referans o kişinin sizi tanıdığını, istenirse referans verilen kişiye ulaşılıp ilgili aday için bilgi alınabileceğini gösterir iken, lakin torpil, adı üstünde içeri girme imkanı olmayan kişiye güçlü biri tarafından kaba kuvvetle(bu ilişkisel düzlemde hiyerarşik mukavvemet de denir) yer açılması anlamı taşır.
torpil yapılan kişi haldir hatırdır etek tıraşı falan filan her şeyi yaparken referans gösteren kişi söylediklerinin güvenilir bir kaynaktan doğrulatmanın sevincini ve haklı gururunu duyar.
yalnız referans kişvesi altında yasal torpil uygulaması ülkemizde oldukça yaygın olduğundan ötürü bu iki kavram sanki tek bir kavrammışcasına algılanıp, referans kavramının asıl işlevi unutularak olayın özü küçümsenir. *
günümüzde pek farkları yoktur. ''bu kişiyi alacaksınız o kadar'' cümlesini her ikisi de kurar. torpil baskındır referans tavsiyedir. ama torpilciler referansım vardı derler her zaman.
referansta gidilmek istenilen yere sürünerek, binbir zorlukla varılır;
torpilde ise gidilmek istenilen yere götüren birisi, bir araç mutlaka vardır.
işte bu!
referans daha resmi bir olaydır, iş görüşmelerinde falan formlara yazarsınız referanslarım şunlar diye. torpil ise daha türk milletine özgü, adam kayırmacılığa daha uygun ve daha seviyesizdir. işinize yararsa en iyidir, başkası önünüze geçtiği zaman ise torpilden kötüsü olmaz.
Referans, en kurumsal firmalarda bile, ingilizce mülakatı ve yazılı sınavları geçtikten sonra ik mülakatına girerken yüzünüze çarpan acı gerçektir. Çünkü sizden bir form doldurmanız istenir; ki bu formda istenen tüm bilgiler özgeçmişinizde yazmaktadır ve özgeçmişiniz de karşınızda oturan tipik bir ik'cı izlenimi veren bayanın elindedir. Özgeçmişinizde yazmayan tek şey, "Kurum içinde çalışan ve size referans olacak kişiler" kısmıdır. Düşünürsünüz ve o boşluğu bir türlü dolduramazsınız. Halbuki o mülakat için saatlerce çalışmış, kendinize tamamen güvenerek gitmişsinizdir. Mülakat öncesi yüzünüze soğuk bir su gibi çarpan bu iğrenç gerçek, size olayların nasıl döndüğünü anlatır zaten.
Torpil referansın daha dürüst versiyonudur, en azından adaletsizliği alenen ortadadır. Referansta olduğu gibi üstü afilli kelimelerle örtülmeye çalışılmamıştır...
referans, eğer yeni mevzunsanız okulunuzdan veya bir hocanızdan alabilceğiniz tavsiye mektubudur, iş tecrübeniz varsa eski işverenden alınabilinecek bir tavsiye mektubudur, yani çoğunlukla bir emek sonucu elde edilir. torpil ise gireceğiniz işle ve niteliklerinizi göstermekle hiç alakası olmayan millet vekili amcanızın ismini referans bölümüne yazıp, profesyonel insan kaynakları uzmanının gözünde salak durumuna düşmektir. Amerika'da cv'de referans gösterme zorunluluğu yoktur, bir çok modern cv çeşitlerinde, kişinin yaşı, milleti, cinsiyeti vs. yer almamaya başladı.
özetle bir referans, sadece belli bir emek üzerine yazılmış ise etkilidir, aksi taktirde, vasıflı tanıdıklarınızın ismini yazmak , sizi sadece gülünç duruma düşürür.
Referans; emeginizin, birikiminizin ve birlikte calistigijiz insanlarla saygiyi ve ovguyu hakedecek iliskiler kurmus olmanizin karsiligidir. Torpil ise; yalakaligin es anlamlisidir.