Kaynak kullanım kararlarının piyasa mekanizması yerine merkezi yönetim tarafından alındığı ekonomi türüdür. Kaynak kullanımını devlet belirler ve devlet kontrol eder. Planlı ekonomilerde ekonomik düzenlemeler hazırlanmış planlar çerçevesinde yapılsa da , ülkeler farklı ekonomik ve politik sitem uyguladıklarında planlar da bu sisteme göre değişecektir. Planlar emredici planlar ve yol gösterici planlar olarak ikiye ayrılır. Emredici planlarda ülkedeki bütün ekonomik faaliyetler planlar çerçevesinde yürütülürken, yol gösterici planlar kamu sektörü ve özel sektörüyle yapılır.
bölgesel, ulusal ya da uluslar arası bir iktisadi birimin, belirli bir dönem sonu üretim, tüketim, tasarruf, dış ticaret açığı gibi hedef büyüklüklerinin siyasi karar mekanizmasınca saptanıp bu amaçlara erişebilmek için uygun iktisadi araçların yönlendirici ya da buyurucu nitelikte kullanıldığı çevre.
merkezi planlamayla kamusal üretimi ve halkın refahını ön plana çıkaran bir ekonomik yönetim çeşididir. işsizlik oranlarının en düşük olduğu seviyelerde planlı ekonominin eseri olduğu görülecektir.
sovyetler birliği'nin kuruluşunda ve kuzey kore'de kıtlıklara ve ölümlere neden olan ekonomi. ayrıca zimbabwe'de toprakların beyazların elinden alınıp planlı bir şekilde siyahlara dağıtılması da ekonomik bir felaket olmuştur.
ekonomi planlanmaz. ekonomi evrilir. her taşın kendi yerine oturması gerekir. başarılı bir sistem planlı bir şekilde masa üstünde yaratılamaz.
ekonomik anarşinin var olmadığı gibi toplumsal zenginliklerin bir grubun eline geçmesini ve genel olarak bir toplumda refahı sağlayabilecek bir ekonomik önermedir. verili olan sanayileşmiş ülkelerdeki işsizlik oranları ile açlıktan kırılan milyonlarca insan varlığı, her 2 yılda bir krizlere sürüklenen ekonomik anarşi düşünüldüğünde tarihsel olarak daha fazla vurgulanması gerekmektedir. üstelik geçmişteki örnekler göz önüne alındığında sanayileşmiş ülkelerinde altın çağlarını yaşadıkları dönem serbest piyasa dönemleri değil, göreceli planlı ekonomiler ve kalkınmacılık anlayışlarıdır. 1929'daki örneklerinde olduğu gibi serbest piyasacı ekonomiler milyonlarca insanı açlığa sürüklemişken merkezi ekonomiler atılım yaşamakta, hiçbir şeyin olmadığı ülkelerde sanayileşme yaşanmaktaydı.
- efendim önümüzdeki 5 yıl için planlanan ekonomik program nedir, öğrenebilir miyiz?
- halkımıza en az üç çocuk yapmalarını öğütlemeyi planlıyoruz.
- bunun ekonomiye katkısı ne olacak efendim?
- konuyu değiştirmeyelim. hatta bize direnen olursa yatak odalarına birer kamera yerleştirmeyi de planlıyoruz. kim çalışıyor kim çalışmıyor belli olsun ama değil mi?
- efendim ekonomi, plan...
- e işte bu plan. doğar doğmaz hepsini salacağız sokaklara. iş imkanı yaratmayı pek planlamıyoruz. kendi başlarının çaresine baksınlar. zaten benim masraflarıma ancak yetiyor devletin parası.
