Nedenleri : Alkol Safra taşı Hiperkalsemi ( kanda kalsiyum düzeyinin artması ) Pankreasın doğuştan gelen yapı bozuklukları ilaçlar Virüsler Bakteriler Asalaklar Karın tavmaları
insidans / prevalans : Kentli 22 / 10.000 Kırsal 10 / 100.000 Erkek ve kadınlarda eşit oranda görülmektedir.
Korunma
Alkol alımını engelleme
Belirtiler Önde gelen belirti şiddetle artan ve 48 saat kadar süren ağrıdır. Ağrı, bıçak saplanmasına yada mide civarında şiddetli bir baskıya benzeyebilir; buradan sağa sola ve sırta yayılabilir. Hasta ağrıyı dindirmek için bacaklarını göğüsüne toplar ve hareketsiz kalır. Bulantı ve / veya kusma : Kusma, ağrıyla aynı zamanda ortaya çıkar ve genellikle 48 saat sürer. Hafif karın gerginliği Ateş ( 37-38 derece) Tansiyon düşmesi / şok Hafif sarılık Barsak sesleri azalmış veya yok Vücut yanında renk değişimi Göbekte renk değişimi
Tanı/Teşhis
Laboratuar : Yüksek serum amilaz Yüksek serum lipaz
Başta amilaz olmak üzere kanda pankreas enzimlerinin artması belirleyici olsa da pankreas iltihabı tanısı koymak kolay değildir.
Ağrı, mide-onikiparmak bağırsağı ülseri, safra taşı ve bazı olgularda enfarktüste görülen ağrılarla karışabilir.
Görüntüleme : Direkt karın grafisi Göğüs grafisi Karın ultrasonografisi Karın bilgisayarlı tomografisi ERCP ( endoskopik retrograt kolanjiopankreatografi ) : endoskopi ile pankreas kanallarına ulaşılabilir; bu kanallara kontrast madde verilerek kanalların yapısı ve bu yapıyı bozan değişiklikler saptanabilir.
Tedavi
Bugün akut pankreas iltihabında yalnızca tıbbi tedavi uygulanmaktadır ; ölüm oranı % 30-40’a düşürülmüştür.
Tıbbi tedavi mide salgısının sonda ile aralıksız olarak dışarı çekilmesiyle başlar. Midedeki asitin boşaltılmasıyla, pankreasın enzim üretimini uyaran hormonların ( sekretin ve pankreozimin) salgılanması önlenir.
Ağrı kesici olarak morfin türevi olmayan ilaçlar kullanılır.
Son yıllarda tedavide kullanılan antienzimler , en önemli sindirim enzimlerinin etkisini engeller ve enzimlerin pankreası örselemesini önler. Çünkü bu enzimler etkin hale gelince pankreas hücreleri yıkıma uğrar ve sonuçta başka enzimler ile bunları etkinleştiren maddeler salgılanır.
Ağrı olgularda şok olursa buna yönelik tedavi uygulanması ve cerrahi girişim gereklidir.
alkole bağlı olarak da oluşabilen pankreatik inflamasyon. sağ ve sol üst kadranda,bele de vuran kuşak tarzında bıçak saplanır şekilde bir ağrıya sebep olur.
Babamın çapa acil'de ki özel odalardan 11 no'lu odada 40 gün yatmasına ve her ateşlendiğinde zombiye dönüşecekmiş gibi seslerle inlemesine sebep olmuş muhtemelen insanın dahiliyesinde resident evilımsı acı ve sancılı mutasyonlar yaşadığı , annemin kabusu olmuş hastalık.
hastalığı çekende çevresindekilerde ağır derecede yorulur. 15 yaşındaki kardeşimde var olan bir rahatsızlıktır. 6 ayda bir atak şeklinde olur. Hastane kontrolünde olması çok önemlidir, öyle kendi kendine geçecek bir hastalık değildir. Atakların olduğu zamanda aile farklı bir hayata girer. Normal yatarak çektirmez, hasta genelde iki büklüm bir halde dolaşmayı tercih eder. Hastalığın atak dönemini; kabızlık, ve yemeklere dikkat etmemek büyük ölçüde tetikler. Cerrahi müdahaleye doktorlar hemen yanaşmaz, öncelikle safra'yı taşlardan arındırırlar gerekirse safrayı alırlar. Pankreas'a müdahaleye son çare olarak bakarlar.
Alkolün yaratabileceği en büyük tahribatlardan biridir. Yaşanmış olarak anlatayım;
Pazar sabahı kalktım, sırtta bir ağrı mide üstünden sırta doğru çok şiddetli değil. Evvel de olmuştu ama ciddiye almamıştım( o da sabaha kadar uyutmamıştı gerçi). Zamanla ağrı şiddetlendi, evde tekim ve resmen 2 büklüm böğürüyorum evin içinde yok böyle bir ağrı hem karın hem sırt(kuşak ağrıymış adı). Son kuvvetimle taksiye atladım hastaeneye gittim ama şoka girmeme ramak kalmış o derece. Derhal acilde kan tahlilleri röntgen, ultrason ve tomografi çekildi. Amilaz hormonu normalde 150 olması gerekirken 7500 çıktı. Diğer oranlar da cabası. Acil yatırdılar. Serum, ağrı kesici ilk gece zombi gibi geçti. Günlerdir yenen serumun haddi hesabı yok bir gram katı besin yok ilk 3 gün su yok. Ya ateş fırlar ya tansyon dengelenemez yatışı uzundur bazı oranlara dengelene kadar kesinlikle taburcu da etmezler. Sebebi de pek ala safra kesenizde taş yoksa alkol. Çok güzel bir laf var alkolle pankreas sağlam kankalardır girdikleri mekanın amına koyarlar diye aynı vücut da öyle işte. Neticede bu pankres organ da değil bir salgı bezi ve gitti mi gidiyor ikamesi de yok. Allah kimseyi bu dertten muzdarip etmesin. Mümkünse ağzınıza ne alkol ne sigara sürün ve bu lanete bulaşmayın.
genel cerrahi sözlü sınavında arkadaşımın geçmesine vesile olmuş yangı. koskoca profesör sorar stajyer doktora; dr x, pankreasın iltihabına ne denir??
x şaşırır haliyle, gerçek soru bu değildir herhalde der içinden ve akut pankreatit hocam der mırıldanarak, korkar bir yandan acaba bir hinlik mi var diye.
profesör der, aferin x. çok güzel. tamamdır bu kadarı yeterli benim için.
bense başka proftan girerim sözlüye, en kazık olanından. en iyi bildiğin konuyu söyle, ordan sorayım yavrum der, ben sevinirim, apendisitten sorun hocam derim.
(bkz: pankreas iltihabı)
düzenli alkol kullananlarda ve safra kesesi rahatsızlığı olanlarda daha çok görülür.
erkek ve kadınlarda rastlanma oranı hemen hemen aynıdır. *
sancılı ve zor hastalıktır, iyi bir tedavi süreci gerektirir. tam tedavi edilmezse pankreas kanseri riski doğurur.
