1525 yılında dünyaya gelen sultan yahudi kökenli olup doğumdaki ismi rachel dir. kanuni sultan süleyman ın eşi hürrem sultan, osmanlı sarayına aldırtıp kendisine afife(namuslu) ismi verdi ve oğlu ikinci selim ile evlendirdi. kanuni den sonra tahta ikinci selim geçti.
ikinci selim den olan oğulları üçüncü murat ın babasının ölümünün ardından tahta geçmesiyle nurbanu sultan ın ismi de Valide-i Atik Sultan olarak değişti. 7 Aralık 1583 tarihinde hayata gözlerini kapayan sultan ayasofya camiindeki ikinci selim türbesine defnedildi.
yaşadığı süre boyunca günümüze kadar uzanan çok sayıda eser bırakan sultanın eserlerinin arasında külliye, cami, medrese, tekke, sıbyan mektebi, kervansaray, hamam, darülkurra ve darüşşifa bulunur.
