Perdövitesveya stol (stall); akışkanlar dinamiğinde, bir akışkan içerisinde hareket eden bir cisme etki eden taşıma kuvvetinin -hücum açısının (AOA-angle of attack) kritik değeri geçmesi nedeniyle- azalması veya yok olması sonucunda cismin akışkan içerisinde tutunamaması.
Tutunma kaybına uğramanın çeşitli nedenleri olabilir. En temel iki sebep şöyledir:
1 Taşıyıcı yüzey üzerinde gereken akışkan hızının elde edilememesi
2 Kontrol ya da taşıma yüzeyleri üzerinde meydana gelen akım ayrılması
Not.. birgenair bahsinde vuku bulan hede ilk maddedekidir
Ayrıca devam edilirse,
Hava taşıtlarında perdövites kritik hücum açısının geçildiği her durumda "süratten bağımsız olarak" gerçekleşir. Yani perdövites bu açının aşıldığı tüm süratlerde gerçekleşir.
Tutunma kaybına tüm kanat uğrayabileceği gibi, kontrol yüzeylerinin bulunduğu kanat kısımları da uğrayabilir. Her ikisi de kontrol kaybına, dolayısıyla tutunma kaybına sebep olacaktır. Örneğin, ok açısı verilmiş kanatlarda kanat ucunda bulunan kontrol yüzeyleri, uçaktan ve kanadın tamamından daha evvel tutunma kaybına uğrar. Bu sebeple, taşıma merkezi, ağırlık merkezinin önüne geçer ve bu da pozitif yunuslama momenti meydana getirir. Yani uçak, burnunu kaldırma eğilimine girer. Artık kontrol yüzeyleri üzerinde hakimiyet zayıfladığından, tutunma kaybı böyle bir durumda kazaya sebebiyet verebilir.
Önemli not: Türbülanslı hava akımlarında meydana gelen kontrol kaybı, tutunma kaybıyla karıştırılmamalıdır.
Wiki'den alıntılanmıştır.
Neden? Çünkü yazılmışı var..
Uçağın havada tutunamama durumu. Fransızca menşeili olup, havacılıkta çoğunlukla stall olarak anılır. irtifa ile doğru orantılı olarak, yüksek irtifada ne kadar kurtulma şansınız varsa, tersinde ise o kadar çakılma riski büyüktür. Allah göstermesin.
Gazı keser, burnu havaya kaldırırsanız başınıza gelebilecek hede. O ara aoa göstergesi 15-16nın üzerine çıkar. aslında havada bunu denemek kontrol etmeyi öğrenmek gerekir çünkü kaliteli inişlerde bir nevi kontrollü bir stalla giriyorsunuz. Ama bunu alçak irtifada yapmaya kalkışırsanız ters pikeye dalmış gibi olur uçak o anki görüntüde sonra debriyaja yarım basıp güneşe doğru gazı bir köklersinizki tadından yenmez.
fransızcadan dilimize uyarlanmış bir kelimedir. birebir olarak uçaklardaki stall olayın karşılığıdır. söylenişi bir hoş ne yalan söyleyim ama bunun daha türkçe ifadesi olarak tutunma kaybı kullanılıyor.
Fransızca perte de vitesse (hız düşmesi) kelimesinden gelmektedir. Süratin düşmesine bağlı olarak, kanatlardaki kaldırmanın azalması sonucu, uçağın havada tutunamayıp çökmek istemesine denir.
