uluslararası rekabette ermeni sorunu'nun kökeni adlı kitaptan ;
ermeni ayaklanmaları içinde osmanlı bankası baskınının özelliği de, ermenilerin ilk kez bombalı bir saldırıda bulunmasıdır. bomba denemeleri beyoğlu'nda bir evde yapıldıktan sonra, saldırı hraç takma adıyla hayık tıryakyan adlı, trabzonlu bir ermeni başkanlığında 14 ağustos 1896 sabahının erken saatlerinde gerçekleşmiştir.
ilk kez bombalı bir saldırıya tanık olan halk, bir yandan kaçışmış, bir yandan dehşet ve korkuyla ne yapacaklarını bilememişlerdir. elebaşı hayık, korkan banka personeline bu saldırının kendilerine karşı olmadığını, yönetime karşı olduğunu söyleyerek, bankanın çatısına çıkıp, baskının gerçekleştiğini çevrede bekleyen arkadaşlarına mendilini sallayarak bildirmiştir. zaten arkadaşları da önceden hazırladıkları bildiriyi altı yabancı ülkeye bildirmek için bu işareti beklemektedirler.
bankanın üst katından aralıklı bombalar atılmış, atılan bombalar yüzlerce kişiyi hemen öldürmemiş, ama büyük işkencelerle parçalamıştır. sonuç yine değişmemiş, bankayı basanlar dışarı çıkarılmış, rus elçisi maksimoff güvencesiyle bankanın genel müdürü sir edward vincent'ın yatına bindirilerek marsilya'ya gönderilmişlerdir. nitekim, bu baskından yaklaşık bir ay sonra ermeni teröristlerin elebaşları olay çıkartmak için vapurla marsilya'dan istanbul'a tekrar gelmişler, ama alınan duyum sonucu güvenlik birimlerince yakalanmışlardır.
yabancı basın da büyük başlıklarla banka olayını, " ermeni soykırımı " olarak kamuoyuna yansıtmıştır.
uluslararası rekabette ermeni sorunu'nun kökeni adlı kitaptan ;
rus konsolosu general mayewski, bu olaylarla ilgili şunları söylüyor : " bu girişim avrupa'ya ermeni sorununu anlatmak için yapılmıştır. baskıncılar, avrupa'da ermenilerin bulundukları yerlerde, etkin evrimler gerçekleştirmemeleri durumunda bankayı tümüyle havaya uçuracaklarını söylüyorlardı."
" banka baskınının sonucu ne oldu ? ... ilk kez bomba patlaması sonucu, istanbul ermenileri'nin durumunu anlatmaya gerek yok. taşnak beylerinin ayaklanmasının başka bir sonucunu beklemek mümkün mü ?"
" rus elçisi bay maksimoff bunları (teröristleri) ingiliz elçisi sir edward'ın yatına götürdü. daha sonra da bir fransız gemisiyle marsilya'ya, özgürlük ülkesine(!) taşındılar. kuşkusuz bunların çoğu özgür kılındı. eylemleri nedeniyle istanbul'da yüzlerce kişinin kanının dökülmesine neden olan bu kişiler, huzur içinde sokakta dolaşır oldular."
Sınırlar açılırsa ki öyle gözüküyor bir müddet sonra aynı olayların değişik versiyonlarının yaşanacağı kesindir.Yine iftiralara uğrayacak olan Türkiyedir.
uluslararası rekabette ermeni sorunu'nun kökeni adlı kitaptan ;
ermenice kaynaklar baskının öbür bankalara değil de, osmanlı bankası'na yapılış nedenini, bankanın anaparasının büyük hissesinin yabancı ülkelere ait olmasına bağlıyorlar. dolayısıyla ermeni teröristler, meşru ve yasal yollarla yabancıların yardım ve desteğini, daha önceki ayaklanma ve başkaldırmalarla sağlamayınca, bankada çalışan 157 yabancıyı bir yerde rehin alıp, daha fazla yardım göreceklerini ummuşlardır. baskına karşı olan avukat haçik efendi, dacat ve mampre adlı din adamları, polis memuru markar, taşnak komitacıları tarafından sokak ortasında öldürülmüşlerdir.
13 saat süren baskından sonra, sir edward vincent ve maksimoff saraya giderek, sultan ikinci abdülhamit'ten olayı çözümlemesini istemişlerdir. maksioff ve edward vincent'in amaçları, ülkede barış ve sessizliği sağlamak değil, kendi ülkeleri çıkarları için osmanlı devleti'ni böl - yönet taktiğiyle zayıf düşürmektir.
ayrıca osmanlı bankası baskını'na ingiliz ve rusların resmi kimlikle destek vermeleri, ingiltere, amerika, yunanistan ve bulgaristan'dan çok sayıda ermeni teröristin ülkeye girmesini hızlandırmıştır. ama, osmanlı bankası baskını sonucu alınan önlemler etkili olmuş olsa gerekir ki, istanbul'da dokuz, ülkenin diğer yerlerinde sekiz yıl ermeni çetelerinin saldırı, sabotaj ve ayaklanmalarına pek rastlanmamıştır.
