Türkiye kurtuluş savaşında osmanlı yı yenmiştir.
(bkz: kurtuluş savaşı'nda osmanlı Devleti)
Türkiye nin bombaları osmanlıyı delik deşik eder...
Bordo berelileri obüsleri saymıyorum bile.
Aynı zamanda ve aynı şartlarda yaşamayan iki devleti kıyaslamanın verdiği dayanılmaz saçmalık.
Türkiye cumhuriyeti en zor şartlarda,en harika şekilde kurulmuş yegane devlettir.Geçmişten ders alıp,ileriye bakmak gerekir.
bu doğrudur.ama böyle bir doğru üzerinden hareketle yapılması gereken nedir?almanya da türkiyeden güçlüdür.peki böyle bir gerçek üzerinden nereye varılmalıdır?dünyadaki bütün ülkeler için birilerinden ya da geçmişteki durumlarından iyi ve kötü olma hakikati sözkonusudur fakat böyle bir gerçek üzerinden istenen şey eski günleri yad etmek adı altında bu güne düşman kesilmek mi yoksa zamanlaması yanlış bir mukayeseden hareket ederek vay be bir zamanlar neymişiz be abi demeye getirmek mi?
saçma sapan bir tarih algısı ile söylenen söz. osmanlı üç kıtaya hakim olduğu zamanlarda ne üzerinde güneş batmayan ingiliz imparatorluğu, ne demokrasi devrimi yapmış fransa, ne de amerika birleşik devletleri vardı. demokrasi ve aydınlanma çağı batıda başladıktan sonra osmanlı zaten şaklabana döndü, avrupa'nın hasta adamı oldu. türkiye'nin karşısında şimdi orta çağ avrupası olsaydı biz avrupa'nın konumunda olurduk. ama şimdi orta çağı yaşayan islam dünyası, aydınlanma ise batıda. türkiye de aydınlanma yoluna girdi ama maalesef bu bir anlık bir olay değil, yıllarca hatta yüzyıllarca devam edecek bir süreç. değişmeyen tek bir şey vardır o da değişimdir.
Kimi gerizekalıların gerçek olduğunu sandığı hayaldir.Türkiye cumhuriyeti devleti günümüze kadar hiçbir zaman kendi topraklarının güvenliğini başka bir ülkeye bırakmamıştır.Ancak osmanlı zayıflama döneminde bunu bol bol yapmıştır.Sağolsun o yüce osmanlı,toprağı kutsal sayan osmanlı 12 adalarımızın bile güvenliğini başkasına sağlatmıştır.Evet ne kadar güçlü değil mi Osmanlı?Türkiye'den o kadar güçlü ki kendi topraklarının güvenliğini başkasına sağlatıyor!Osmanlı o kadar güçlü ki ingiliz subayları Osmanlı'nn generallerine tokat atabiliyor.Osmanlı o kadar güçlü ki Osmanlı nazırları Yunan,ingiliz ayakçılığı yapıyor.Zavallılar sizi.Karışık balkan uluslarını,çöl bedevilerini yenmekle adam olunmaz.Güçlü devlet arıyorsanız Hunları,Göktürkleri,Timur devletini örnek alın.Hoş,tarih bilginiz badem bıyıklı abilerinizin fetih hikayeleriyle sınırlı ya neyse.
iki devletin ortalamasını alsak bile* ulaşacağımız gerçektir. şeriatla falan ilgisi yoktur. sadece o zamanlardaki liderlerimizin daha ileri görüşlü olduğundandır. önceden diplomasi falan 2.plandaydı bizim için. sadece askeri güce önem verirdik, tıpkı amerika gibi.. şimdi ise politika bizim oyun sahamızın içinde. sanırım o yüzden güçsüsüz eskiye nazaran.
karşılaştırılması yanlıştır illa karşılaştırılcaksa günümüzden daha güçlü olduğu doğrudur ama türklerin her anlamda güçlü olduğu tek dönem atatürk dönemidir.
Dönemim şartlarını göz önünde bulundurursak ve de osmanlı'nın o gücü elde edebilmesinin yaklaşık 150 sene sürdüğünü düşünürsek, böyle bir karşılaştırmanın yanlış olacağı sonucuna varabileceğimiz önerme.
red edilemeyecek bir gerçektir. bunuda kabul etmemiz gerekiyorki son zamnlarında osmanlı bütün güçünü yitirmişti. ölüm döşeğindeki hasta adamdı,osmanlıyı o duruma sokanda batı hayranlığıydı. damat feritin ingiliz hayranlığı,enver paşanın almaya hayranlığı... bu gibi sebeblerden osmanlı artık güçlü değil bağımlı hasta bir devlet olmuştu.
bazı pek çok şeyi görmeyen insanlar! sen uyu! geçmişine o kadar bağlısın ki(!) geleceğe bakmıyorsun bile! avrupalılar'ı bir tek osmanlı ile küçümsüyorsun! (fenerbahçeli isen uefa ile övünen galatasaraylılar'ı küçümsüyorsun bir de kendinle çelişerek)
osmanlı o kadar iyiydi peki neden okur yazar seviyesi %5'ti. ben alimler, filozoflar, üstadlar yoktu demiyorum! yalnız istanbul'da üniversite olmasına ne diyeceksin?
maddi yönden iyiydi diyeceksin şimdi! ben de o kadar savaş yapsam ganimet toplasam ben de dünyanın en zengin adamı olurdum!
askeri yönden; sürekli savaşan, sürekli manevra içinde olan bir ordu zaten iyidir! her şeye hazırlıklıdır! neler yapılacağını bilir!
kültürel olarak osmanlı zamanında istanbul'la anadolu'yu bir karşılaştır bakalım.
gerileme ve çöküş devirlerinde yenilikçi, ne yaptığını bilen padişahlar neden tahttan indirildi?
2. bayezid, kitaplarda bu padişahın dönemi yükselme dönemi içinde duraklama dönemi olarak nitelendirilmektedir. neden peki? sadece savaş istenildiği beklenildiği için. ama 2. bayezid zamanında kültürel gelişim hiç bir padişah devrinde olmamıştır.
padişahlarımız içinde pek çok siyasi deha vardır. fakat bu dehalar, yeni toprak peşinde koşacağına anadolu'ya yatırım yapsalardı, belki de şu an osmanlının torunları değil çocukları olurduk.
ve sen zeki insan, geçmişine eleştirel bakamayacak kadar aciz misin? bu, sen bir kaç kişi ile toplandığın zaman sadece ya dedikodu ya geyik ya da futbol muhabbeti yapmandan kaynaklanıyor emin ol!
hangisinin daha güçlü olduğu düşünüp durmaktansa, türkiye'nin de zamanla osmanlının koyduğu çıtayı aşmasını sağlamanın yollarını aramak daha mantıklıdır. bu uğurda bireysel olarak sorumluluğumuz nedir bunu düşünelim canlar. yoksa gerisi fasafiso, inek içti dağa kaçtı filan...
Müthiş derecede malum olduğu için gereksiz bir bilgilendirmedir.
Ancak; cumhuriyete geçiş, kimi devrimler ve yeni bir kimlik kazanma çabası süreç içerisinde gerekli hale gelmiş ve uygulanmış, yalnız avrupa hayranı ermenimeşreplerin etkisiyle midir, eğitim sistemini ellerine verdiğimiz, okul kitaplarımızı kaleme alan fransızın çabası sonucu mudur, nedendir bilinmez, bizim kimi vatandaşlarımızda osmanlı'ya ve ceddine karşı iflah olmaz bir düşmanlık peyda olmuş. Zamanında 'biz geçmişe bir perde çekmek istiyoruz' diyen romantik kafanın şu anda bile varolabilmesi, tarihi hakkında az-çok bilgisi olanlar için, cidden dramatiktir ve iç acıtıcıdır. Bu soylu, şerefli, insancıl ve tarihi kahramanlık destanlarıyla dolu milleti topyekun 'piç' statüsüne sokmak öyle düşünüyorum ki en çok avrupalıyı ve diğer aşağılık kültürleri ve toplumları sevindirecektir. Sakın ama sakın 'şerefli ve şanlı tarihimiz' ifadelerini küçümsemeyin. Diğer milletlerin tarihleriyle kıyas yapmak için tarihe bir müddet zaman ayırırsanız bu ifadelerin az bile olduğunu göreceksiniz. En azından 'ileride bize sıkıntı çıkarabilirler' gibi bir gerekçeyle bir gecede 400.000 insanı katletmemiş olmak bile yıllarca övünmenize yeter.
bir de efendiler, birisi dede, diğeri torun... sen kimle kimi kıyaslıyorsun. sen o'sun, o'da sen. nereni yırtarsan yırt bu böyle.
türkler tarihte 16 büyük devlet kurmuştur. bu durumda 15 tanesini de batırmışlardır.
osmanlı devleti çok güçlüydü de, ne oldu da parçalandı?
dünyanın en büyük ve kudretli devleti, tüm avrupa'ya yön vermiş, tüm batılı devletleri kanunları, dinleri, yaşayış biçimleri açısından derinden etkilemiş roma imparatorluğu'dur. kuruluşundan çöküşüne 2000 yıllık bir zaman dilimi sürmüştür. yıkıldıktan sonra bile, diğer batılı devletlerde devlet adamlarının payeleri, yönetim biçimleri, dinleri, hep bu devlete öykünen bir havada sürmüştür, bugün bile geçerliliği vardır.
osmanlı'nın etkileyebildiği, üç beş mimari eser dışında avrupa'da barındığı örnekler yoktur. osmanlı'nın çöküşüne neden olan dinamikler, aslında onun övünülen yapısından da kaynaklanmaktadır.
osmanlı devleti laik değildi. laiklik yalnızca dinlere hürmet olarak ele alınamaz. ülke, yasama, yürütme ve yargı sistemleri dini hükümlerin kontrolü altındadır. ancak buna rağmen, bu şer'i sistem araplar dışındaki müslümanlara yüklenen ağır vergilerin özellikle kanuni sultan süleyman döneminden itibaren kollanan gayri müslimlerden alınmaması sonucunu doğurmuştur.
bunun yanında, osmanlı'nın en önemli özelliklerinden birisi-ki çökmesine neden olan dinamiklerden bir tanesidir-yavuz sultan selim dönemindeki alevi kıyımı gibi birkaç münferit olay dışında asimilasyon yapmamasıdır. bu, her ne kadar imparatorluğun çöküşüne zemin oluşturmuş olsa da, insancıllık temeline dayanması açısından osmanlı'nın asıl övünülecek yanıdır diye düşünüyorum. bu aynı zamanda, osmanlı imparatorluğu'nu diğer müslüman devletlerden ayıran en önemli özelliğidir de.
ne olursa olsun, halkın iradesinin öne çıkarıldığı-ki bu öne çıkarma, çoğunluk ne isterse o uygulanacak şeklinde değildir-bir yönetim biçimi, her koşulda bir hanedanın tek başına ülkenin kaderini belirlediği bir yönetim biçiminden çok daha gelişmiş ve akla yatkın sistemdir.
önemli olan, güçlü olmak değil,vatandaşlarının özgür ve çağdaş yaşadığı, varlığını tarih boyunca sürdürecek dinamik bir devlete sahip olmaktır. bugün dünyanın en güçlü devleti olan amerika birleşik devletleri'ndeki evsiz, sokaklarda yaşayan insan sayısı, iskandinav ülkelerinin tamamındaki evsizlerin yüzlerce katıdır.
kavramlar arasındaki önemin kavranması dileğiyle...
osmanli turkiye'den tabii ki daha gucluydu. simdikinden farklı olarak osmanli milleti vardi. dinlere hürmet vardi. turkiye aynı yolda gidip turk milleti demiş. ama turkculugu ırk zannedenler ben turkum, sen kürtsün, o çerkez, bu arap diye ayirmaya çalısmış. laiklik ilkesi şeriat'in yerine gelmiş ama şeriat icindeki laiklik herkezin dinine hurmet gosterip devlet onunde eşit sayarken bizim laiklik her dinden insanla kavgalı. saltanat kaldirilmiş baskaları saltanat olmus. halk ne derse desin bildigini okuyor.
yalandır. güçlü olsa idi, şu anda ayakta olan osmanlı devleti olurdu. güçsüzmüş ki yıkılmış.
ha, şöyle dense belki kabul edilebilir; osmanlı en güçlü döneminde iken, türkiye'nin en güçlü dönemi ile karşılaştırıldığında, dünya şartlarına göre daha üstündür. ilk olarak ortaya bir karşılaştırma kıstası koymak lazım. örneğin; teknolojik gelişmelere ayak uydurma bakımından da türkiye osmanlı'nın ilerisindedir. şimdi kimse şahi toplarından falan dem vurmasın, türkiye'nin en azından bilimi kabul eden bir ülke olması bile, onu osmanlı'nın önüne koyar teknoloji kıstasında. osmanlı da bilimi kabul ediyordu zamanında, ama nereye kadar?
osmanlı'nın asıl güçlü olduğu, yumruğu masaya vurduğu nokta ise, ekonomik yapı kıstası ele alındığında ortaya çıkar. toprak sistemi, hazine yönetimi, devletin iç yapısı, savaş psikolojisinin kullanımı gibi konularda osmanlı, çağından oldukça önde ve inanılmaz detaycıdır. finlandiyalı bir araştırmacı notlarında şundan bahseder: "osmanlı'nın lojistik sistemi o kadar ileriye dönük ve o kadar detaylıydı ki, iki yıl üç ay 22 gün sonra suriye'den geçecek seferi bir kervanın öğlen yemeğinde ne yiyeceği, erzak listesi bugünden hazır olurdu."
tarih biliminin akla ilk gelen ilkelerinden biri, olayları zamanın şartlarına göre değerlendirmek gerektiğidir. osmanlı ve türkiye hiç bir zaman birlikte var olmadıkları için aslında karşılaştırılmaları da çok yersiz. zamansal yakınlık bakımından belki osmanlı'nın son dönemi ile cumhuriyet döneminin ilk yılları karşılaştırılabilir, ki o zaman da türkiye'nin açık ara önde olduğunu görürüz. italya ile roma imparatorluğu'nu karşılaştırmak nasıl ki yersiz ise, bu da aynı şekilde yersiz ve gereksizdir. sadece ve sadece eskiye özlem duyan bünyeler tarafından ortaya atılması mümkündür.
madem karşılaştırılacak, orta asya türk devletleri ile osmanlı devletini de bir karşılaştırmak neden denenmiyor?
gerçek falan değildir. yine başlığa "gerçeği" ibaresi getirilerek bir şeyler kabullendirilmeye çalışılmış da ı ıh sen "gerçek" dediğinde o gerçek olmuyor. mesela doğrudur osmanlı zamanında bilmem kaç kıtaya hükmetmiş önüne geleni sikertmiş bunların yanında işgal ettiği toplakların insanlarına hoşgörülü davranmış osursa yunanistan'ı çökertip tükürse cezayir'i himayesi altına alacak durumdaymış da, tüm bunlar malesef osmanlı'nın güçlü olmasından değil diğer devletlerin denyoluğundan kaynaklanıyordu. zaten öyle olmasaydı osmanlı teknolojinin gelişimine ayak uydurur milliyetçilik akımını siklemez gücünü korur ve bugünkü amerika'nın yerinde olurdu. e halamın bıyığı olsaydı da amcam olurdu zaten mınakoim. sen koca dünyaya hükmet ama dünyanın ne yapıp ettiğinden haberin olmasın? dünya sanayi teknoloji derdindeyken senin padişahın şeyinin keyfini düşünsün? bu mudur güç? osmanlı dönemine göre güçlüydü evet ama dünya malesef yerinde saymıyor. osmanlı'yı bu döneme göre ele alırsak en fazla bi iran olabilir, bi ingiltere ya da amerika olamaz malesef. o yüzden yapmayın böyle sikko kıyaslar, komik oluyor.
