kişinin, genel olarak toplum tarafından iyi-güzel-hoş olarak kabul gören alanlarda, kendisini, kendisine rakip olabilecek kişiler arasında, en azından yarısından daha iyi olarak düşünmesi durumudur. yani kendi derecesi hakkında biraz iyimser davranmasıdır insanın. o.ü.e. gündelik hayatta fena halde yaygındır, özellikle de, bireyciliğin egemen olduğu batı toplumlarında.
çevremizde sürekli gözlemleyebileceğiniz bir örnek istiyorsanız, akşam yemeğinden 1 saat kadar önce mutfağa uğrayıp annenize-eşinize bakmanız sizi yeterince tatmin edecektir. eğer bir anket yapıldığından haberi olmayan, bittabii yemek yapım işiyle uğraşan, herhangi birine yemek yapan kişiler arasındaki yemek yapım kalitesi bakımından yerini soracak olur iseniz, alacağınız cevap normalden daha iyi olduğu yönünde olacaktır. oysa apaçıktır ki, herkes aynı anda normalden daha iyi olamaz. arada normalden daha düşük olduğunu kabul eden doğrucu davut'lar da elbet çıkacaktır, lakin unutulmaması gereken, orantıya vurduğumuzda 'yaklaşık' yarısının ortalamanın üstünde olması gerektiğidir.
o.ü.e.'nin baş düşmanı, objektif karşılaştırmanın yapılabilmesidir desek yalan/yanlış/iftira olmayacaktır. bundan dolayı, yanınızda sürekli bir şerit metre, termometre, barometre, terazi, lastik, jimnastik ve laftan anlamayanlar için çivili sopa bulundurmanız, önemle rica olunur.
edit; imla. sanki okuyan var lan, ne amele adamım...
genel olarak insanlarda zeka konusunda kendisini gösteren etki. özellikle ergen grubunda çok yaygındır bu durum. ergenler kendilerinin bulundukları gruptaki çoğu insandan farklı olduğunu düşünür, oldukça zeki olduğunu ve/veya güzel/yakışıklı olduğunu düşünür. ve böyle durumlarda karşılaştırma yapıp yenik çıktığı durumlarda kendisine rakip olarak seçtiği kişiyi çeşitli etkenlerle kötülemeye çalışır. örneğin ders konusu zeka için bir ölçüt sayılmaz ortalama altı insanlara göre. bu oldukça dikkat çekicidir. benzer şekilde güzellik/yakışıklılığı da mantıklı görünen ancak temeli olmayan parametrelere bağlar-para gibi- bu sayede ortalamanın altında kalmadığına inandırır kendini.
Kendimce bir tanı koymak isteseydim bu olaya "her şeyin en iyisine layık olma sendromu" adını verirdim.
Genel olarak kişinin kendisini olduğundan daha matah sanması yanılgısıdır.
Şöyle ki herhangi bir kişisel özelliğe dair soruların bulunduğu, 10 sorudan oluşan ve her soru karşılığında 1den 10a kadar puanlandırılabilecek bir ankette kendi kendisini değerlendiren bir kişinin elde ettiği puan, bu kişiyi puanlayacak bir başka kişinin değerlendirmesi sonucu elde ettiği puandan daha yüksek ise eğer burada ortalamanın üstü etkisi mevcut demektir.
Not: herkes en iyisine layıktır ancak bazıları daha da iyisine layıktır. En azından, o öyle düşünür.
