Dün akşam putin’in açıklamalarından dolayı herkes şaşkına dönmüş olarak belirli bir süre haklı çıkarım yapamadı. Büyük rus milletinden özür dilerim diyen karaktersizler de buna dahil. Herkes şimdilik bir şeyler söylüyor ama bizim bakış açımız herkesten biraz farklı.
Öncelikle bu çekilmeye dair genel yargı ekonomileri batıyor şeklinde. Bu yanlış Rus ekonomisi; ‘’elde avuçta para yokken bir ülkenin çarkları nasıl dönmeye başlar?’’ sorusunun cevabı üzerine kurulmuştur. Ta ki Sovyetler yıkılıp bağımsız devletler topluluğu kurulana kadar. O zamandan sonra görüldü ki bdt dâhilinde olsa da birbirinden ayrılan devletler, tek parça olmadığı sürece hep aksak ve hasta olarak varlığına devam etmeye mahkûm.
Çünkü Sovyetlerin kendine has sanayiye dayalı emperyalizmi, kendine bağlı olan devletleri birbirini muhtaç olacak şekilde bağlamış. Dolayısıyla Rusya, petrole dayalı sorunlar yaşadığında ülke adeta fenalıklar geçiriyor. Zamanında petrol fiyatları iyiyken Ukrayna ile sık sık yaşadığı vana krizlerinin bir benzeridir bu. O zamanlar rusya ile de aramız iyiydi, bu yüzden haberlerde Ukrayna ile ilgili vana sorunu görünce ‘’bunların da amacı ne ya’’ diye gülüp geçiyor ama nedenleri sorgulamıyorduk. Bugün ise daha yakından görüyoruz.
Petrol fiyatlarının uzun süredir düşmesinden dolayı yaşanan ekonomik kayıp onları Suriye’deki varlığını azaltmak konusunda bir karar almaya iten etkenlerden sadece biri. Yani ana neden değil. Çünkü 1970’lerde Suriye’ye yerleşen Rusya ne pahasına olursa olsun kendi varlığını ve varlığının teminatı olan rejimi koruyup kollamaya, yerine göre de çekip çevirmeye girişecektir.
Rusya, ekim ayı itibariyle Suriye için operasyonlara giriştiğinde ışid’e karşı saldırmak hatta onu silip süpürmek maksadıyla geldiğini söylüyor ama başta Türkmenlere olmak üzere Suriye’deki Avrupalı taşeron örgütlere vuruyordu. Türkmenlere yaptığı saldırıları da ışid diye göstermekten çekinmiyordu. Çünkü ruslar karşısında her Müslümanın ışidli olduğu algısıyla davrandığından, rus yöneticileri fazla açıklama yapmak zorunda bırakmamıştı.
Ta ki uçağın düşürülmesi olayına kadar…
Uçağın düşürülmesi olayından sonra kafalarına göre haritalar ile bakın Suriye topraklarında uçağı düşürdüler diye Türkiye’ye yaptırımlar uygulamaya kalkışsalar da uçağın kara kutusunun açılmasını bekleyin demiştik. Uçağın kara kutusu açılana kadar kopan yaygaraları bilirsiniz. Sonuç? Kara kutu okunmaz derecede hasar almış deyip işin içinden çıktılar. Çünkü onlar da biliyordu ki biz Türkler haklı! Başka izahı yok. Onların derdi, tamamen bizim böyle bir şeye cüret etmemizdi. Onlara göre biz petrole, turiste muhtaç olan bir devlettik. Kendilerinin o büyüklük kompleksinin dışavurumuyduk. Malını almasak, turist yollamasak, petrol vermesek bunlar ölür havasındaydılar. Şimdiden sonra acısını çekmeye başlayacaklar. Çünkü devlet yönetimi pervasızlık çekmez.
Uçak düşürmeden 10 gün önce benzer bir ihlali daha gerçekleştirdiklerinde chpliler ve pkklılar dâhil herkes içeriye gücünüz yetiyor abiniz Amerika sizi kollamıyor mu bak cevap veremiyorsunuz hani büyük devlettiniz diyordu. Bu tahrik bunun tetikleyici nedeni değil tabi. Şayet böyle bir tepki göstermeseydik, Rusya Baltıklarda yaptığı gibi şımarık ihlallerine devam edecek bizim milli haysiyetlerimizi örseleyecekti. Dolaylı olarak Avrupa’da rusya karşısındaki korkak Nato imajından kurtuldu. Rusya’nın da vurulabileceğini ve tehditlerine rağmen bir şey yapamayacağına gören pek çok millet Ukrayna konusunda daha sıcak adımlar atmaya karar verdi. En azından rus karşıtlığından milliyetçi değerleri yükselen doğu Avrupa ülkeleri paramiliter organizasyonlarla gelecekteki Ukrayna savaşına dâhil olacak. Tabi hala rusya öldü bitti demek değil bu. Başta da dediğim gibi rus ekonomisinin alt yapısı elde avuçta para yokken bir ülkenin çarkları nasıl dönmeye başlar? Prensibi üzerine kuruldu.
Uçağın düşürülmesi hadisesinden sonra ruslar daha şiddetli biçimde suriye’deki Türkmenleri bombalamaya giriştiler. Fakat Türkmenler bugün de görüldüğü gibi var gücüyle direnerek bombalama ertesinde ilerlemeye girişen suriye arap ordusuna karşı kademeli olarak çekilmek suretiyle onu yıpratmaya devam ediyor. Hal böyle olunca sorti sayısının birim maliyeti düşük olsa da toplam sortide yüklü bir fatura çıkarıyor. Türkmendağı bölgesindeki kısmi ilerleyiş ile muhaliflerin halep kuzeyinden iki parça edilmesi kısmi başarı sayılsa da gerçek manada savaşın seyrini değiştirecek potansiyelde değil.
Çekilmesini tetikleyen bir diğer konu da ışid’in şam, humus, karyatayn doğusundaki fedailerinin dirayeti, Palmira şehrindeki akıl almaz direnişi, Rakka’ya ilerlemeye çalışan suriye arap ordusuna karşı halep güney doğusundaki ikmal yollarına yaptığı vur kaçlar ve deyr ez zor şehrinde ağır bombardımana rağmen kırılmayan kuşatması. Rusya için ışid tam bir travma nedeni oldu. Bize göre defalarca saydığımız bu yerlere yapılan saldırılara rağmen, suriye’yi suçladı ve artık bundan sonra ben humeymim ve tartustaki üslerimdeyim sana istediğin mühimmatı veririm ama sen iyisi şimdilik buraları savunmada kal insan gücün zaten belli dedi. Böylece suriye yanlıların rakka’yı ve tedmürü alacağız naraları kesilmiş oldu.
Rusya’nın üslere çekilip varlığını buna göre ayarlaması ben her şeyi bitirdim demek değil. Yine gerekli gördüğü anlarda uçakları havalandıracak ama bombardıman şiddetine göre çıkan maliyetin sahadaki sonucu tatmin edici değil ve ekonomik verilere yansıdığında kayıp önümüzdeki yıllarda akıl almaz bir boyuta varacağı ortada. Büyük devlet de olsa kendini düşünmesi lazım. Tıpkı bu sene hava kuvvetlerinde 200 pilot açığı olan abd’nin düşünmesi gibi…
Hal böyle olunca Suriye’deki muhaliflere daha çok harekât alanı düşüyor. Bu da Türkmenlerin biraz daha rahat hareket etmesi anlamına geliyor. Çünkü büyük ölçüde esadın ordusu onlara karşı savunmada kalacak. Ama bir durum daha var o da suriye ordusu saldırıya girişirse burası yine Türkmendağı bölgesi olacak. Çünkü rusların havadan müdahaleye en yakın yer burası. Yani diyebiliriz ki ruslar yine bize tebelleş olacak.
Türkiye açısından iyi olan da afrin başta olmak üzere k. rt koridoru üzerindeki rus etkisi.
Çünkü TSK’nın pkk ile mukavemet gücü, herkese gösterdi ki bu ülke asla Ukrayna ya da Sudan olmayacak. Aksine olaylar büyüdükçe Türkler daha da kendine geliyor ve şu an için dünyada belki topraklarını genişletebilecek sayılı ülkelerden biri. Belki diyeceksiniz ki artık her şey ekonomi, işgaller dönemi bitti. Kısmen haklısınız ama yanı başımızda koridor projelerine bakın derim ben de. Ekonomiyi kontrol edecek güzergâhları da elde tutmak da gelişmiş ekonomi kadar önemli.
Avrupalılar da rusların girişimleri sayesinde Ukrayna için gerekli zamanı kazanmış oldu. Ayrıca ışid’in Suriye çöllerinden atmanın karadan yeterli kuvvet sokmadan imkânsız olduğuna inandılar. Böylece ışid bir stratejik zafer daha kazanmış oldu. Bundan sonra Suriye’deki üstünlük savaşı yine ülkenin batısında olacak ki bu da tekrar Türkmendağı bölgesinin egemenliği konusunu gündeme getiriyor.
Rusya ekim ayında Suriye’ye gelirken, Amerika al biraz da sen bombala diyerek fazla karışmamıştı. Çünkü zaman zaman dikkat çektiğimiz Avrupa ve Abd arasında 2. Dünya savaşından beri süregelen bir üstünlük yarışı vardı. Avrupalı taşeronların ezilmesi onun da işine geliyordu. Ruslar tez zamanda muhalifleri çökerteceğini düşünüyordu fakat yapamadı. Amerika yine bombardıman külfetiyle karşı karşıya kalacak. Üstelik önümüzdeki 5 yıl içinde büyük bir pilot açığı ile. Çünkü her gün yapılan sortinin pilotlara yaşattığı bir stres var ve körfez savaşında disiplini ile dünyayı hayran bırakan Amerikan hava kuvvetlerinin zafiyet göstermesi demek. Bu durum da propaganda filmlerinde 200 bin dolarlık füzeler atıp giden büyük devletlerin adamlarını tanesi 5 dolarlık mermilerle vuruyoruz diyen ışidi haklı çıkarıyor ne yazık.
Rusya’nın bu kısmi çekilme hareketi Türkmendağı’na ilgisini yoğunlaştırırken Türkiye ile abd arasındaki pkk ypg üzerinden yürütülen gizli savaşta görünürdeki iki müttefiki baş başa bırakmaya yönelik. Çünkü hesaplarına göre Türkiye’nin iç operasyonlara yönelmesi ve abd karşıtlığının yükselmesi, dolaylı olarak onun da işine yaramakta. Sonuç itibariyle barış 5lisi olan 2 ülke de olsalar birbirlerine karşı koz bulundurmak her zaman ihtiyaçları olan şey.
Netice itibariyle Rusya ile savaş kapıda diyenlere her zaman saçmalamayın demiştik. Kısmi geri çekilme ile yine bunu yineliyoruz. Falanca zamanda da böyle demişti ama böyle yapmıştı diyen popülist dangalakların dediklerine bakmayın. Rusya ne o falanca zamandaki devlet, ne de petrol o falanca zamandaki fiyat…
Son olarak Rusya hakkında bir düşüncemizi söyleyelim. Rusya’nın verdiği bu ani kararın gözle görülür yanlarını sıraladık. Bize göre asıl neden, Rusya sınırlarında veya içeride bir tehdit gördüğü vakit içeriye kapanmasını bilen bir devlettir. Gürcistan savaşında bunu gördük. Abd’nin yanaşmasına izin verdiği hükumeti devirene kadar ellerinden geleni yaptılar. Ukrayna iç savaşı sırasında bunu gördük. Ateşkes olana kadar dışarıya adım dahi atmadılar. Suriye konusunda bizim için fırsat dönemi oydu fakat bizim siyasiler kobani teröristlerini sınırdan içeri alarak hayatlarının hatasını yaptılar. Bugün de bedelini operasyonlar ile ödüyorlar. Yine Türkiye’ye yaptırımlar konusunda da bunu gördük. iş hacmi sözü geçer seviyesine gelmek üzere olan Türk iş gücünü adeta 1 ay içinde kovdular. Şimdi daha büyük bir tehlike onları bekliyor olabilir. Rusya içinde yaşayan Müslümanların ve Türklerin ruslara oranlara artan nüfusu. Terör örgütlerine karşı Rusya’dan yaşanan militan göçü ve bu militanlara çeçenlerin yanı sıra Dağıstanlıların Başkurtların ve tatarların eklenmesi. Hatta kuzey Kafkasya’da yaşayan Müslüman Kafkas halklarından olan kimi radikal dincilerin yakın zamanda eylem yapabilecek hale gelmesi. Öz tabirle o Kafkasya yanacak!
Tabi gün doğmadan neler doğar bilemeyiz. Ortadoğu bize asla büyük ve kesin konuşmamayı öğretti. Bir bakmışsınız yarın haksız çıkıp böyle düşündük ama böyle oldu, özür dileriz deriz.
