devlet-i aliyye'nin gerilemesi ve yıkılış sebebi ne teknolojik geri kalmışlık , ne din , ne de başka şeydir. tek bir sebebi vardır. kapitalizme geçmeyi, bu yeni ekonomik sisteme ayak uydurmayı başaramamıştır. devlet-i aliyye gibi sömürgeci ispanyol krallığı da aynı akıbete uğramıştır. Yeni dünyadan ispanya'ya akan tonla sömürge altınına rağmen kapitalist ekonomiyi uygulayan hollanda gibi küçücük bir devlete yenilmiş ve git gide tüm sömürgelerini ingiltere ve fransa'ya kaptırmıştır.
1. sözde hocalar.
2. enver paşa ve onun gibi hayalci ittihatçılar. (bu arada enver paşaya saygı duyarım çünkü türk bağımsızlığını savunurdu)
3.batılı devletler.
4.araplar
5.şerif hüseyin (peygamber soyundan geldiğine utan!)
6. beceriksiz, çomar ve yobaz padişahlar
7.batılı devletlere verilen kapitülasyonlar.
ne derseniz deyin osmanlı zaten yıkılmaya mahkumdur. ister kadın entrikaları ister vasıfsız padişahlar ne derseniz deyin osmanlının en iyi yönetim biçiminde bile teknoloji üretecek ve çağın ilerisine gidecek bir donanımı hiçbir zaman olmadı. bir elin parmağını geçmeyecek kadar bilim insanlarımız var tabi ama bunlar kitleyi etki edecek düzeyde değil 1-2 kişi çevresinde dönmüş ve patlama yapamamış. ali kuşçular, sabuncu şerafettinler, tekiyüddin mehmed ler bunlara yeterli destek verildi mi tartışılır.. zamanında bu adamları eminim ki taşlamışlar değişik gözüyle bakmışlardır. tarihin öldükten sonra yüceltme huyunu hepiniz bilirsiniz. ki osmanlı medreselerinde zaten bilim ağırlıklı dersler yerine daha geleneksel kültüre dayalı derslerin okutulması matematiğin fiziğin kimyanın yok sayılıp arap bilimine takılı kalmanın sonucu bunlar. osmanlı 1550 - 1650 li yılları arasında adeta kapalı kutu kendi bile gerilediğinin farkında değil. bir devlet 100 yıl yerinde sayar mı hiç mi gelişme yapmaz. sonra bakıyorlar ki ulan bize nolmuş adamlar donumuza kadar soymaya başladı hazinede mal kalmamış, yıllarca avusturya macaristanla savaşıyorsun bir sonuç alamıyorsun asker asker değil düzen düzen değil. o kadar rahata alışmış ki millet yavuz kanuni döneminde onların bıraktığı mirası 100 yıl boyunca yemişler. üretmemişler paso yemişler yani. elin gevuru dediğin de üretmiş daha çok üretmiş teknolojiyi yaratmışlar öyle ki matba bile 350-400 yıl sonra geliyor ve adamlar artık nasıl geri kaldılarsa şaşırıyorlar matbaa yı karşılarında görünce.
din yeter deyip milletini eğitip geliştirmemek. milyonlarca insanı 19.yüzyılda bile orta çağ koşullarında yaşatmak. ve dinden başka bir şey öğrenemeyen insanların bir şey geliştirmemesi ya da geliştirmeyi düşünmemesi. zaten tımar içinde yaşadığından mülk ya da kişilik haklarına sahip olmazlardı. çocuklarını sultanın savaşında azap olsun diye yetiştirip ölmesini izlerdi.
Emrah Safa Gürkan (esg) son çıkan kitabı "bunu herkes bilir"de osmanlı'nın neden geri kaldığı ya da neden yıkıldığıyla alakalı öne sürülen aptalca iddialara ve fikirlere teker teker cevap verdikten sonra son sözde şunu söylüyor:
açıklamaya çalıştığımız şey, tarih ilminin ve daha da genel anlamda sosyal bilimlerin, popüler kültürde uyduruk bir iki beylik lafla açıklanan bir şeyi anlamlandırmak için yüzyılı aşkın bir süredir nasıl titizlikle çalıştığıdır. okuyucu bu çabanın derinliğini ve boyutunu bir kere anlayabilirse, hem basit mühendis mantığıyla bulunmuş yüzeysel açıklamalara prim vermeyeceğine hem de tarihin sahaflık, antikacılık ya da pul koleksiyonculuğu değil, rafine bir ilmi metodolojiye sahip, tüm diğer sosyal bilimlerle iç içe geçmiş modern bir ilim olduğunu anlayacağına da inancımız tamdır.
Vasko dö gama denen bir adam. Denizden bulduğu hindistan yoluyla osmanlı maliyesini bitirdi ipne. kuzey ve güney ipek yolu mort olunca osmanlı bütçesi patladı. Önce hiper enflasyon sonra celali isyanları, arkasından duyunu umumiye. Merhumu nasıl bilirdiniz. Gömün gitsin. Bilmiyorum ama bana biraz tanıdık geliyor. Malum açlık her kötülüğün anasıdır.
bence en temel sebepleri son padişahların haremden saraydan çıkmaz hale gelmesi sarayda yaşaması din ve devlet işlerini bir biri ile karıştırması ki fatih sultan mehmet gibi büyük bir padişah din ve devlet işlerini asla karıştırmamıştır. sultanlar eskiden sancağa gönderilir orayı yonetir egitim alırdı bu ortadan kalkınca savastan anlamaz politikadan anlamaz birer çomar oldular. ve son dönemlerinde bilime edebiyata verilen önem azaldı yanlış batılilaşma yaşandı.
Amerika keşfedildiği halde avrupayı fethetmeye çalışması. Kardeşim o saatten sonra sen bırak viyanayı istersen tüm avrupayı fethet adamlar kaçar gider amerikaya seninle mi uğraşacak. içinde insan olmadıktan sonra istersen avrupadaki tüm kiliseleri cami yap ne anlamı var. Osmanlı amerika keşfedildikten sonra avrupaya sefer düzenlemeyi bırakıp iş birliğine gitseydi yıkılmazdı hatta şuan süper güç olurdu muhtemelen. Fakat o zamanın şartlarıyla küffara karşı savaşmaya devam ederek kendinin sonunu getirmiş.
