Sağlık hizmetleri sunan kurumlar, günümüzdeki rekabetçi ortamda, daha iyi ürünler sunmak için sürekli arayış içindedirler. Ancak sağlık hizmetlerini herhangi bir hizmet olarak tanımlamak güçtür. Bu nedenle sağlık hizmetleri ürününün tanımı daha iyi yapılmaya çalışılmıştır. Bu şekilde sağlık hizmeti sunanlar, hizmetlerini nasıl pazara sunabilirler, nasıl promosyon yapabilirler ve nasıl fiyatlandırabilirler sorularının cevapları üzerinde durulmuştur. Çalışmalar için hastaneler üzerinde odaklanılmıştır. Ancak diğer sağlık kurumları da bundan faydalanabilir.
Sağlık hizmetleri sunumlarının fiyatlarının artması, hükümet ve özel sektör üzerinde fiyatları düşük tutmak için baskı unsuru oluşturmaktadır. Madicare ( yeşil kart gibi) bu konuda PPS adında bir sistem geliştirmiştir. PPS hastalıkları ve hastanede kalış, tedavi süreçlerini tanımlamış, ortalama maliyetleri hesaplamıştır. Bu doğrultuda paket program için belirlenen tutarın dışındaki fatura tutarları ortadan kaldırılmıştır. Fiyat dalgalanmalarının önüne geçilmiştir. Bu programın hastalar üzerindeki etkisi 2 türlüdür. Bunlar;
1. fayda; hastanede uzun süreli yatıştan kaynaklanan masraflar azaltılır.
2. fayda; paket programda belirlenen ödeme miktarı, geri ödeme tutarını en aza indirir.
Bu programın uygulanmasıyla hastaneler arasında gözle görülür bir rekabet ortamı oluşmuştur. Hastaneler; polikinlikler, ayakta tedavi hizmeti sunan sağlık kuruluşları tarafından rekabete maruz kaldıkları için pazarlama ilkelerini kendi sistemlerine adapte etmeye çalışırlar. Buradaki pazarlama ilkeleri, herhangi bir endüstriyel pazar için uygulanabilen ilkelerden farklıdır. Temel işletme prensiplerini, sağlık kurumlarına adapte etmek özel bir çaba gerektirir. ( ürünler ve müşterilerin özellikleri farklıdır.)
dolayısıyla sağlık hizmetleri ürünü diye spesifik bir kavram kullanılmaktadır. tıbbi ekipman ve ilaçlar bu tanıma dahil değildir.
sağlık kurumlarına, temel işletme prensipleri ve ana konseptler kabaca uygulanabilir. sağlık hizmeti ürünü diğer ürün ve hizmetlerden çok farklıdır.
Sağlık hizmeti ürünlerinin temel özellikleri; dokunulamazlık, değişebilirlik, ayrılmazlık ve dayanıksızlık olarak sıralanabilir.
- Hizmet ürünü; dokunulmaz, gözle görülemez ( 5 duyu organı tarafından algılanamaz).
- Hizmet ürünü aynı anda üretilmeli ve tüketilmelidir.
- Hizmet ürününde, hizmeti sağlayan (üreten) ve tüketenin ikisi de üretim sürecine katılır.
- Hizmetin çıktıları için her iki taraf da karar verir. (hizmeti sağlayan ve tüketen)
Değişebilirlik; sunulan hizmetin ve hizmetin içeriğinin farklı zamanlar arasında değişenlik gösterebilmesidir.
Dayanıksızlık ise, hizmetin stoklana bilmesinin imkansızlığını anlatan bir ilkedir. Dokunulabilir ürünlerde stoklama ve depolanabilme standartlaşma sağlar.
mallar searh kalitesi ( yani aranabilir faktörler renk, şekil, beden gibi) satın almadan önce kişinin bakıp, değerlendirip alması; satın aldıktan sonra da fayda sağlamasıdır. Hizmet ürünlerinde ise deneyim kalitesi önemlidir. Sağlık hizmetlerinin satın almadan önce değerlendirmek zordur dolaysıyla risklidir.
