orta asya türklerinde türk kavramı sorunu

    1.
  1. türkiye'ye eğitim almak için orta asyalı türk arkadaşlarımızda sıklıkla gördüğümüz kavramsal problemdir. türkmen türkü, kazak türkü, kırgız türkü, özbek türkü kardeşlerimizde türk kavramının algılanışındaki yanlışlıktan kaynaklanan bu mesele şöyle özetlenebilir: orta asyalı türk arkadaşlarımız, türk kelimesi yalnız başına kullanıldığında sadece türkiye'de yaşayan türkler'in kastedildiğini düşünmektedir. bu algı sebebiyle "sen türksün" denildiğinde "sen türkiye'de yaşayan türklerden gelmektesin, mensup olduğun devleti, boyu, toplumu tanımıyoruz" anlamını çıkartmaktalar. bunu anladıklarını bizzat kendileri söylemektedirler. buna bağlı olarak "ben kazak'ım", özbek'im vs. tarzında çıkışlar yapabilmektedirler ki maruz kaldıkları asimilasyonlar göz önünde tutulduğunda normal karşılanmalıdır.

    velhasıl kelam soydaşlarımızda girmiş olduğumuz diyaloglarda bu algının bilincinde olmak gerekir. mümkünse bu durum onlara izah edilmeli, türkiye'de yaşayan türklerden bahsederken anadolu türkleri, oğuz türkleri gibi kavramlar kullanılmalı, bu algı düzeltilmelidir. gururlarını okşayacak ve onlara türklüğünü sevdirecek sakin, anlayışlı ve ilgili bir tavır sergilenmelidir.
    7 ...
  2. 14.
  3. Bir alıntı paylaşmak isterim

    "Öncelikle tüm kandaşlarıma esenlikler dilerim.

    Kandaşlarım işim dolayısıyla Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kazakistan'a gittim. Bu ülkelerdeki izlenimlerimi size aktaracağım.

    Azerbaycan ve Türkmenistan'da Türk kimliği benimseniyor ve Türkiye Türklerine karşı büyük bir sevgi var. Hatta Türklük bilinci Türkiye'ye göre daha yüksek.

    Özbekistan'da Türklük bilinci Azerbaycan ve Türkmenisan'a göre daha zayıf. Bunun sebebi Sscb'nin Türklüğü unutturmaya çalışması. Bunda belirli ölçüde başarılı da olmuşlar. Ama Türklük bilinci artıyor Özbekistan'da. 

    Kazakistan'da bizimkine benzer bir durum var. Kazakistan'ın nüfusu 16 milyon, bunun sadece 11 milyonu Türk ! Nasıl ki bizde k*rt, zaza, arap gibi bir sürü türklükten uzak etnik unsurlar ve mankurtlaşmış Türkler(yobaz,komunist,sosyalist vb.) varsa aynısı Kazakistan'da da var. Sscb zamanında verimli topraklara ruslar ve ukraynalılar yerleştirilmiş. Kazakistan'da toplam rus ve ukraynalı sayısı 4 milyon civarı. Kazakistan'daki Türk kandaşlarımızın(Kazak, Özbek, Tatar,uygur,kırgız,ahıska türkleri,türkmen,karakalpak vb.
    ) Türklük bilinci yüksek. Yani Kazakistan'da Türkiye Türkleri sevilmiyor gibi bir durum yok.
    TANRI TÜRK'Ü KORUSUN."
    6 ...
  4. 8.
  5. Türk egemenlik kurduğu hiçbir coğrafyada dilini başka milletere çeşitli nedenlerden dolayı öğretmendiğinden, öğretemediğinden bugün anadili Türkçe olanların ezici çoğunluğu Türktür. Türkçe'nin lehçelerinin birbirine uzaklığına ve yakınlığına bakarak soy yakınlığı ve uzaklığı kabaca hesap edilebilir. Bu açıdan Doğu-Türkistandaki bir uygur Anadolu Türklüğüne Kazaktan coğrafi olarak daha uzak olmasına rağmen daha yakındır.

    Ayrıca Özbek değil de kazak ve kırgız genotipinin çıkışı Moğol kavimlerinin Türklükle ayrışmasından ve moğol olarak ortaya çıkmasından çok daha önce ortaya çıkmıştır.Bu ayrışım ilk Türk topluluklarının farklı noktalarda farklı ata- insan tiplerinin karışmasından dolayı ortaya çıkışına dayanır. bu o kadar öte bir tarihtir ki benzeri zamanlarda Koreliler ve japonlar da bizimle benzer ve farklı ataların karışmasıyla ortaya çıkışına denk gelir. basitçe Oğuzlar Beyaz- sarı arası skalanın daha fazla solundayken, Kazaklar daha fazla sağında yer alır. Lakin bu daha beyaz olana Türk, sarı olana başka bir şey denir gibi bir şeyin varlığını göstermemektedir.

    ayrıca cahiller Moğolu safi sarı ırkla bir tutabilir, Tuvalıyı vsyi de sarı ırk gibi saçma bir kavram çerçevesine sokabilir. hatta ve hatta bu sarı ırkı tutup çinliyle aynı çatı altına da sokabilir.

    Tarih göstermiştir ki Bozkırda Kurulan ilhanlıklarda Turanik kökene sahip sarı ağırlıklı olsun beyaz ağırlıklı olsun herhangi bir ulus (gerçek manada ulus, millet manasında ulus değil) Coğrafi izolasyonlara kadar Hemen hemen aynı kağanlara baş eğmiştir. bir gün daha sarı ağırlıklı bir kaan başa gelirken, ertesi gün daha beyaz ağırlıklı (örnek göktürkler) bir kaan başa gelmiştir ama toplum aynı toplumdur ve kendilerinden olmayan çinli gibi garip toplumlara karşı birlik olmuşlardır. Zaten ekonomik alışkanlıkları da benzer olduğundan bu birlik ve beraberlik daha da güçlü olmuştur. haliyle dil, soy, sop farklılıklara sahip olmasına rağmen aynılaşmıştır da. bu yüzdendir ki Bozkır'ın Turanik kökenli uluslarının çoğunluğu birbirlerinden ayrı Mütalaa edilemez bunların da ana çatısı Türklüktür. bunu basitçe Turanik bütün bozkır uluslarının Göktürklere sahip çıkışıyla da görebiliriz. (hunlara hatta daha ötesine gider de "Türk" adı yazılı olarak geçmediği için örnek vermek istemedim)
    4 ...
  6. 3.
  7. türkiye türkleri bal gibi de orta asya kökenlidir. öyle oldukları için bugunkü türkmenistanla akraba bir dil konuşmaktadırlar. olmasalar farsça konuşurlardı.

    anadolu türkleri anadoluya gelmeden önce uzun süre bir kuzey iran dönemi yaşamış ve bu dönemde farslarla çok karışmışlardır.anadoluya gelince ortadoğdu ve kafkas balkanlarla çok karışmıştır. aynı dönemde orta asyalılar da moğollarla çok karışmıştır ve tipolojiler farklılaşmıştır . ancak bu genetik ve kültürel akraba olduğumuz gerçeğini ortadan kaldırmaz.

    amca oğlu dayı, kızı da başkalarıyla evleniyor ama onlarla gene de akrabayız.
    3 ...
  8. 10.
  9. orta asyadan bahsedince ırkçı diye suçlayan sovyet hayranlarının ellerini ovuşturduğu bıyık altından pis pis sırıttığı durum.
    3 ...
  10. 5.
  11. ırk denilen şeyin teoriden öteye geçemeyeceğini anlamamız gerekir. soyumuzu ilk atamızı falan bulamayız biz sülaleden daha geriye gidemeyiz. bunun için ilk atamızdan itibaren bir çetele tutulması gerekirdi. dolayısıyla bugün ırk kavramı manevi bir kapsama alanından öteye geçemez. insan kendini nereye yakın hissediyorsa oraya aittir. bu bağlamda günümüzdeki ırk diğer bir yönüyle de din, dil, yaşam tarzı gibi kültür değişkenlerini barındıran çatıdır.
    2 ...
  12. 7.
  13. ingilizcede bu ayrım daha nettir. türkiye cumhuriyeti halkına turkish, orta asya-anadolu-balkanlar vs türk milletine turkic der bu gavurlar. türkçeye bu kelimeleri türk ve türkî olarak çevrilenleri de ben bizzat gördüm.

    sovyetlerin asimilasyon politikasının da duruma katkısı vardır.

    oradaki çekik gözlü arkadaşların bir kısmı ayrıca der ki "biz çekik gözlüyüz, siz değilsiniz, nasıl aynı ırk olabiliriz ki?" ırkçıların buna ne cevap verdiğini bilmiyorum. saf ırk yoktur dersen seni hemen oracıkta vatan haini ilan edebilirler.

    özbekler ve kazakların bazıları da kendini moğol kökenli sayar*. ama türkmenler türk'tür. zaten tipleri bizdeki yörüklere epey benzer.

    anadolu türklerini "oğuz türkleri" olarak ayırmak doğru değildir. evet, anadolu'ya gelenlerin ezici çoğunluğu oğuzlardır ama oğuzların bir kısmı orta asya'da da kalmış ki türkmenler işte bu kalanlardır.
    3 ...
  14. 4.
  15. tarihçiler bunu çok iyi bilir. akıllı türklük bilinci içersinde yaşayanlarda bunu çok iyi bilirler. boylar arası mücadele hep olmuştur aramızda bu da ayrı ayrı devletler kurmamızın asli sebeplerindendir. ancak orta asya türklerinde tezahür eden bu durum tamamen adlandırmadan kaynaklanır. rusların ve batılıların türk sıfatını özellikle kullanmaması ve her boyun adını sanki ırksal bir kavrammış gibi önlerine sürmelerinden kaynaklanır. buda anayurtla atayurdu ayırmak içindir. bize farklı adlar koymayın özümüz birdir hepimiz türk'üz.
    1 ...
  16. 11.
  17. sovyet rusya'nın yarattığı etkiden kaynaklanmaktadır. nasıl biz ingilizceyle hava atıyorsak bunlar da rusçalarıyla hava atar.
    1 ...
  18. 12.
  19. o sorun sadece biz "türk"lerde var maalesef...genelde Türklerden nefret ettikleri için türk olup olmamak şeylerinde degil..bizzat yerinde teşhis edilmiştir.
    0 ...
© 2025 uludağ sözlük