konusu çok büyük ihtimalle ikinci bayezid döneminde geçen eser. şu anda yaptığım 1485-1491 osmanlı-memlük savaşı üzerine olan okumadan net bir şekilde gözlemlediğim kadarıyla, savaş esnasında ikinci bayezid osmanlı donanmasını ciddi anlamda güçlendirmiş ve doğu akdeniz'de memlükler'e karşı askeri harekat amaçlı kullanmış. ancak söz konusu savaşı yakından takip etmekle birlikte venedikliler yine de bu konjonktürde osmanlı donanmasının kıbrıs'a hamle yapmasından o kadar çekinmişler ki, kıbrıs'ı kollamak için bölgede ciddi bir deniz gücü konuşlandırmışlar. ki othello'da da kıbrıs ile ilgili bu minvalde anlatımlar vardır.
Sosyal baskı, dedikodu, ırkçılık, dürüstlük, kıskançlık, her zamanki gibi ihanet konularını işlediği için zamanı olmayan her vakti anlatan daha da anlatacak olan oyun.
Dürüstlüğün yalanlara yenilgisini, olumsuzluklara rağmen sevginin korunmaya çalışılmasını anlatan trajedi.
shakespeare'in en harika eserlerinden biri. tiradlarıyla baya ünlenen oyunda kıskançlık,kin ve aşk duyguları bulunulan döneme gçre çok güzel anlatılmış. tiyatro eserlerinin sinemaya uyarlanması genelde pek beğenilmese de bu eserin sinema uyarlaması da tam bir harika.
kaderin mahrem bir yerlerindeyiz. öyle ya, doğru! bir orospudur talih dedikleri.
tutkunun özü bir rüyanın gölgesidir sadece.
işık sönsün, sonra da sönsün ışığı.
öpmüştüm seni öldürmeden önce. öyle olacak yine. öldürüyorum kendimi can vermek için öpüşünde.
Shakespeare'in ünlü tragedyası ve aynı zamanda bir bölümü kıbrıs' ta geçer. Oyunun kahramanı othello adında bir faslıdır. Kıbrıstaki othello kalesinin isminin de bu öykü kahramından geldiği sanılır.
ilk defa 01.11.1604 yılında sahnelenen ancak telif hakları dairesi 'ne 06.10.1621 yılında thomas walkley tarafından kaydı yapılan müthiş eser. aynı zamanda thomas walklet 1622 yılında ilk quarto; 1630 yılında iki numaralı ve 1655 yılında da üç numaralı quarto baskılarını hazır hale getirmiştir.
othello ilk kez 1 kasım 1604 gecesi sarayda oynanmıştır.aynı yıl içinde yazılmış olması muhtemeldir.
nedeni, ruhum, aklımdan çıkmamalı nedeni.
siz el değmememiş yıldızlar söyletmeyin beni.
nedeni önemli.ama kanını akıtmayacağım yine de,
yara izi bırakmayacağım onun kardan beyaz cildinde,
o ak mermerden yapılmış heykeller kadar pürüzsüz teninde.
kendi kendine boynuz takıp karısını, güzeller güzeli saf ve temiz desdemona yı öldürendir. aslında karısına güvenen ve çok seven othello hain iago nun fitnelerine inanarak karısını öldürmüştür. hemen sonra gerçekleri anlamışsa da çok geçtir, bir saat bile dayanamaz kendisini öldürür.
--spoiler--
öpmüştüm seni öldürmeden önce..
öyle olacak yine..
öldürüyorum kendimi
can vermek için öpüşünde
--spoiler--
Rengin uçtu bak;
Sakin ol, genç, gül dudaklı, masum yüzlü melek!
Şimdi cehennem kadar korkunç görünüyorsun sen!
Seni koklayanı kendinden geçirip acı veren
Zararlı ot, hiç doğmamış olsaydın keşke. ne günah işledim, diye soruyor bir de!
Bu güzel kağıt, bu eşsiz kitap
Üstüne orospu yazılsın diye mi yaratıldı?
eserde iego kötülüğün simgesidir. ve kötülüğünün mantıklı bir açıklaması, nedeni yoktur. shakespeare'in oyunlarında kötü karakterlerin, kötü olmalarının bir nedeni mutlaka vardır, sebepsiz kötülük yapıldığını düşünmez. fakat üç istisnai kahraman vardır:
othello'da; iego kral lear'da; kral
kral lear'da; ortanca kız regan
ve yazar bize bu kahramanlarla dış dünyadaki tehlikeleri anlatmaya çalışmıştır.
desdemona'nın babası brabantio trajik unsurun oluşmasına neden olacak "kıskançlık" duygusu fitilini ateşleyendir aslında. şu sözü othello'nun aklında yankılanacaktır:
"aklın varsa gözünü iyi aç mağripli; babasını aldattı seni de aldatabilir!"
ne garip, son zamanlarda tam anlamıyla bir othello sendromu yaşamışım: tüm sadakatiyle sevmekten başka bir şey bilmeyen desdemona rolünü "bir erkek" olarak ben oynamıştım, aldattığımı zanneden ve bu yüzden kıskançlıktan kuduran ve sonunda onu seven zavallı desdemona'yı öldüren othello rolünü ise "bir kadın" üstlenmişti! trajikomik! ama shakespeare, insanlığın bu hallerini bildiği için böyle bir konuyu ölümsüzleştirmişti yüzyıllar önce...
