beylik değil prensliktir. beylik, anadolu'da türklere özgüdür. rupenyan prensliği, bizans'ın selçuklulara karşı sınır prensliğidir.
Malazgirt Savaşı'ndan sonra Doğu Anadolu'daki Ermenilerin bir bölümü adana civarına geçerek 1080'de burada bir prenslik kurmuşlardır. Bu arada Bizanslılar istanbul'daki Ermeni Rupenyan prenslerinden birini Kral II Leon adıyla Kilikya'ya göndermişlerdir (1198) Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Karamanoğlu Alaaddin Bey'in komutanlarından Ertokuş Bey 1228'de yöreyi ele geçirmiş ve buraya Türkmenleri yerleştirmiştir.
1080'de tarsus'ta kurulmuş, başkentini sonra bugünkü adı kozan olan sis'e taşımış, 1198'de kilikya ermeni krallığına dönüşen prensliktir. bu krallık en geniş döneminde bugünkü adana, mersin, karaman, gaziantep ve osmaniye'nin tamamıyla, antalya'nın alanya ve gazipaşa, konya'nın bozkır, hadim, güneysınır ve taşkent, hatay'ın dörtyol erzin, kırıkhan ve iskenderun, kahramanmaraş'ın merkez, andırın, pazarcık ve göksun ve şanlıurfa'nın halfeti ilçelerini kapsıyordu. sırasıyla doğu roma'ya, anadolu selçukluları'na ve ilhanlılara tabi olan bu krallık kısa bir dönem için antakya prensliğini kendine bağlamıştır. bu krallık döneminde ermeni ortodoks kilisesinin merkezi 1149-1293 arası hromkla'ya *, ondan sonra sis'e taşınmıştır. bu krallığa sanıldığının aksine 1228'de anadolu selçukluları değil, 1375'te memlükler son vermiştir. anadolu selçukluları ermenilerden 1225-1228 arasında silfke'nin batısındaki bütün toprakları almış ve merkezi ermenek olmak üzere iç il adıyla kerimeddin karaman bey'e vermiştir. ilin adı daha sonra içel'e dönüşecek ve bu bölge karamanoğullarının çekirdeğini oluşturacaktır. bu devletin prens ve kralları listesi için:
