kainatın içindeki her şeyi yaşatıp belirli bir düzene koyan ve insanın emire amade kılan,
kulları üzerinde tek tasarruf hakkına sahip olan-rızkı dilediğine veren dilediği kadar veren- buna pergamberimiz zamanında cahil müşrikler bile inanmışlardı ve buna karşı koyana savaş açmışlardı.
yunus suresi/31 - müminun suresi 84-89:
resulüm: de ki;" eğer biliyorsanız söyleyin bakalım, bu dünya ve onda bulunanlar kime aittir?
allah a aittir diyecekler. öyle ise hiç düşünüp taşınmaz mısnız? de. yedi kat göklerin rabbi, azametli arş ın rabbi kimdir? diye sor. allah ın dır, diyecekler. şu halde siz allah tan korkmaz mısınz! de. eğer biliyorsanız , herşeyin melekûtu kendisinin elinde olan, kendisi her şeyi koruyup kollayan, fakat kendisi korunmayan kimdir? diye sor. bunların hepsi allah ın dır diyecekler. öyle ise nasıl olup da büyüye kapılıyorsunuz! de."
allah kullarına yaşam biçimini, kanun ve kitabı indirmesi, onların üzerine müjdeci ve uyarıcı olmak üzere sözcüler göndermesi allah ın rububiyetindendir.
din günü (ahiret- yevmiddiyn) yalnızca o nun elindedir. kullarına gönderdiği elçi ve kanunlar sonunda onları sınamak ve sonuçta ceza ve mükafat vermesi o nun rububiyetindendir.
o nun izni ve dilemesi olmadıkça hiçbir kimse veya nesnenin zarar ve fayda vermemesi o nun rububiyetindendir.
dualara yalnızca o nun icabet etmesine inanmanız onun rububiyetine iman etmiş olmanızdır.
Cenab-ı Hakk'ın her zaman her yerde her mahluka, muhtaç olduğu şeyleri vermesi, terbiye ve tedbir etmesi ve mâlikiyyeti ve besleyiciliği keyfiyyeti. * Artırmak. Ziyade kılmak.(Ey gözleri sağlam ve kalbleri kör olmayan insanlar, bakınız! insan âleminde iki daire ve iki levha vardır. Birinci daire: Rububiyyet dairesidir. ikinci daire: Ubudiyyet dairesidir. Birinci levha, hüsn-ü san'attır. ikinci levha ise tefekkür ve istihsandır. Bu iki daire ile iki levha arasındaki münasebete bakınız ki, ubudiyet dâiresi bütün kuvvetiyle rububiyyet dairesi hesabına çalışıyor. Tefekkür, teşekkür, istihsan levhası da bütün işaretleri ile hüsn-ü san'at ve nimet levhasına bakıyor. Bu hakikatı gözün ile gördükten sonra rububiyet ve ubudiyyet dairelerinin reisleri arasında en büyük bir münasebetin bulunmamasına aklınca imkân var mıdır? Ve Sâniin makasıdına kemal-i ihlas ile hizmet eden ubudiyet reisinin Sâni' ile azîm bir münasebatı ve kavi bir intisabı ve o intisab ile her iki daire reisleri arasında bir muârefe ve mükâleme ve alış verişin olmamasına ihtimal var mıdır? Öyle ise, bilbedahe tahakkuk etti ki; Ubudiyyet Reisi, Rububiyyetin hâss mahbub ve makbulüdür. M.N.)
