tarihi tarihçilere bırakıp günümüzün yaşam koşullarını irdelemek amacıyla, Sait Faik Abasıyanık'ın 1944 de yayınladığı "medarı maişet motoru veya birtakım insanlar" romanının devrin hükümeti tarafından toplatıldığını bilerek, okumak gerekir.
Görüldüğü gibi Osmanlı macaristanı kaybetse de hala avrupada etkin bir güç. Eğer viyanayı alsak birliğini tamamlamamış alman ve italyan devletlerine komşu olup onlar üzerinde egemenlik kurabilirdik. Zaten Görüldüğü üzere fransa dışında önümüzde güçlü devlet kalmazmış kıta Avrupasında. Fakat biz artık nasıl becerdiysek fransaya kadar olan avrupa topraklarına hakim olma şansımız varken kepaze olmuşuz.
Sonrasında fetihlere devam edip münih falan diye gitse belki bugün almanya diye bi şey olmaz hatta italyayı da fethedebilirdik. Çünkü O dönemde almanya ve italyada doğru düzgün siyasi birlik yoktu. Ama o dönem osmanlı da çok güçlü olmadığından viyanayı bile alamadı.
viyanayı alsaydık almanyayı parçalardık. italya birliğini tamamlardı. fransada devrim daha erken olurdu. protestanlık mezhebi ortaya çıkmazdı. tabi yinede tarih için varsayımlardan bahsedemeyiz.
expresso cappichino latte adlı kahve çeşitleri olmazdı sadece türk kahvesi olurdu. dünya pek çok lezzetli şeyden mahrum kalırdı.
gerçi vianayı kuşatmasa bu saydılarım gene olmazdı.
