bediüzzaman saidi nursi yazdığı risaledir. o günlerde -(devri cehalet dönemi) yapılan aramalarda bu ramazan kim sorusuna sebebiyet vermiş ve ramazan isminde bir vatandaşın gözaltına alınmasına böyle trajikomik bir olaya neden olmuş bir kitaptır.
Bediüzzaman Said Nursi hazretlerinin mektuplarından oluşan Mektubat'ın 29. mektubunun ikinci kısmında yer alan risaledir. Ramazan ayının hikmetlerinden bazılarını değindiği dokuz nükteden müteşekkil bir risaledir. Girişteki "ramazan'a dairdir" ibaresi yüzünden bazı akl-ı evveller "kim ulan bu ramazan" diye kendilerince bir arayışa girmişler ve sonunda Tahiri Mutlu'nun köyünde risaleler ile uzaktan yakından alakası olmayan ramazan isminde bir garibi "vay efendim senin ismin ramazan mı? Hadi içeri" diyerek idamlıklar arasında mahpushaneye atmışlardır. bu ismi geçen adamda daha sonra hapishane'de bulunduğu yeri mektebe çeviren risale ve üstad ile tanışmış ve risale-i nur talebesi olmuştur.
Dördüncü nükteden:
"Ramazan-ı şerif'teki oruç, nefsin terbiyesine baktığı cihetindeki çok hikmetlerinden bir hikmeti şudur ki:
Nefis, kendini hür ve serbest ister.. ve öyle telakki eder. hatta mevhum bir rûbubiyet ve keyfemâyeşâ hareketi, fıtrî olarak arzu eder. hadsiz nimetlerle terbiye olunduğunu düşünmek istemiyor. Husûsan dünya'da servet ve iktidarı da varsa, gaflet dahi yardım etmiş ise; bütün bütün gasıbâne(gasbedercesine), hırsızcasına nimet-i ilahiyeyi hayvan gibi yutar.
işte Ramazan-ı şerif'te en zenginden fakire kadar herkesin nefsi anlar ki; kendisi mâlik değil, memlûktür; hür değil, abddir. emrolunmazsa en âdi ve en rahat şeyi de yapamaz, elini suya uzatamaz diye mevhum rûbubiyeti kırılir; ubûdiyeti takınır, hakikî vazifesi olan şükre girer."
