söz konusu "yağma" savaş sonrası "alanda" ya da fetih sonrası "şehirde" yapılansa, osmanlı'ya mahsusmuş gibi gösterilmesini anlayamadığımız durumdur bu. garip bir tanımlamadır. sanki osmanlı imparatorluğu'nun dört bir yanda at sürdüğü dönemdeki diğer devletlerin hepsi bu işi yapmıyordu gibi...
arkadaşlar, bir kere şu konuda anlaşalım. ortaçağ ve hatta yeniçağ'ın sonlarına kadar savaş sonrası "yağma" gayet normal, olağan ve savaşın kazanan tarafı için oldukça "meşru" bir uygulamadır. siz hiçbir askeri orda babanızın hayrına savaştıramazssınız. yağma denen şey, osmanlı'dan avrupa devletlerine, fars'tan arabistan çöllerine her yerde olmuştur. hangi dinden, topluluktan olursa olsun yağma, savaş sonrası için beklenen-olması gereken bir uygulamadır. fatih, istanbul'un fethinden sonra şehrin 3 gün yağmalanmasına müsaade etmiştir. bu orada savaşan askerin o dönem şartları açısından "hakkı" olarak algılanmaktadır yani. bu işin dini-dili yoktur. yani demem o ki, olayın acımasızlıkla, gaddarlıkla yok efendim barbarlıkla falan ilgisi yok.
"osmanlı yağmalarken, diğer devletler, insan hakları evrensel beyannamesini mi yazıyordu" acaba diye düşündüren motto. her dönemi kendi şartlarında değerlendirmek gerekir. eğer osmanlı iyi bir yağmalayıcı olmasa bizans, edirne'yi; pontus, karadenizi; şah ismail, anadoluyu; haçlılar, balkanları yağmalayacaktı. yani o sırada diğer devletler insan hakları evrensel beyannamesi ile uğraşmadıkları için osmanlı yağmalamasa kendisi yağmalanacaktı.
bizlere ayrıca, "üretimi olmayan" ve "osmanlı'nın tek gelirinin savaş ganimetleri olduğu" gibi inanılmaz bir cehalet birikimini de göstermiş olan olgu. sağolsun arkadaşlar yazmışlar. nereden duyuyorlarsa böyle şeyleri. "üretimi olmayan" osmanlı imparatorluğu'ndan sizler için geliyor:
arkadaşlar, osmanlı'nün üretimi, özellikle klasik dönem baz alındığında "iaşe" ye dönüktür ve bununla sınırlıdır. yani "doyurup beslemenin" dışında ekstra bir üretim genelde yoktur ya da azdır. dolayısıyla pazar malları da sınırlıdır. savaş ganimetleri dediğiniz şey koca imparatorluk ekonomisinin yüzde beşini dahi oluşturmaz. neyden bahsediyorsunuz ki? nerelerden ediniyorsunuz bu bilgileri anlamadım? asya hun devleti ya da moğol imparatorluğu falan değil bu yağmayla doyursun kendini. 600 yıl savaş ganimetleriyle yaşamış bir imparatorluk öyle mi? hımmm evet evet bravo ya. binlerce kilometrelik kervan yolları, alınan gümrük vergileri, yüzbinlerce kilometrekarelik toprak, tımar sistemi, ürün ve raiyyet rüsmunun dışındaki mukaataa gelirleri, saliyaneli eyaletlerin gelirleri, tâbi devletlerin vergileri, çeşitli gayrimüslim rüsmu, pire, izmir, tire, istanbul, selanik, dobruca, sivastopol, iskenderiye gibi avrupa ve akdeniz dünyası'nın zamanındaki en önemli liman kentlerinin ticaret gelirleri, korsanlık faaliyetleri v.s... say say bitmez bunlar beyler. koskoca bir imparatorluğun iaşesinden bahsediyoruz. bir üretim tarzından, roma tipi bir imparatorluktan bahsediyoruz yahu. bozkır imparatorluğu mu bu?
efendim ayrıca bakın, sırf bu "üretim sistemi" üzerine sayfalarca malumat bulabilecğiniz iki ciltlik çok şahane bi eser var. eren'den çıktı, halil inalcık'ın editörlüğünü ve yazarlığını yaptığı "osmanlı imparatorluğu'nun ekonomik ve sosyal tarihi". orda ayrıntılı ayrıntılı anlatır bütün ekonomik ağı hem klasik dönem için hem sonrası için.
devir yağmacılar bu yağmadan ganimet elde edenlerin devri olduğu için çok normal olan gerçek. e osmanlı yağmalamasa gelip ingliz, fransız, rus yağmalayacak, ki onlarda yağmacıdır hem yağmacı hem de sömürgeci. osmanlı en azından sömürmemiş, sadece yağmalamış haracını almış. kısacası zamanın ruhuna göre davranılmıştır.
kesinlikle iftiradır. yağmacı demek, sömüren demektir; osmanlı devleti asla böyle bir devlet olmamıştır. geçen yıl bir sonuç açıklandı, balkan devletlerinin birinde. bosna mıydı, sırbistan mıydı; öyle bir yerdi. ülkedeki önemli iktisatçılar, işletmeciler, tarihçiler, sosyologlar, antropologlar, arkeologlar, her ne log varsa hepsi bir araya gelmiş ve bir rapor hazırlamış. sonuç şu: osmanlı devleti buradan 1 milyon lira almışsa, buraya 2 milyon lira yatırım yapmış... böyle bir devlet sömürgeci olabilir mi? yağmacı olabilir mi?
islam'da yağma diye bir tabir dahi yoktur. ganimet ve enfal tabirleri vardır. hiç bir asker, kendi kafasına göre gidip onun bunun malını alamaz. allah ne diyor kur'an'da? ''enfal, yalnızca allah'ın ve rasulünündür!'' sen kim olacaksın da, allah'ın malını zimmetine geçireceksin? islam hukuk literatürüne göre eğer bir şehir düşerse, yani fethedilirse, eğer imam izin verirse, 3 gün boyunca mallar toplanabilir. bu yağma falan değil arkadaşım. çünkü yağmada ferdiyetçilik vardır. burada ise ganimetleri askerler toplar, devlet başkanına getirir. veliyyül emr de ganimetleri paylaştırır. ganimet nerede paylaştırılıyor? seferden dönüşte. ganimet daima darül islam'da paylaştırılır, darül harp'te paylaştırılmaz. darül islam'a girildiğinde mallar taksim edilir, herkes kendi malını alıp evine gider. öyle ise ''yağma'' denen, herkesin oraya buraya saldırıp yakıp yıktığı, ele geçirdiklerini cebe attığı, karıya kıza tecavüz ettiği bir olay, islam'da teorik olarak dahi mümkün değil, yağmayı niteleyen bir terim dahi yok literatürde.
şimdi cariyeliği öne sürenler olacak. cariyelerin alınması için onlarca şart vardır, ama ben bunları şimdilik geçeyim. cariyelerle ilişki kuracaksan eğer, sana düşen cariyeyi alman ve 3 ay beklemen lazım. yani önce kadını esir alacaksın, geriye döneceksin, payına kadın düşerse alacaksın, sonra 3 ay bekleyeceksin, ondan sonra cinsel ilişki kurabilirsin. yağmada böyle kurallara uyulduğunu hiç sanmıyorum beyler... öyle evden eve girip ''oo şu hatun güzelmiş alayım'' dedikten sonra yatağa atmak yok yani. sizin için üzgünüm, ama biz gerçekleri anlatmakla mükellefiz. öyle atıp tutmakla olmuyor işte.
he, bunlar hukuki kurallar. eğer birkaç kişi bu bokları yemişse, öteki tarafta cezasını bulur zaten. biz hukuku esas alırız.
0smanlı tarihi ile bilgisi ortaokul seviyesinde kalmış bir zavallının iddiasıdır.
osmanlı'da çok gelişmiş bir toprak yönetim ve vergi sistemi vardı. imparatorluk sınırları içerisinde yapılan her türlü ticaret de kontrol altındaydı ve vergilendirilirdi. yağma olayına gelince; osmanlı'lar yağma ve talan olaylarının olduğu durumlarda, "çağdaş" muadillerine göre çok daha adil ve merhametliydi.
bu tür iddialarla osmanlı'yı ve türk'ü aşağıladığını zanneden zavallılar unutmamalıdır ki; osmanlı'ya 630 yıllık iktidarı abd, ab veya imf vermedi... *
birkaç oryantalistten öğrendiği slganlarla ezber bozduğunu sanan safi ve özenti zihinlerin aldanmasıdır. değil mi ama, ingilizler fransızlar emekli dul ve yetimi gözetmişler hep, asla mazlumun hakkına el uzatmamışlar.
