sigmund freud' un geliştirdiği bir kuramdır. kişilik gelişimini 4 evreye ayırır: oral-anal-fallik-örtülü evre. teması cinsellik ve saldırganlıktır. kişiliğin bu iki temelde gelişimine dikkat çeker. beyni üçe ayırır : 'ıd' cinsellik ve saldırgalığı, 'süper ego' toplumsal değerler, ahlak, sosyalite ve ödevleri barındırır. ego ise ıd ve süper egonun arasında dengeleyici konumdadır. insanların görünen yüzü, aslı, dışarı yansımasıdır. daha basit olarak ıd bir omuzdaki kırmızı boynuzlu şeytan, süper ego diğer omuzdaki beyaz melek, ego ise arada kalan, ikisininde isteklerini karşılamaya çalışan insan benliğidir.
psikoseksüel kuramda freud daha çok id üzerinde durmuş, insanın davranışlarında idin rolünün öneminden bahsetmiştir. idi belirleyici faktör kalıtım ve çevredir. 6 yaşa kadar olan çevresel etki önemlidir. buna göre ortalama 3 yaşındaki bir çocuğa tuvaletini yaparken ebeveyn tarafından uygulanan baskı çocuk büyüdüğünde cimrilik, tutuculuk, agresiflik, utangaçlık olarak yansıyacaktır. bireyin ilerlemiş yaşına karşın hâlâ parmaklarını emmesi psikoseksüel gelişimin bu ilk basamağı olan oral döneme takılıp kalmaya bir örnek oluşturur. oburluk, sigara tiryakiliği, alkolizm gibi çeşitli kişisel özellikler yine psikoseksüel gelişimin oral devresindeki bir takılmadır...