ilk zamanları pek göze batan bir lider olmamasına rağmen mason locasına kayıt oluşuyla beraber bir anda yükselişe geçmiş sanılanın aksine para babalarına pekte dokunmamış bir lider.Tabi klasik bir solcu romantizmiyle inanılmaz gözde büyütülmüş bir insan.Kuba ve Çinden umduğu desteği bulamamış olmasıda başarısız olmasındaki etkenlerden birisidir.
tamamen demokratik bir seçimle başa gelmiş ve ancak bunun abd ve yardakçılarının işine gelmemesi sonucu kanlı bir darbeyle devrilen eski şili cumhurbaşkanıdır.
bulutsuzluk özleminin şarkısında adı geçen şili li lider. (bkz: şili ye özgürlük)
yıl 1973
ve 11 eylül persembe
saat 13'de trt'de
sili'de askeri darbe.
yu es ey, si ay ey, ay ti ti sab lorenz...
arandı tarandı bulundu pinose
pinose'nin bıyığı daglıs
briyantinliydi saçları.
çarpısıyordu son resminde
salvatore allende
tüm dünyada ozaman
tek ülkeydi sili,
kendi kaderini çizebilmis
demokratik bir sili.
allende ve unitat popüler
herseyi bastan olusturmus
fabrikalar ve tarlalar
üretenlerin olmustu.
perralar gitarlarında
yeni türküler söylerken
yani devamlı devinen
cıvıl cıvıl cıvıl
bir sili.
dayanamadı buna bazıları,
bakır sirketi ve ay ti ti
henri kisincır görüldü
ayrıntılar tek tek görüsüldü.
yunaytıd pres,
esoseytıd pres,
tam vermediler haberleri,
neler oldu bilemedi kimse
kimse.
3,000 ölü dendi ilk gün,
100,000' buldu sonra,
savasıp öldü allende
intihar etti dedi cunta
cunta.
sonra bazı gazeteciler
kaçırdılar filmleri,
dünya gördü vahseti,
yardıma gidemedi kimse
kimse.
analar ağladı,
yürekler kan ağladı.
tüm dünyada gençler
yazdılar duvarlara.:
"sili'ye özgürlük"
"sili'ye özgürlük"
"el pueblo unido
jamas sera vencido"
dünyada ilk defa demokratik seçimle görev başına gelmiş marksist liderdir kendileri tam adı "Salvador Isabelino del Sagrado Corazón de Jesús Allende Gossens" olarak bilinir. 1908 yılı doğumlu 1970 - 1973 yılları arası şili cumhurbaşkanı.
augusto pinochet ugarte denilen fasist ve amerikan uşağı diktator tarafindan kumpas sonucu yokedilen sosyalist devlet baskani. Halkının hala sevgilisidir.
Pinochet denilen faşist hala ölmedi ve yaşadığı her saniye şilihalkının lanetini ve küfrünü aliyor üstüne.
Bu arada salvador allande nin yegeni isabel allende sili ye hizmet etmeye devam etmektedir.
enternasyonal faşizmin şili, paraguay, arjantin'de organize ettiği condor operasyonu bu güzel abimizi de yeryüzünden aldı. pablo neruda da yaşananlara ancak 12 gün dayanabilmiş ve 23 eylül'de caanım şili'sine ve dünyaya veda etmiş, giderayak kendi dizeleri düşmüştür diline muhtemelen;
"Acılardan büyük yer yoktur. Bir tek evren var, o da kanayan bir evren..."
eylül siyaset dünyası için enteresan bir aydır. yaz tatilinin rehavetiyle uyuşan toplumlara soğuk duş etkisi yapan yağmurlar yağar. allende'ye olan da eylülde oldu.
ekvatorun altındaki amerika kıtaya sonradan gelenler tarafından hiç sevilmedi, aralarında şiddetli kan uyuşmazlığı vardı. marksist bir adamı terbiyesizce seçimle başkan yapan şili halkı, kucağında o dönem richard nixon abiyi okşayan sam amcanın sinirlerine iyi gelmedi.
işte yine bir eylül akşamı, (11'i) ülkeyi üç yıllık "marksist baskıdan kurtarmaya and içmiş" bir grup asker savaşa gider gibi önce başkanlık sarayını uçakla bombalayarak, sonra da tankla ele geçirdiler. allende'nin silahı varmış elinde, -western filmlerinden biliriz- adamın silahı varsa dıkşında ölmesi normaldir.
şili'nin seçimle iktidara gelmiş sosyalist devlet başkanı. 11 eylül 1973'de gerçekleşen amerika destekli askeri darbe sonucunda allende hükümeti devrilmiştir. allende'nin ölümü "intihar etti" şeklinde duyurulmuştur.
