hiyerogliflerden sonra, emojilerden öncesi dönemde kullanım amaçlarından birisi de cümleye duygu katmak olan sevimli işaretler. yazılı edebiyatta duygu aktarımının zorluğuna çare olarak uzun süre cengaverce çalışmış; ama pek de kıymetleri bilinmemiştir. emoji kullanımının hiçbir kuralı olmamasından olsa gerek, cümlenin sonuna nokta ya da aralara virgül bile koymayan insanlar, emojisiz mesaj göndermiyorlar. imla hatalarına hiç girmiyorum. karşınızdaki insan hakkında fikir sahibi olmak istiyorsanız, nasıl yazdığına dikkat edin.
şuraya ufak da bir uyarı bırakayım.
tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti, vb.) tırnak içinde kalır.
noktalama işaretlerinin ilk kullanıldığı eser olan şair evlenmesi'nde sadece parantez, konuşma çizgisi ve nokta kullanılmış.felatun beyle rakım efendi'de ise virgül ve noktalı virgül dışında tüm noktalama işaretleri kullanılmış.
kimseden çekmediler, öfkeli müelliflerden çektiklerini. bir kere çoğu kez (bu oranı %90 olarak belirtebilirim gönül rahatlığıyla) lüzumsuz yere kullanılırlar. nokta ve virgül düz bir yazıda okumayı ve anlamı belirginleştirmeyi sağlamak için çoğunlukla yeterlidir ama özellikle öfkeli yazarlar, üstelik öfkelerine hedef olarak seçtikleri kişileri dili doğru kullanmayı bilmemekle suçlayarak, öfkelerinin mesnedini bu yanlış kullanım olarak göstererek, bu noktalama işaretlerine sıklıkla zalimlik ederler. zaten yazının içeriği de oldukça duygusal, kontrolsüz kızgınlıkla dolu olur. tüm bunları okur sineye çeker. lisan çekmek zorunda değildir.
kaide: dilimizde hiçbir noktalama işareti, çift sayılarda kullanılmaz. mesela çift ünlem, dört ünlem peş peşe, altı adet virgül diye noktalama işaretlerimiz yoktur. noktalama işaretleri tek sayılarda olabilir. en sevdiğimiz tek nokta ve tek virgül gibi, üç nokta gibi.
birbiriyle alakalı iki cümleyi birleştirirken virgül mü, noktalı virgül mü kullanılacağı kısmı biraz esnek gibi görünen kurallara bağlı.
özellikle noktalı virgülün nereye geleceği bir çeşit bilinmezlik olabiliyor. birbirini açıklayan, tamamlayan, bir yerinden bağlanan cümleler arasında olması gerektiği belli de, isteyen canının istediği yere bir noktalı virgül iliştiriyor artık, çok görüyoruz. okunan kitaplarda noktalı virgül seyrek de olsa görülüyor, genelde cuk oturduğu yerlerde kullanıyor yazarlar bunu. ama onların kullanımı bile bir çeşit deneysellik, bir çeşit sanat kaygısı falan taşıyor, uyduruyor adamlar.
iki nokta üst üste en seyrek görüneni belki de. onun kullanımında çok bir karmaşa yok; bir şeyin ne olduğunu açıklamadan önce koyuyorsun. mesela, elma: bir meyve, gibi.
üç nokta bitmemiş cümleye de, anlam belirsizliği olan cümleye de, düşündürücü olabilecek cümleye de, "bu konuda daha yazılır..." denen cümleye de, bir yerden kesilip alın/tılan/mış (normalde devamı ya da öncesi bulunan) cümleye de konabilir
Kullanımları, çoğunlukla cümleyi duyar gibi okuduğumuzdan kısıtlanan işaretlerdir. Şöyle bir düşününce normalde zorunlu olduğumuz ve kullandığımızdan çok daha fazlasının kullanılması gerekir.
Ayrıca bu işaretler, bazen bir kelime yerine dahi gelebilir; noktalı virgül, iki nokta üst üste... Dikkatli incelenirse felsefe alanında yazılı kitaplarda, "ama, çünkü, örneğin" olarak kullanılan noktalama işaretleri görülebilir. içlerinde en tatlışı noktalı virgüldür bence.
BaZı yazarların klavyesinde olmadığını düşündüğüm hede. Amk şu noktalama işaretlerini kullanın da. Sözlükte uyacağınız tek kural format var. Onu bile beceremeyenler var amk.
yeni nesilin pek bilmediği işaretlerdir. belki zor gelmesinden dolayıdır bilmiyorum ama şu da bir gerçektir ki, harbiden bazen işin içinden çıkılmıyor.
türkçe'de iki nokta yanyana (..) diye bir noktalam şekli yoktur. yazarların sıkça kullandığı bu noktalama yanlış. ya tek nokta cümlenin sonunda bitirici olan (.) nokta ya da üç nokta (...)'dır. başka yok kullanmayın şunu amk. cahiller.
ne kadar gerekli bir şey olduğu bu gibi yazılar sayesinde anlaşılıyor; türkçe öğretmenlerine küfürler etmek istiyorum, noktalama yoksunu yazarlar üstlerine alınsın.
(bkz: #12816007) kardeş burda ne demek istedin ? bütün dünya anlaşılmak, karıştırılmamak için bu işaretleri kullanıyor, sen de çekinme, kullan.
