pamphlet

entry1 galeri0
    1.
  1. matbaanın icadından sonra, kısa, kapaklı veya kapaksız ciltlenmemiş basılı yayınlar/broşürler pamphlet olarak adlandırılmaya başlandı. ilk pamphletler, 16. yüzyılın başlarında yaygın olarak ingiltere, fransa ve almanyada dinsel veya politik propaganda amaçlı kullanılıyordu. fransa'da birçok pamphlet, dinsel reformu destekleyen yayın yapıyordu. almanya'da, ilk defa protestan reformun liderleri tarafından, papa ve roma katolik kilisesine karşı fikirlerin yayıldığı araç olarak kullanıldı. martin luther, fikirlerini pamphlet aracılığıyla yayanların öncülerinden ve etkilililerinden oldu.

    ingiltere'de, elizabeth çağında da pamphlet popülerliğini devam ettirdi. dinsel tartışmaların yanı sıra thomas dekker, thomas hashe ve robert grene gibi yazarlarca romantik kurgular, otobiyografi, sosyal ve edebi eleştirilerde de kullanıldı.

    dinsel ve politik tartışmaların yaşandığı 17. yüzyıl, ingiliz pamphletlerinde, propaganda amacı daha baskın hale geldi. puritan ve anglikanlar arasındaki tartışmalarda önemli rol oynadı. glorious devrimi (1688-89) sırasında, pamphlet politik silah olarak kullanıldı. parti politikalarındaki gelişmeler, içlerinde joseph addison, richard steele, francis atterbury ve jonathan swiftgibi yazarları da barındıran pamphlet-çilere iş olanağı sundu.

    18. yüzyıl boyunca da pamphletlerin güçlü etkisi devam etti. kuzey amerika'da, devrim öncesi, politik ajitasyon aracı olarak kullanıldı. politik pamphlet-çilerin içinde en önemlisi olan thomas paine; ocak 1776 yılında sağduyu (common sense) adında bir pamphlet yayınladı. koloniler döneminde; önemli olduğunu düşündüğünüz bazı konularda ikna etmek veya insanları haberdar etmek istediğinizde, yerel basımevine gider ve biraz pamphlet bastırıp, şehrin ilan tahtasına veya en yakın ağaca asarak insanların haberdar olmasını sağlardınız. amerika birleşik devletleri kurulduktan sonra, 1787 yılında yeni anayasa hakkında önerilerde bulunan pamphletler ortaya çıktı. politik diyaloğun artmasıyla birlikte, pamphletlerin rolünü, gazeteler, periyodikler ve ciltli kitaplar devraldı. 18. yüzyıl fransasında; voltaire, jean jacques rousseau, montesquieu ve denis diderot, aydınlanma felsefesini pamphletler aracılığıyla ilettiler. 19. yüzyılda ingiltere'de politik hareketlerin bir parçası olan pamphlet, 20. yüzyıldan beri ise, tartışmadan ziyade haberdar etmek amacıyla kullanılmaya başladı.

    internet çağının pamphleti: blog

    nicholas lemann, the new yorker gazetesinde yazmış olduğu amateur hour: journalism without journalist adlı makalesinde; 17. yüzyıl sonu ve 18. yüzyıl başındaki pamphlet yayıncılığının büyümesi ile günümüzdeki blogların doğuşu arasında karşılaştırma yapmıştır.

    yemann, hükümetin yayın üzerindeki sıkı kurallarının gevşemesi, ingiltere'deki kentsel nüfusun artışı ve politik tartışmaların yoğunluğunun, pamphlet ve periyodik basının sesinin ve etkisinin yükselmesine önderlik ettiğini söylemektedir. ona göre pamphletin, bireysel hazırlanıp kitlelere hitap etmesi, kısa zamanda basılabilmesi, basım ve satın alma maliyetinin düşük olması, kolay nakledilmesi ve bütün sınıf ve politik eğilimdeki insanlara kolayca ulaşabilmesi gibi özellikleri bugünkü blogların özellikleriyle paralellik taşımaktadır. eski zamanlar biçim değiştirerek yeni zamanlarda kendini göstermektedir.

    emily eakin'de new york times'ta yayınlanın antik tirad sanatının internete taşınması adlı makalesinde; george orwell'in, pamphleti (broşür) tek kişilik show olarak değerlendirdiğini, tam bir ifade özgürlüğüne sahip olan pamphletin, gazetelerin veya birçok periyodik yayınların sahip olduğundan daha çok, -kişinin seçimine bağlı olarak- ağzı bozukluğun, küfürbazlığın, kışkırtıcılığın özgürlüğü olduğu gibi; daha fazla ayrıntının, ciddiyetin ve aydınının özgürlüğü de olabilir demektedir. ayrıca, önceki dönemde kullanılan mürekkep ve kağıtlar gibi bloglama da hızlı ve ucuzdur. internete giren herkes bir blog yayınlayabilir. ciddi, ağzı bozuk, kışkırtıcı veya başka biçimlerde fikirlerini yayınlayabilirler. *
    1 ...
© 2025 uludağ sözlük