Aralık 1979'da , Sovyetlerin Afganistan'a girmesiyle başladı Afgan-Rus Savaşı . 9 yıl sürdü . Sebebi ise , Halk ve Bayrak partilerinin kral Davud Han'ı devirerek , yönetimi ele geçirmesi ve reformlara başlamasıydı . 27 Nisan 1978'de Afganistan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu . Ama Halk ve Bayrak kanatları arasındaki birlik hızla bozuldu . Orduya dayanan Halk kanadı giderek güçlendi . Yeni yönetimin reform programında kadınlara eşit haklar , toprak reformu ve klasik Marksist - Leninist doğrultuda yönetsel önlemler yer alıyordu. Temel Afgan kültür öğeleriyle çatışan bu program ve siyasal baskılar , nüfusun geniş kesimlerini karşısına aldı. 1978 yazında Nuristan bölgesinde ilk ayaklanmalar patlak verdi ve eşgüdümsüz de olsa tüm ülkeye yayıldı . Bu gelişmeler yaşanırken , Sovyetler Birliği ve Demokratik Afgan Cumhuriyeti arasında dostluk paktı imzalandı .
Ayaklanmaların temel nedeni , Afgan halkının "haram" olarak baktığı her şeyin meşrulaştırılması ve yasal temelde korunmasıydı . Kadınlara erkeklerle eşit haklar , dini yönden reformlar , sekülerleşme hareketleri , kısacası komünist devrimlerden rahatsız olan Afganlar , mücahit olarak ayaklanmaya başladı . Ayaklanmalar o kadar güçlüydü ki Afgan Ordusu bunları bastırmakta çok zayıf kaldı . Pakt dahilinde , Ruslar da Afganistan'a yardım bahanesiyle Afganistan'ı işgal etti . Devlet başkanı Hafızullah Amin öldürüldü ve yerine Babrak Karmal getirildi . Sovyetler'in işgal hareketi , çok sayıda Afganın Pakistan ve iran'a sığınmasına sebep oldu . Pakistan , olaya gerçekçi baktı ve Birleşmiş Milletler'e başvurarak Sovyetler Birliği'nin Afganistan'dan çekilmesini talep etti , tabi sonuçsuz kaldı bu girişimler , diğer her BM'ye yapılan talepler gibi .
isyancıları mücahitler oluşturuyordu . Radikal islamcı görüşteki direnişçiler , Ruslara karşı vatan savunması yapıyordu . Amerikan destekli olan mücahitler , kısa zamanda birleştiler ve eğitim programları , askerleri ve silahları olan düzenli bir gerilla ordusu hâline geldiler . Mücahitlerin silahlı direnişi git gide güçlendi . Direniş , 1984 yılında doruk noktasına ulaştı . Mücahitlerin Amerikan destekli olduğu çok açık bir gerçekti . Zira dünyada çok az ülkenin sahip olduğu teknolojik silahların hepsine mücahitler sahipti . Bunun en güzel örneği , helikopter ve uçaklara karşı kullanılan , ısı güdümle Stinger füzeleridir . Sovyet Hava Kuvvetleri'nin güvencesi olan , Hind adı verilen helikopterler , mücahitlerin Stinger füzelerini kullanmalarından dolayı neredeyse 10 dakika uçamaz hâle geldiler . Bu şekilde piyadenin desteği kesildi . Mücahitler Ruslara çok büyük darbeler indirdiler . Mücahitlerin örgütünün adı Taliban idi . Şimdiki Taliban ile sadece ismi aynıdır , düşünce veya amacı değil .
Uluslararası alanda da sayısız ülkeden ve kuruluştan tepki gördü tabi Sovyetler Birliği . ABD tahıl ihracatını durdurdu , Çin , iran , ingiltere , Pakistan başta olmak üzere , en önemlisi ABD bundan çok rahatsız oldu . Çünkü olası bir Sovyet zaferi durumunda , Basra Körfezi'nin kontrolünü ele geçirebilecekti Sovyetler . Ekonomik ve siyasal tepkilerin haricinde , 70'e yakın ülke 1980'de düzenlenen Moskova Yaz Olimpiyatları'na katılmadı .
Aktif olarak mücahitlere en çok destek veren ülke , şüphesiz bir şekilde Pakistan'dır . Stratejik noktalara yapılan saldırıları , Kara Leylekler olarak bilinen Pakistan Özel Kuvvetleri , mücahitlerle birlikte yapmıştır . Mücahitlerin eğitimi , mücahitlere gönderilen silahlar bizzat Pakistan tarafından yapılmıştır . Ayrıca Türkiye , iran , Pakistan gibi Müslüman ülkelerden binlerce mücahit Afganistan'a akın etmiştir . Bunların haricinde , fikir olması açısından söylüyorum , mücahitler dağları ve genel olarak coğrafyayı avuçlarının içi gibi bildikleri için , avantajlıydılar . Ayrıca , hâlâ aktif olan tünelleri kullandılar . Şöyle ki , dağın içi boydan boya tünel şeklindeydi . Bu yüzden mücahitlerin pusu yaptıktan sonra ortamdan uzaklaşmaları , kendilerine göre pek kolay olmuştur .
En bilinen mücahit liderleri Celaleddin Hakkani , Abdül Hak , Gülbettin Hikmetyar ve Muhammed Yunus Halis'tir .
Savaş , 14 Nisan 1988 Cenevre Antlaşması ile sona ermiştir . Bu antlaşmadan bir yıl sonra Rus askerleri Afganistan'dan çekildiler . Rusya'da hâlâ "Afganistan'ı işgal ettik , istediğimizi aldık ve barışçıl bir şekilde geri çekildik." düşüncesi hakimdir fakat , görünen köy kılavuz istemez . Rusya , Amerikan destekli mücahitlerden hezimetvari bir yenilgi almıştır .
Başlığı görünce birden yine gevezeliğim tuttu. Şimdi size bir olay anlatacağım. Bakın çok ilginç. Efendim bundan birkaç yıl önce Ankara'da ulusal ve uluslararası bir proje için bulunuyorduk. Ortam tam birleşmiş milletler gibi. Her ülkeden insan var. Neyse gruplar arasında tanışmalar vs. iki ülkeden olan insanların durumunu anlatacağım. Bir gün Afganistan olan elemanla konuşuyoruz. Ülke, seçimler, işleri vs. Konu döndü dolaştı Afganistan'ın tarihine. Rambo'nun da bir filmi vardır hani Ruslara karşı mücadeleleri, Afgan mücahitler. Buradaki kişi babasının da zamanında o savaşta Ruslara karşı mücadele ettiğini anlatmıştı.
Daha sonra aradan birkaç gün geçti. Bu defa Azerbaycan'dan gelen biriyle konuşuyoruz. Bu defa anıları arasında ailesinden birinin Rus ordusunda Afganistan'a karşı savaştığını anlatmıştı. Ne oluyoruz dedim. Günah mı çıkartıyorsunuz bana. Sonra baktım bu Afgan ve Azerbaycan karşılaşıyorlar, selamlar, merhabalar. Vay arkadaş dünyanın çivisi çıkmış bizim haberimiz yok.
