dil sürçmelerini, esprileri ve rüyaları rastlantısal olaylar olarak değil bastırılmış duyguların dışavurumu olarak açıklayan yaklaşımdır.
özellikle sigmund freud'a göre, sosyal çevrenin etkisiyle 'cinsellik' ve 'saldırganlık' insanlar tarafından bilinçaltına itilir ve bu bastırılmış duyguların dışavurumu biz hissetmesek bile hayatımızın hemen hemen her döneminde bizleri etkiler.
sanıldığının aksine insanı düşünen varlık olarak ele almaz psikanalitik yaklaşım,insan eylemindeki bilinçdışı faktörleri ele alır,ünlü buz dağının görünmeyen yüzü cümlesini bundan sarf etmiştir freud. gene sanıldığının aksine bilinçaltına şiddet hükmetmez sadece bastırılan dürtülerin su yüzüne farklı koşullarda daha da büyük ve baskın olaylar şeklinde çıkacağını öngörür.id'in bu faktörünü dengeleme görevini ise birnevi usaltı vicdanı olan süperego üstlenmiştir.
freud 'bastırılmış cinselliği' rüyalarla açıklamaya çalışır. "kişinin sürekli rüyasında ceketinin düğmesini iliklemesi" gibi.
bu yüzdendir ki hastalarına her sabah uyanır uyanmaz rüyalarını not etmesini söyler. düğme-ilik ilişkisinde düğme penisi, ilik vajinayı temsil eder.
