olayı bir de siyasi ve stratejik düşünürsek, akıllı denge politikasına borçlu olduğunu anlarız. 'biz kafirle savaşırız' diyip beyliklerle dostça takıldı. sonra beyliklerle ortak kafire savaş açıp onlarla akrabalık ilişkisi kurdu ve savaşsız içine kattı. karamanoğulları hariç kimseyle atışmadı. rumeliye geçiş ve üstün siyasal zekaya sahip yıldırım bayezid 2. murat ve fatih sultan mehmed han gibi hükümdarlar avrupa ya ilerlemeyi sağladı. peygamber toprağına hasret yavuz sultan selim ise aynı ilerlemeyi doğuda yaptı. tabi bunlarda en önemli dönüm noktaları padişahların üstün yetenekleri ve denge politikaları. rusla kanka olup fransıza saldırdılar. fransıza kapitülasyon verip rusa saldırdılar. otta von bismark ın hayran kaldığı bir 400 yıllık stratejiydi bu.
II.mehmedin istanbulu fethetmesi devlete imparatorluk olmanin kapilarini acmis olsada osmanlinin 1300lerde guclenip bolgede soz sahibi olup hatta rumelini hakimiyeti altina almasi ayrica slav cografyasi gibi bir cografyayi dervisler ve istimalet politikasiyla elinde tutabilmis olmasi ek vergilere neden olmus olup devletin daha sonra yapacagi seferlere kaynak saglamistir. Fatih imparatorluk duzenine gecisi bazi uygulamalarla mesru hale getirmis boylece osmanlinin imparatorluk olma sureci tamamlanmistir.
şimdi aklımıza geleni yazıp bir dağarcık oluşturmaya çalışırsak, halkın adalete güveni ve ama kanun gücünden de çekinmesi de çok büyük etken olabilir.
hani şu an da abd nin sahip olduğu imaj gibi, imaj diyorum gerçekliğinden emin değilim. o imaja göre devletin en tepesindeki adama bile dava açıp kazanabilirsin ama bir kuruş vergi kaçırdın mı devlet tepene biner. resmen ayvayı yersin.
Osmanlı da o zamandan girişimcilere hadi köy ağalarına diyelim, al bu toprakları işle, kazancının şu kadarını vergi memurlarıma ver, asker istediğim zaman da bana 5-10 ne kadar büyüklükteyse artık, bana göndereceksin. kabul mu kabul.
bunun bir adı var tımar sistemi midir nedir uzman değilim ama kulak dolgunluğum ve hala bu köylerde yaşayan tanıdıklarım var. mesela bir köy var, istendiği zaman, 5 atlı, 3 yaya göndermek zorundaymış hala anlatırlar.
e sistem şahane devlet fazla asker beslemiyor. masraf az.
tabi gönderilmediği zaman köyün tepesine binecek kadar ordu padişahın emrinde.
yani şöyle bir baktığımızda işin kaynağı gene ekonomi gibi gözüküyor.
sağlamsa, büyüyorsun.
tabi bu zamanda artık coğrafi genişleme zor hatta resmi olarak imkansız. birleşmiş milletler ülkelerin bağımsızlığını teminat altına almış, buna kalkışan başına iş alır.
entegrasyon, fiili durum ve benzer yöntemlerle bu mümkün.
biz bunu hala yapabiliyoruz ama esas olan ekonomik olarak başka ülkelere yerleşmektir tabi amaç kötü değil oradaki insanlarda refahı hakkediyor.
yükselme ve çöküş dönemlerine baktığımızda da 600 senelik varlık süresinin 300 senesi yükselme 100 senesi duraklama, 200 senesi çöküş dönemidir.
trend analizcileri bilir, yükselme trendlerinin 3 te 2 düzeltmesi diye bir nokta vardır ve düşüşten sonra bir duraksama ve sonrasında ufakta olsa bir yükselme varsa, bu yükselişin yeniden başladığına işaret olaak kabul edilir.
maksat toprak kazancı değil ekonomik etkinlik olsun ve devam etsin.
Osmanlı nın yıllara göre toprak büyüklüğüne de bakmak gerekir, hani istatistiki açıdan bir grafik çıkar ve grafikler analiz edilebilir yani geçmişe bakarak geleceğe yönelik çıkarımlar, varsayımlar yapılabilir.
buraya onu koymaya çalışacağım yıllar tam tutmayabilir yaklaşıktır.
0.yıl 1/150 türkiye 780.000 km nin 1/150 si.
25.yıl 1/48 türkiye
80.yıl 1/10 türkiye
100.yıl 1/2 türkiye
150.yıl 1,1 türkiye
180.yıl 2,8 türkiye
210.yıl 2,9 türkiye
250.yıl 8 türkiye
270.yıl 19 türkiye
280.yıl 20 türkiye
290.yıl 20,1 türkiye
300.yıl 20.2 türkiye (fiili durum ve entegrasyonla birlikte30 türkiye)
toprak kaybının başladığı 1699 yılına sonra bakmak üzere yükselme devrine bakarsak, belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra toprak kazanımları hızla artmış. bu büyüklüğün başlangıcı yaklaşık 850 000 km2 dir. 1,1 türkiye.
hadi söyleyeceğimizi fazla uzatmayalım ve günümüze toprak kazanımı olarak değil ama fiili durum ve entegrasyon olarak bakalım.
türkiye bu eşiğe ulaşmak üzeredir diyelim ve kuzey Kıbrıs ile bir başka kuzey in yüzöçümlerini türkiye nin yüzölçümüne ekleyelim. bakalım 40 yapacak mı?
780000+9251+40600=829851 yapmamıştır.
bir 20000 km2 daha lazımdır veya daha çoğu. yani başka bir kuzey.
