bugün ölümünün 26. yıl dönümü olan ozanlarımızdan. çok kez sürgün yemiş, hapis yatmış, o ünlü sansaryan han'ında işkenceler görmüştür. neden? tabiki düşünceleri değişikti. kürttü. sosyalistti. bu kadar sebep yeterliydi.
"türkü söylemek benim için bir aşk halidir. en güzel aşklarımı türkü söylerken yaşadım. ne onlar beni aldattı, ne de ben onları. türkü söyledikçe yeşeriyor, çiçekleniyorum. ben yalnız türkü söylemiyorum ki. bu söylediğim türkülerle aynı zamanda, çağdaş türk toplumunun lied'lerini söylüyorum. ben türkü söylerken sazım ne benimle yarışır, ne türkülerle. bize yalnızca eşlik eder. bizi tamamlar. halkımızın büyük ustalarında da saz böyle saygılı bir uyum içindedir. bu açıdan bakılınca, türküleri bir besteci gibi ele aldığım daha iyi anlaşılır."
tavır dergisinin 'ruhi su'yu anlamak' adlı incelemesinde (2008 - eylül), yukarıdaki cümlelerine yer verilmiş aydın sanatçı.
bir devlet konservatuvarında klasik batı müziği eğitimi alan 19 yaşında bir gencimizin kendisini tanımıyor oluşu, beni düşündürmüştür de aynı zamanda.
hem derlemecidir, hem bestecidir, hem icracıdır,hem enstrüman çalar. türkiye de çok az müzik insanında bu 4 özellik bir aradadır, hele türküleri bir de kabadayı söyler ki en masum türküye bile isyan katar. o drama köprüsünü söylesin ben öleyim...
hayran olduğum tek müzik insanıdır.Sesi şahane sadedir.'Sanatçı' dır.bilinmedik onca türküyü günümüze ulaşmasında çok büyük payı vardır çoğunu notaya geçirip öğrencilerine öğretip ülkede yayılmasını sağlamıştır(Erkan oğur,ismail Hakkı Demircioğlu bu ekolden yetişmiştir.)
.Drama köprüsü,üç kız bir ana,melamet hırkası,Söğüt'ün erenleri,enel hak dedikte,gel benim derdime derman eyle ve benzeri onlarca türküsü hepsi teker teker deryadır.binlerce kez dinlenir fakat hiçbir şekilde bir sıkıntı vermez adama.
Trt ye büyük emekleri olmuştur.tabi her 'sanatçı' gibi onu da unutmuştur kurumlar kanunlar.(prostat hastalığı yüzünden yurtdışında ameliyat olmak zorundadır fakat ülkeden çıkma yasağı konulmuştur adına.)
Bir insan ülkesine sanatçı olarak daha ne verebilir?En güzel ezgilerini saklamış yurda dağılmasını amaçlamış, bu uğurda ömrünü müzik insanı yetiştirmeyi adamış.
12 eylül ruhi su gibi hakiki insanların belini kırdı.
onların anısı her daim canlı ve temizdir.
kirletilmemesi gerekir turnaların yolunun.
ha bu adamları dinlemek ya da sevmek için illaha da alevi olmak gerekmez. bu topraklarda yaşayan ve nereden gelinmiş olursa olunsun, hangi kültüre, ırka, dine vs. tabi olunursa olunsun, bu türküler ve geçmiş hepimizin zenginliğidir ama redd i miras edenlere bi şey denemez tabii. o onların cehaletidir. insan en çok bilmediğine yakındır aslında.
"dosttan bir elma geldi
elma ne güzel elma
içi turunç dışı turunç
ne güzel elma"
o yokken bağlama bir garip. o yokken türküler her daim öksüz.
şimdiki akademisyenler çağdaşlık savsatası altında bağlamayı hor göre dursunlar usta, bağlamanın zincirlerini çoktan kırmıştı. türküleri otantikliğinin dışına çıkmadan o kadar güzel söylüyorduki, herkesin zır zır zırlanarak ''dillendirdiği batılalaşalım, çok seslenelim'' zevzekliğini ezip geçmiş rahmetli. * bağlamayı kendine özgü çalışı, sınırsız repertuarı, okuduğu ilahiler ... sonra da ağlıyoruz bağlama neden bu kadar yetersiz diye. biz yetersiz olmayalım sakın !
ahmet kaya' ya: at teper gibi bağlama çalıyosun, böyle bağlama çalınmaz, bağlamayı dövmene gerek yok diyen sanatçı. yıllar sonra üstad (bkz: ahmet kaya) verdiği ilk konserin afişine ''bağlama böyle de çalınır'' yazdıracaktır..
sanki onu bekleyerek açılmış gibi olan ankara devlet konservatuvarı'nda okur ve opera bölümünü 1942'de bitirir. hayranları onun bas bariton opera icralarını bilmezler, çünkü devlet operası'ndaki görevine 1952 yılında son verilmişti. ruhi su, bu olay üzerine türkülerimize yöneldi; köroğlu, pir sultan, muhiy, karacaoğlan, dadaloğlu... sonra rumeli türküleri. bu olayı, gavur operasından ulusal türküye dönüş saymak yanlıştır. batı müzik yazısı, hiçbir folklor ürünüyle çatışmaz çünkü; bütün iş, bilimsel müzik yazısı içinde folklorik ürünün yerli yerine oturmasını sağlamaktır.
türkülerimize bilimsel müzik yöntemini uyguluyordu ruhi su. bunun tam olarak anlaşıldığını sanmıyorum. ama onun işi elbet bununla kalmadı, kendisi de besteledi türküler. dehası ve ölümsüzlüğü buradadır. bizim, bize özgü değil, uygar dünyadan olduğumuzu gösterdi. uluslararası ününün kaynağı budur.
Nazım Hikmet hapishaneden çıktığında dostlarıyla buluştuğu bir gecede Ruhi Su türküler söylemiştir. Bu türküleri dinleyen Nazım Hikmet ellerini çapraz biçimde göğsüne tutarak, "Ruhi sen türkü söylerken, en acılı türküde bile bir yeis duymuyorum, ellerimi böyle göğsüme vurasım geliyor" demiştir. 1963 yılında Nazım Hikmet'in ölüm haberi Ruhi Su'ya ulaşınca Ruhi Su üzüntüyle odaya kapanmış ve çıktığında bir halk türküsünün ezgisi üzerine "karalı bir haber düşmüş geliyor" sözleriyle başlayan şiirini yazmıştır. Ruhi Su, Nazım Hikmet şiirlerini ilk besteleyen kişidir.
