kamu denetçiliği altında ombudsmanlıkların yetkilerinin arttırılması bizatihi konuyla ilgili ekipler oluşturulması.
eklemek:
konuyla ilgili farklı bir duruma daha el atacak olursak öncelikle toplumun gözüne batmış belli başlı meslek gruplarının * almış olduğu rüşvetler biraz daha geri plana itilebilir.
daha önemlisi; beyaz yaka suçluları olarak adlandırılan belirli kurumların başlarında bulunan yahut siyasi otoriteyle içinde bulundukları makamı kullanarak bir imza ile milyonlarca dolarlık ihaleyi başkalarına verme girişimi bu duruma basitçe örnek olabilir.
bir insan her zaman, bu kim olursa olsun nefsine yenik düşmeye çok meraklıdır. ancak o'nu engelleyen bazı şeyler vardır. bu şeyler sayesinde insan kendi nefsini engellemeye çalışır, çünkü korkar. bunlar en başta konması gereken yasaklardır. her şeyden önce rüşvetin yasalarca cezasının tam olarak belirlenmesi ve caydırıcı olması gerekiyor. avrupa'da rüşvetçiliğin önüne böyle geçilmiştir.
ancak türkiye'de durum biraz daha farklılaşıyor. türkiye'de bazen bu yasağı koyan adam rüşvetçi oluyor. yani kendisi yasayı koyuyor ama karşısında kendi adamını gördüğü zaman "e iyi hadi sana bi kıyak yapalım" mantığı var. türkiye'de öncelikle devletin bu mantıktan kurtulması gerekiyor. ben buna kahve kafası diyorum. durun açıklayayım; kahve kafası dediğim şey, hani köy kahvelerinde oturan bir ağa vardır ya herkes ona çok saygı duyar, eli sıcak sudan soğuk suya sokulmaz ... hah aynen böyle bir mantık var türkiye'de. yani türkiye'de hala tam bir devlet ciddiyeti yok. devlet dediğimiz şey vatandaşına karşı merhametli ve hoşgörülü olacak. ancak kendi içerisindeki bütün işleri ciddi yürütmek zorunda. ama türkiye'de sürekli bunun tam tersi oluyor. zaten kıyamet bundan kopuyor. biri yer biri bakar kıyamet bundan kopar hesabı. aynen türkiye'de de yıllardır devlet yedikçe yiyor, vatandaş ise bakıyor. hala kıyamet kopmadı ama inşallah bir gün kopar ve vatandaş "üst değer", "uğruna çalışılacak değer" olarak görülmeye başlanır. türkiye'de bu anlayış hala tam olarak yerleşebilmiş değil. türkiye'de hala "baba devlet" anlayışı var, babadır ne yapsa doğrudur yani.
