full metal jacket ile beraber favori vietnam filmlerimden birisi. full metal jacket bol küfürlü bir tanışma sahnesiyle başlarken platoon ise eğitimini tamamlamış askerlerin savaş bölgesine gelişiyle başlıyor. burada esas oğlanımız taylor * üzerinden tecrübeli askerlerin çömezlerle dalga geçişine, yıllardır orada savaşmış gibi gözüken ve yüzü gözü çökmüş askerlerin donuk bakışlarına şahit oluyoruz.
daha sonra karakterleri yakından tanımaya başlıyoruz. babacan elias * , kafadan sakat barnes * , bir diğer kafadan sakat asker bunny * , taylor'ın arkadaşları rhah * , iyi vietnamca bilen lerner * , big harold * ve daha pek çok askerin yaşadığı dramlara ve nihayetinde ölümlerine şahit oluyoruz.
bu arada imdb'de filmle ilgili ekstra bilgiler de var. sizler için bir kısmını çevirdim. ***
- filmdeki teğmen wolfe * karakteri pek çok askere ''bir asker nasıl davranmamalıdır'' denilip izletiliyormuş.
- filmin sonlarında ikinci bölük ceset yığınlarının dibinde oturan taylor'ın yanına geldiğinde taylor elindeki el bombasını düşürüyor. yönetmen oliver stone da ''o sırada herhalde intiharı düşünüyordu'' deyip sahneyi aynen filme aktarıyor.
- oliver stone da vietnam'da bulunmuş zamanında.
- chris taylor rolünün önerildiği aktörlerden biri keanu reeves'miş. reeves teklifi reddetmiş.
- yine chris taylor rolü için johnny depp * düşünülmüş en başta ama vazgeçilmiş. zaten johnny depp de o filmden sonra almış yürümüş *
- barnes rolü de kevin costner'a önerilmiş, o da reddetmiş galiba.
- daha filmin çekimleri başlamadan oyuncular 14 gün boyunca filipinler'de bir acemi birliğinde kalmış. tıpkı acemi birliğindeki gibi saçları kesilmiş, oranın yemeklerini yemişler, duş almamışlar ve ormanda yatıp kalkmışlar.
- filmde gerçek rpg'ler kullanılmış.
- oyuncular çekimler öncesi marijuana içmiş.
- filmin sonlarına doğru rhah elinde sopayla gelip ölü bir askerin cebinden bir şey araklıyor. arakladığı şey ise eroinmiş.
- filmde bir karakter öldüğünde o karakteri canlandıran oyuncu anında evine gönderilmiş.
- johnny depp o yıllarda 22 yaşındaymış.
not: diğerleri çok fazla askeri terim içeriyordu, onları çeviremedim.
platoon'u izledikten sonra gözümde insan ırkı ikiye ayrılmıştır. elias'lar ve barnes'lar. elias'ın kişiliğinde fırsatlar ülkesi, demokrasi abidesi amerika, barnes'ın kişiliğinde kapitalist, emperyalist bir o kadar da faşist amerika resmedilmiştir. elias melek barnes şeytandır. izleyelim izlettirelim bu filmi.
Genellikle politik filmlere imza atan Oliver Stone'dan ismini en iyi savaş filmleri arasına sokmayı başaran 4 Oscar'lı klasikleşmiş bir savaş filmi. Belli bir kesime göre Stone'un en iyi çalışması.
"Savaşla ilk kaybedilen masumiyettir."
Taylor: Vietnam'da öleceksen ilk günlerde ölmelisin, çünkü fazla acı çekmemiş olursun.
Konusu beklendiği üzere Vietnam'ı anlatıyor fakat; film oradaki savaştan çok askerlerin arasındaki ve içlerindeki savaşı anlatıyor. Süregelen savaş sırasında askerilerin psikolojilerini film çok iyi yansıtıyor. Bunun yanında savaş olgusunu sert bir dille eleştiriyor. Ayrıca savaşta yer alan askerilerin hangi sınıftan olduğunu ve sınıfsal ayrılıkların her yerde var olduğunu da gösteriyor. Bunları bu kadar başarılı yansıtılmasını da filmin yönetmeni Stone'un Vietnam'da hiç de kısa
olmayacak bir süre yer almasına bağlayabiliriz.
"Savaş böyle bir şeydir, sözlerin bittiği yerde kurşunlar konuşmaya başlar."
Fimdeki oyunculuklar çok başarılı, bunu birçok savaş filminde görememiştik. Psikopat asker rolündeki Tom Berenger muazzam bir performans çıkarmış, diğer yandan emektar oyuncu Willem Dafoe da öyle. Charlie Sheen'i de unutmamak gerekli, en iyi performansını bu filmde göstermiş.
"Biz aslında düşmanla savaşmamışız, kendimizle savaşmışız."
Barnes: Benim gerçeklerden kaçmaya ihtiyacım yok, ben gerçeğin ta kendisiyim.
Filmde iyi asker ve kötü asker diye ayırabileceğimiz iki grup ortaya çıkıyor. Savaşın insanları doğruyla yanlışı ayıramayacak duruma getirdiğini etkileyici bir görsellikle görüyoruz. Filmde yığınla izleyiciyi etkileyen sahneler yer alıyor. Özellikle Elias'ın vurulduktan sonra adeta çırpınarak Vietconglardan kaçmaya çalışması filmin en çarpıcı sahnesi. Zihinlerde uzun süre yer edinecek bir sahne.
Savaş karşıtı filmler arasında önemli bir yere sahip, izlenmesi gereken bir yapıt. Sıradan Vietnam filmlerinin çok üzerinde...
