panteizme göre tanrı "evren"dir, evren de "tanrı"... panenteizme göre ise evren "tanrı" nın bir parçasıdır...
panteizm de "birlik" esasdır, her şey bir ve tek şeydir... panenteizm de ise diyalektik tanrıcılık söz konusudur; yani tanrı nın bir değişmez, sabit; bir de devinimli, değişen ve oluşan bir yanı vardır...
panenteizm in ilk savunucularından birisi white head dır ve kuramı benzerlik gösterse de bir çok açıdan spinoza nın ki ile temelde çelişir...
sanıldığının aksine ibn arabi nin vahdet i vücud inancı, panteizm ile değil, panenteizm ile eşleştirilebilir... çünkü ibn arabi ve tasavvufçular islam inancını temel alarak "islam felsefesi" yaparlar ve islam ın inanışlarından birisi de "evreni yaratan bir ilah" ın olduğu yönündedir, yani tanrı evreni kapsar, evren ise tanrı nın bir parçasıdır ve sürekli bir devinim içerisindedir...
Herşey tanrıdır ve tanrı herşeydir. Gördüğümüz herşey tanrının yansımasıdır. yaratılmışla yaradan arasındaki perde kalkmış, herşey tanrının parçası olmuştur. Platon, hegel, ibn arabi, bruno, white head, mevlana' nın fikirlerinden destek alan felsefe bilimdir.
spinoza ve bruno ile yakın olan fakat onların felsefesi olan panteizm den ayrı olarak tanrıyı evrenden daha aşkın niteler. fakat evreni de tanrıya içkin ancak ondan ayrı olmayan bir nitelik olarak tanımlayan felsefedir.
