mustafa kemal'in kaleme aldığı nutuk isimli ulusa sesleniş mahiyetindeki kitabı okurken, devrimlerin nasıl gerçekleştirdiğini, bir milletin hayatına dair bütün esasların değiştirilmesi gibi sistematik bir sürecin nasıl işletildiğini, kimlerin hangi kademelere nasıl konuşlandırıldığını bizzatihi ata'nın ağzından okurken nutkun tutulması, hayretlere düşülmesi durumudur.
kendi dilinde alim olup ders okutan bir ulemanın harf devriminden doğrudan etkilenmek suretiyle sabah uyandığında okuma yazma bilmeyen bir cahil sayılması, * kendini cahil hissetmesi hayretlik bir mevzudur ve konuya somut bir örnek teşkil edebilir.
