platon un varlık anlayışı

entry2 galeri0
    1.
  1. (bkz: Platon'un varlık anlayışının temelleri) başlığının devamıdır. Platon'un epistemoloji ve metafizikten bağımsız düşünülemeyecek olan varlık anlayışıdır. Bir önceki başlıkta (bkz: Platon'un varlık anlayışının temelleri) neden bağımsız düşünülemeyeceğine ilişkin gerekli bilgiler verildi. Şimdi de Platon'un varlık anlayışına değinmek (bu bahsi geçen epistemolojik ve metafiziki açıdan) gereklidir.

    Her şeyden önce Platon'un (i) mağara benzetmesi (metaforu) , (ii) bölünmüş çizgi analojisinin incelenmesi gerekir. Bu teorileri burada yazmak uzun zaman alacağından incelemeler için internete ya da sözlük içi aramaya başvurulabilir.

    Herkesin bildiği üzere Platon için iki ayrı dünya söz konusudur: (i) nesneler (görünüşler) dünyası, (ii) idealar (akılla kavranabilirler) dünyası. Ama bu bölünmüşlük onun için yine de yeterli değildir. Zira varlık (var-olan) onun için 4'e bölünmüştür: (i) idealar (noesis) , (ii) matematiksel (dianoia, nesnel düşünme) , (iii) doğal dünyadaki şeyler (pistis) , (iv) imge ya da suretler (eikasia) . Gerçekten var olanlar, gerçekliği temsil edenler, ilk iki kesittir. Diğer iki kesit, (iii) ve (iv) fenomenler dünyasına ait doxalardır.

    Üstteki iki kesit gerçekten var olanlardır, altta kalan iki kesit için Platon, onların idealar dünyasının birer yansıması, gölgesi ( bkz: mağara metaforu) olduklarını söyler. idealar dünyasının anlaşılabilirliği rasyonalite ile mümkün olduğundan gerçek ve vardır, dış dünya ise duyu yoluyla anlaşılabileceğinden ve duyuların ya da algıların aldatıcılığından ötürü yalnızca "doksa"dır. Çünkü değişen bir şey belli bir zamanda belli bir türden olduğu ve buna karşın başka bir zamanda başka bir türden olacağından çelişki içerir. Platon'a göre fenomenler dünyasına ilişkin birey, inanç ve kanaatin ötesine geçemez.

    Bu, özetle Platon'un fundamental ontoloji anlayışıdır. Bu anlayış idealizmin önünü sonuna kadar açmıştır. Bundan sonra felsefe, daha doğru bir ifadeyle ontoloji, idealist bir boyutta incelenmeye başlanmıştır. Zira varlığı açıklamak ve üzerine düşünmek için "idealar kuramı" ve "idealizm (nesnel ve öznel) " felsefe için fazlaca ekonomiktir.

    Daha sonra Aristoteles hocasına, ideaları ve tümelleri karıştırdığı gerekçesi ile itiraz edecek ve mantığın kurucusu olarak ontolojiye biraz daha mantık serpecektir. Bunu da bir veya iki sonraki başlıkta inceleme düşüncesindeyim.

    Elbette burada bir de "öznel idealizm"e ilişkin bir şeyler söyleme zorunluluğu bu sayfaların arasından kendisini gösterir. Neyse ki daha önceki şu an silik olan hesabım tarafından, "öznel idealizm" hakkında geniş bir entry girilmiştir. Bunun için (bkz: öznel idealizm) . Ayrıca (bkz: tümeller)

    Edit: ufak birkaç düzeltme.
    1 ...
  2. 2.
  3. Plato arkadaşım, Aristoteles arkadaşım, ama en iyi arkadaşım gerçek.
    0 ...
© 2025 uludağ sözlük