çoğu türk olmayan ve bilinenin aksine ülkeye faydadan çok zarar vermiş adamlardır. kendileri ve alt kadrolarıyla beraber ülkenin yıkılışının yegane sorumlusudurlar bu devşirme tayfa.
Osmanlı imparatorluğu'nda Kuruluş dönemi 11, Yükseliş dönemi 24, Duraklama Dönemi 66, Gerileme dönemi 42 ve çöküş dönemi 73 olmak üzere toplam 216 sadrazam görev almıştır.
kuruluş dönemindeki 11 sadrazamın tamamı türk'tür.
yükseliş döneminde 7 arnavut, 5 türk, 5 rum, 4 boşnak, 1 macar, 1 sırp ve 1 hırvat olmak üzere 24 sadrazam görev almıştır.
duraklama döneminde 24 türk, 14 arnavut, 9 boşnak, 4 hırvat, 4 abaza, 3 çerkes, 2 ermeni, 2 gürcü, 1 sırp, 1 bulgar, 1 italyan ve 1 rum olmak üzere 66 sadrazam görev almıştır.
gerileme döneminde 28 türk, 3 arnavut, 3 gürcü, 2 arap*, 2 rum, 1 sırp, 1 italyan*, 1 abaza ve 1 rus olmak üzere 42 sadrazam görev almıştır.
çöküş döneminde 44 türk, 7 gürcü, 5 arnavut, 3 çerkes, 3 rum, 2 romen, 1 boşnak, 1 tatar, 1 bulgar, 1 ermeni, 1 abaza, 1 pomak, 1 laz ve 1 çeçen olmak üzere 73 sadrazam görev almıştır.
216 sadrazamın hepsini topladığımız zaman:
112 türk
29 arnavut
14 boşnak
12 gürcü
10 rum
6 abaza
6 çerkes
5 hırvat
3 sırp
3 ermeni
2 bulgar
2 arap
1 italyan
1 italyan
1 rus
1 tatar
1 pomak
1 laz
1 tatar
1 macar
1 çeçen
liste ile ilgili notlarıma gelirsek:
- osmanlı sadrazamlarının yarısından çoğu türk'tür. 6 yüzyıllık imparatorluk'ta türkler dominant olarak kalmayı başarmıştır.
- arap kökenli 2 sadrazam'da halep'ten istanbul'a yerleşmiş ve tamamen türkleşmiş ailenin çocuklarıdır. bu yüzden osmanlı'yı hiçbir zaman araplar yönetmemiştir. arap devleti demek anlamsızcadır.
- balkanların müslüman halkları özellikle arnavut ve boşnaklar uzun süre boyunca devlet yönetiminde söz sahibi olmuştur.
- ortadoğu kökenli halklar istisna durumlar dışında devlette üst düzey yönetimde bulunamamıştır.
- kafkas kökenli halklar ve osmanlı avrupasındaki hristiyanlar zaman zaman devlette söz sahibi olmayı başarmışlardır.
- özellikle kökeni tam olarak belli olmayan köprülü ailesi başta olmak üzere birçok sadrazam doğum yerlerinden ötürü gayri-türk olarak sayılsada bazılarının türk kökenli olduğunu düşünüyorum.
- tamamen türkleşmiş olmalarına hırvat*, arap, rum, gürcü, arnavut, abaza ve italyan önemli sayıdaki paşalar etnik kökeninden ötürü listede türk olarak geçmemiştir.
- irani topluluklar* devlet içerisinde önemli sayıda nüfusları bulunmalarına rağmen sadrazam çıkaramamışlardır.
Osmanlı imparatorluğu'nda Kuruluş dönemi 11,Yükseliş dönemi 24,Duraklama Dönemi 54,Gerileme dönemi 54 ve Çöküş dönemi 74 olmak
üzere toplam 217 sadrazam görev almıştır.
Osmanlı imparatorluğu 623 sene hüküm sürmüş 36 padişahlık atanması ve toplam 292 defa sadrazam ataması yapılmıştır.
En uzun süre sadrazamlık görevini 1364-1387 yılları arasında toplam 22 yıl Çandarlı Halil Paşa yapmıştır.
En kısa süre sadrazamlık görevini 5 mart 1656 yılında 4 saat Zurnazen Mustafa Paşa yapmıştır.
En fazla sadrazam atamasını 18 sadrazamla IV. Mehmet yapmıştır.
En az sadrazam ataması 1 sadrazamla I. Bayezid'ir
En fazla sadrazamlık görevine 8 kez atanan Mehmed Said Paşa'dır.
hanedana rakip bir aşiret çıkarmamak için hepsi devşirmedir. eğer ki devşirme bir sadrazam padişahın tahtını göz koyacak olsa hakkında : biliyorsunuz kendisi devşirme, sırp dölü, cia ajanı falan denecektir. padişahlar keyfine göre sadrazam kellesi vurdurmuştur. neden çünkü arkasından bırak intikamını alacak bir ailesi, ağlayanı bile yoktu.
popülerlik yönünden osmanlı'da tek sadrazam tanırım. bu sadrazam da deyyus-u ekber (en büyük pezevenk) olarak anılan ipşir mustafa paşa.
hikayesi kısaca bu....
