Öyle güzel bir üslubu vardır ki size hikaye okutmaz, yaşatır. Özellikle "gurbet hikayeleri" başlıbaşına bir okuldur. Sizi insan yapar, olgunlaştırır. "Eskici" hikayesindeki küçük hasan asla aklınızdan çıkmaz. Birden beş yaşınıza geri dönersiniz.
Edebiyatımızın en iyi hikayecisi, ne acıdır ki soy isminin tersten okunuşuyla tanınıyor!
Gözleme dayanan eserlerinde, tasvirler, portreler, benzetmeler kullanarak, sade, akıcı dili, güçlü tekniği ile seçkin bir yere sahip olmuştur. (15 Mart 1888, istanbul – 18 Temmuz 1965, istanbul)
Çalkantılı bir hayat. Anadolu'da ve yurtdışında sürgünde kaldığı dönemlerde memleket hikayeleri ve gurbet hikayeleri olarak kaleme alıyor. Ailesi ise çeşitli yerlerden geliyor. Giray hanlığından, yanyalı bir rum'a ki küçük yaşlarda Müslüman olan bir taraf, Anadolu'da Emirdağ, Mudurnu tarafından gelenlerden Mehmet Akif Ersoy'a kadar uzanan bir akraba silsilesi var. Eşiyle evlenmeleri de çok ilginç. Refik Halit 39 yaşında iken jön Türklerden arkadaşının 15 yaşındaki kızıyla yurtdışında evleniyorlar. Aileler arasında başlarda küslük olsa da daha sonra barışıyorlar. 2000 yılın sevgilisinde eşi nihal hanım'ın izleri var. Geçimini yazarak sağlamış. Sürgünden döndükten sonra siyasete bulaşmıyor. Daha sakin bir hayatı tercih ediyor. Hatta yazdığı bir oyun Atatürk'e kötülenince Atatürk çok başarılı bir eser diye teşekkür yazısı yazıyor. En büyük üzüntülerinden birinin de Cumhuriyetin onuncu yılında Türkiye'de olamamak olduğunu söylüyor. Anadolu'da Sinop, Çorum, Bilecik gibi yerlerde sürgünde kalıyor. Yurtdışında ise Beyrut ve halep yakınlarda kalıyor. Hatta yurtdışındayken Hatay'ın anavatana katılması için çalışmalarda bulunuyor. (bkz: eşlerine göre ediplerimiz)
soyisminin erkek cinsel organı ile ilgisi olmayan yazar. karay soyismi karay türklerinden gelmektedir. anlatılan hikayedeki şakacılık bölümü ise doğrudur.
türk edebiyatının kalemi kuvvetli isimlerindendir. iyi bir öykü, roman ve fikra yazarıdır. temiz ve akıcı bir türkçe ile yazar. eserlerinde sürgün, gurbet, özlem, aşk konularını titizlikle işlemiştir.
Ziyafet bitti, fakat ağzınızı silmeden, elinizi yıkamadan, bir de acı kahvemizi içmeden efendiler nereye?
Yaz başlangıcında sırtı karnına yapışmış, sarı, sıska, cansız birtakım tahtakuruları çıkar, iğne gibi vücudumuza batarlar, derimizi haşlarlar, kanımızı emerler, sonra sabaha karşı etli canlı, iri yarı şuraya buraya kaçarlar... Galiba şafak attı, güneş doğuyor, tahtakuruları nereye?
Kedisiz evlerde fareler vardır, kilerlere girerler, dolapları delerler, şunu bunu kemirip, sağa sola koşuşup baş köşede gezerler, bir pıtırtı olunca deliklere girerler... Galiba koku aldınız, kedi geliyor, koca fareler nereye?
Dul anaların haylaz çocukları vardır, sandıkları kırarlar, paraları çalarlar, bohçaları aşırıp eskiciye satarlar ve sonra korkup sokak sokak kaçarlar... Galiba foyanız meydana çıktı, yakanız ele geçecek, ziyankâr evlatlar nereye?
Yukarıda bir bölümünü okuduğunuz yazı, Refik Halit (Karay) tarafından, 5 Kasım 1918 günü Zaman gazetesinde yayınlanmıştı. taa 100 yıl önce.
kurtuluş savaşına ve türkiye halkının azmine güvenmediği için o dönem söylediklerinde ve yazdıklarında tamamıyla haksız çıkarak kendini kötü bir durumda bulan yazardır. sonradan haliyle bu yanlışını düzeltebilmek için epey çaba göstermiştir.
gördüğüm kadarıyla inkılap yayınları tüm eserlerini ve gazete yazılarını bir seri halinde yayımlıyor sürekli. ancak yukarıda bahsettiğim bu öngörüsüzlüğü nedeniyle, içimde şimdiye kadar hiçbir kitabını alıp okumak isteği uyanmadı.
kadını kişiliği itibari ile pek bir sivri dil ile tasvir etmiş, her seferinde üzerime alınmış beni gücendirmiştir.
yazıya döktükleri belki içtendir lakin aşırı gerçekçiliği bir kadın için fazla gelmektedir. zevke düşkünlüğü nedeni ile yapmış olduğu harikulade betimlemelere rağmen zordur onun gözlerinden yine onun dünyasına bakabilmek.
yazın adamlığı ile köşe yazarlığı ve düşüncelerini ayrı değerlendirmek gereken yazar. Çok iyi bir edebiyatçıdır. Kitapları bana göre dönemin en iyi kitaplarındandır ve dile hakimdir. Ancak gel gör ki, milli mücadelenin karşısındadır. Mustafa Kemal ve beraberindekilerden "Ankara keçileri" şeklinde bahsederken, "Milli Mücadele" için ise şunları söylemektedir: "Aman Allahım, telaffuzu ne güç, ne çirkin, ne gayrimilli bir kelime (...)". (Detay için, ittihadçı'nın Sandığı, Murat Bardakçı, s.458-459).
-ilk yazılarında günlük hayatı, hayatın gülünç yanlarını karikütirize ederek anlatmıştır.
-yapıtlarında mizah ve eleştiri vardır.
-yapıtlarının en önemli özelliği hicivdir.
