hemen hemen 2 aydır yaşanan durum.
en sonunda para sayma makineleri - atm'lerinin yazılımını yenileyemeyen döviz büroları ve bankalar dolar alımını durdurdu.
50 dolarla başlayan kriz 100 dolarla devam ediyor.
sahte parayı gerçek paradan ayıran dijital tanılama-okuma yapabilen para sayma makineleri ve atm'ler sahte doları gerçek olarak algılıyor.
sahte paraların piyasaya sürülmesi, döviz ve bankaların alımı durdurması-alarm durumuna geçmesi hemen 1 haftada veya 1 ayda olacak iş değil.
son bir aya yakın zamandır artık rezalet haber olmaya başladı. ülkeye ortadoğudan muazzam bir sahte para girişi oluyor. ülkede uyuşturucu silah insan kaçakçılığı mafya derken sahte para kaçınılmaz olarak piyasada yaşanıyor.
sokakta ne idiği belirsiz milyonlar elini kolunu sallayıp gezerken sahte paraya şaşırmamak lazım.
ne iç işleri bakanı ne maliye bakanı konu hakkında henüz açıklama yapmış değil, para sayma ve atm'lerde (banka döviz bürolarında makine Güvenlik yazılımlarının yenilenmesi) ve takip soruşturma araştırma önlemler gibi vb varsa ben duymadım-görmedim.
yaşanan ve yaşanacak mağduriyetler için de bilgi yok.
ne bileyim, elimde para var 300-500 dolar alayım köşeye koyayım dediğinizde 1 ay önce aldığınız dolar ileride sahte çıkarsa ne yapacaksınız?
daha gecen havalimanında cebimde atıl kalmış 50 doları bozdurmak istedim ama 2 ayrı exchange ofisi de almadı aynı gerekçe ile. "peki ben 50 dolar almak istesem satmayacak mısınız?" şeklinde sorunca da fatal error verdi 2 ayrı görevli de.
burada sorun vatandaşa potansiyel kalpazan gözüyle bakan kimselerdir. ayrıca koca sistem sahteciliğe karşı önlem alamıyorsa da yazık bize gerçekten.
yine engellenemeyen bir üç kağıtçılık sonrası, bir sürü mağduriyete sebep olan bir rezillik daha. Kalpazanlık gibi çeşitli kolay yoldan para tokatlama konularında dünya markasıyız maalesef. Toplumumuzun acilen; ahlak, etik, empati, medeniyet, bilimsel araştırma, analitik düşünce, medya okur yazarlığı, birlikte yaşama bilinci, iş ahlakı, vb. en temel konularda sıkı bir eğitim ve dönüşüm programına sokulması gereklidir. Bunun için de en acil ve ilk olarak, bu dönüşüm ve iyileştirmeyi sağlayacak; eğitmen ve personel yetiştirmemiz şart. Aksi takdirde, ilerleyen yıllardaki en büyük ve yegane ihtiyacımız; yol, okul, köprü, havalimanı vb. yerine hapishane, ıslahevi, bağımlılık merkezi, tımarhane, hastane, vb. olacaktır.
her kafadan bir ses çıkıyor. bir yanda piyasaya sürülmek için hazırlanmış milyonlarca dolar euro baskınlarda yakalanıyor, bir yanda birileri çıkıp bu sahte döviz olayı spekülasyon yok öyle bir şey diyeni mi ararsın, halkın dolara karşı talebini dizginlemek isteyenlerin oyunu mu dersiniz tam bir curcuna yaşanıyor.
köfteci yusuf başta olmak üzere et ürünlerinde çıkan at, eşek, domuz etinde çıkıp domuz eti pahalı, domuz eti konmuş olamaz, bu kadar ciro yapan biri bunu tercih etmiş olamaz diyen, bu domuz eti kumpas diye sayıklayanlar pahalı olan domuz etinin çiftliklerde kontrollü yetiştirilen domuz etinin pahalı olduğu ama avlanan yaban domuz etinin bedava olduğunu bilmeden sayıklayanlar vs durumu şimdi piyasada olan sahte döviz için saçmalıyor.
ülke ne hale geldi, kimse kimseye güvenemiyor ve her işte bir ayak oyunu aranıyor.
sorumlular sorumsuz, bilenler cahil, akıllılar şüpheci, idareciler liyakatsiz olunca suçlular masum olup hatalar yanlışlar günahlar tolere ediliyor.
şeytanın avukatı olalım 1. kısım:
çare olarak şimdilik 2009 yılından önce basılmış dolar alımı bankalar döviz bürolarında durduruldu. para gerçek veya sahte 2009 yılı basımından daha önce tedavüle çıkan dolarlar kabul edilmiyor. bazıları ise 50 doları basım yılı ne olursa olsun kabul etmiyor.
2016 yılından itibaren banka ve döviz bürolarında kullanılan Sahte Banknot izleme Sistemi (SBiS) ile para transferi yapan aracı kurumlar, banka ve döviz bürolarında kullanılan para sayma makineleriyle atm'ler (Automatic Teller Machine) sahte döviz, tl (para) tanımlaması-güvenlik sistemi nasıl çalışıyor?
kara düzen mi kağnı arabası mı ne diyeceğimi bilemedim.
tıpkı Aston Martin Valkyrie ile kaçan banka soyguncusunu yakalamak için polisin altına murat 124 verip "hadi git bu soyguncuyu yakala" demek gibi...
sistem şöyle çalışıyor; sisteme-piyasaya sürülen sahte para belirlendiğinde haritalanıyor. kabaca örneklemek gerekirse sahte paranın şurası böyle şurası şöyle diye dijital tanımı eksik-yanlışı datalanıyor-veri oluşturuluyor.
daha sonra bu haritalanmış datalar para sayma makineleri, atm'lerin üreticisi olan yazılım - servis desteği veren kurumlara-firmalara yollanıyor.
makine üreticisi-yazılım ve servis sağlayıcılar bu verileri UV-Ultraviyole Sensöre, IR-Kızılötesi Sensöre, MG-Manyetik Sensöre, MT-Metal Şerit Sensöre, RGB-Renk Sensöre, Çift CIS-Temas Görüntü Sensöre vb atm ve para sayma makinelerinde olan tanılama yapan sensörlere işliyor.
işte film burada kopuyor.
daha basit anlatmak gerekirse sistem "gerçek para bu" diyerek gerçek para dataları yüklenerek güvenlik sistemi oluşturulmuyor.
sahte para bu diyerek sahte paranın datalarıyla güvenlik sistemi oluşturuluyor. sahteciler her sefer aynı parayı aynı eksiklikle hatayla basmadığından yeni sahte para eski sahte parada oluşmuş hataları içermediğinden oluşturulan yazılım-güvenlik sisteminde oluşan açıkla sahte paranın sisteme girişi engellenemiyor ve sistem yenileme - yazılım güncelleşmeleri gerekiyor.
bırakın mühendis mantığı-zekasını ortalama bir zekada olan insan bu sisteme "ama aptallık bu" diyebilir, haklı da ama kazın ayağı bu kadar kolay değil.
sistemi aptal yapan güvenlik sistemini ortaya çıkaranlar, sistemi kuran-yazılımcılar değil... sistemi aptal kurduranlar sistemin denetleyicisi, yöneticisi, parayı yaratan güç - paranın sahibi sistemi aptal yapıyor.
