robert michels (1876-1936) ekonomi ve siyaset bilimi profesörüydü. önceki sosyalist ilgileri nedeniyle ülkesi almanya da terfi etmeyi reddetmiş ve ileriki yaşlarının büyük bölümünde isviçre ve italya üniversitelerinde ders vermiştir. sürgündeki entelektüel durumunda olması siyasi sorunlara karşılaştırmalı yaklaşımı için temel sağlamıştır. en önemli kitabı siyasi partiler: modern demokrasinin oligarşik eğilimlerinin sosyolojik incelemesi (political parties: a sociologistical study of the oligarchical tendencies of modern society-1911) michels , oligarşinin demir yasası dediği tespitiyle ünlüdür.
Michelsin temel gözlemi şudur: Seçkinler var olmakla kalmaz, kaçınılmaz olarak vardırlar. Nitekim, Alman Sosyal Demokrat Partisini inceleyen Michels, bir sol kitle partisinde bile bu durumun söz konusu olduğunu açıklıkla ortaya koymuştur. Kısacası, seçkinlere her toplumda, her türlü örgütlenme biçiminde rastlanır.
Bir küçük grup, bir oligarşi (oligio: az sayıda; arşi: komuta, emir) daima ötekiler arasından sıyrılır ve karar verme mekanizmalarını ele geçirir. Bu azınlık bir kez başa geçsin, otoritesini sağlamlaştırmak ve süreklileştirmek için hiç duraksamadan uğraşır; tabandan koparak kendi çıkarlarını ön plana alır. Bir sol partide bile önderlerin orta sınıftan gelmeleri Michels için demokrasinin kağıtta kaldığını gösteren bir başka kanıttır.
kaynak: yrd. doç. dr. leyla sanlı hotiç
michels demokrasiye inanmıyor. bununla birlikte seçkinlerin, hiyerarşinin 'kaçınılmaz olarak' ortaya çıkacağını düşünüyor.
