sanat sosyolojisi inceler.
sanat ve yaratma olayını, birkaç faktörün etkisi ve sonucu olarak düşünebiliriz. bunlardan birkaçı : sanatçı kişiliği, kullanılan malzeme, teknik ve sanatçının içinde yaşadığı toplumsal ortamdır. insanın yarattıkları incelenirken, onun evrensel bir yaratık olması yanında, millî ve toplumsal bir varlık olduğu da göz önüne alındığından, bireyin anlaşılabilmesi için, onun bağlı olduğu toplumsal yapının da anlaşılması gerekmiştir.
sanat, doğrudan doğruya insanlara seslendiğine göre, sorunun çözümünü bir bakıma insan toplumunda aramak gerçekten yerinde olur. en basit tanımlamaya göre ; sosyoloji, toplumları ve toplum içindeki olayları inceler. sanat ise, bütün toplumlarda yaygın bir olgudur. sosyoloji, toplumlarda böylesine yaygın bir olaya ilgisiz kalamazdı. işte bu düşünceler ışığında, sanatın insan toplumuyla olan ilgisini yorumlayabilme kaygısı, bazı sosyologları ve sanat tarihçilerini yeni bir bilim kurmaya yöneltmiş, böylece sanat sosyolojisi doğmuştur.
halkın, ya da toplumun büyük çoğunluğunun, sanatı belirlemede payı olduğu düşüncesi, geç devirlerde kabul edilmiştir. antik çağda, halkı, sanattaki değişme ve gelişmelerin temel etkeni olarak kabul etme eğilimi görülmez.
sanat sosyolojisi, yüzyılımızın başında sanat tarihinin bir branşı olarak değil; sosyolojinin bir branşı olarak ortaya çıkar. c.lalonun sosyolojik estetik dediği şey, sosyal sınıfların sanata olan ilgisini kritik eden bir görüştür. yazar, kendinden önce benzer düşünceleri ortaya atan guyaunun izleyicisi gibidir.
sanat faaliyeti, kalıcı ve evrensel değerleri bile amaçlasa, her zaman belirli bir topluma sunulur, arz edilir. bir artistik faaliyete toplumun verdiği değer; eserin kabulü, onun anlaşılması, korunması ve elden ele geçişi bir toplum içinde olmaktadır. ancak, bütün bunların dışında sanatçının özel bir işlevi de vardır. işte bu noktadan sonra sosyoloji, teorilerini sanata açıklamakta yetersiz kaldığını görüyoruz. çünkü, sanatla toplum yapısından başka bağlantılar da vardır.
eleştirel teorinin kurucusu olduğu, Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer ın yazdığı 'Aydınlanmanın Diyalektiği' eserini başucu kitabı eden sosyolojinin iletişim Sosyolojisi Alt dalının bir parçasıdır.
sanat toplumsal mı, estetik mi olmalı problematigi cercevesinde ele alınır. uzun zaman boyunca, felsefeciler estetist, sosyologlar toplumcu olarak bölünmüş olsa da transdisipliner anlayışın etkisiyle zamanla asılmış membağı genişlemiş alan. sanat eserleri uzerinden ele alındığı zaman cok zevkli oluyor bu saha.
