ölen birisinin ardından yapılacak veya yapılması beklenen olaylar bütünüdür. bir kere dini bağlamda herkes ölenin ardından;
"iyi bilirdik "
derki bu sadece dini bir yükümlülüktür ama yalan söylememekte bir o kadar yükümlülüktür. "hakkımızı helal etmek"te öyle. kimse etmiyorum dememeliymiş gibi bir zorunluluk var. herkes o kadar gönülden söylüyorki bu durumu. mesela cem uzan öldüğünde imarzedelerin hepsi iyi bilirdik hakkımızı helal ediyoruz diyecek.
bırakalım bunları;... ölüye hürmet vardır ama adam gibi ölüye, orada dinen hoş karşılanmadığı için helal ettiğimizi söylediğimiz hakkımızı ilan ederken allahı mı kandırıyoruz, imamı mı, cemaati mi, kendimizi mi?
(bkz: can yücel)
(bkz: bizde g*te g*t derler)
Pis bir koku bulaşır üstüne, siner, yapış yapış, artık bir parçandır senin, en yalnız olduğun anlarda bile yalnız değilsindir artık. Ölüm bu, bir kere çöktü mü onun karanlığı, bir kere çekip aldı mı sevdiğini, seni de ele geçirir ve korkuyu en derinden, o kadar derin olduğunu farkına varmadığın içinden söküp çıkaramazsın artık. sinsi bir yılandır, biraz nefes aldın mı, tıslayarak hatırlatır kendini, kahkahalar donar kalır, boğazında ağlayamamanın verdiği yakıcı acı.
Geçmiş zamanlarda, bir yabancı " sizler ölenin ardından haykırıyorsunuz, eve kapanıp yasa boğuluyorsunuz, biz ise cenaze törenlerinde, gidenin yaşadığı hayatı kutlarız, bizimle paylaştıklarını hatırlar, gülümseriz, anılar hücum eder, sevdiği şeyleri o varmışcasına yaparız, emin ol, içimiz rahat ayrılırız" demişti. Kazındı bunlar belleğime, çok sevdiğim birini emanet ettim sonsuzluğa yıllar önce, bu sözler yankılandı belleğimde. Herkese inat yaşadığı hayatı kutladım, şaşkın bakışlar altında en sevdiği içkileri aldım, en sevdiği yemekleri hazırladım, gözüm yaşlı ve onsuz oturdum rakı sofrasına, en sevdiği şarkıyı açtım, sabaha kadar o varmışçasına, onunla konuşurmuşcasına, anlattım, anlattım, şimdi her sene biraz daha uzaklaşıyor o gün, unutmak istemiyorum, her sene aynı gün, aynı yemekler, aynı şarkı, aynı mezeler, yaşadığı hayatı kutluyorum.
