eline bir lumia almamış yazar sıçmığı, pardon tespiti.
edit:
kendinizi nokia yerine koyun.
karşınızda android adlı bir işletim sistemi var. yeni yeni yükseldiği yıllar. 2008-2009 falan.
sizin şirketinizin bir kolu tamamen symbian üzerinde çalışıyor. işletim sisteminin telif hakları size ait. sırf o işletim sistemi için çalışan geliştiriciler, seolar, çalışanlarınız vs. var.
ama karşınızda, elinizde herhangi bir bilgisi bulunan kimse olmayan, hatalarla ve buglarla dolu ve yeni yeni gelişmekte olan bir sistem, android var.
telif hakları size ait değil, sistem o kadar da iyi değil, sistemi bilen çalışanınız yok, dünyada o kadar da popüler değil. bu ne demek? ucu görünmeyen tünele girmek demek.
ne yapardınız? tamamen size ait olan, oturmuş bir sistemi kullanmaya devam etmek mi, yoksa buglarla dolu ve tecrübenizin olmadığı yeni bir sisteme balıklama dalış yapmak mı isterdiniz?
nokia birincisini seçti.
samsung, motorola, sony ericcson vs. tüm bu şirketler, tabiri caizse hep beleşçi olarak yaşadılar. ürettikleri telefonların telif ücretini ödemekten kaçındılar. bundan dolayı hep java kullandılar telefonlarında. bedava işletim sistemi işte.
google'ın o yıllarda androidi bedavaya tüm dünyaya dağıtması, bizim beleşçi firmaların ekmeğine yağ sürmüş oldu. bedava sistemi kullandılar, kendi arayüzlerini falan yerleştirdiler. (samsung = touchwiz, htc = sense, gibi) ve işletim sistemi üzerinde yavaş yavaş hakimiyet kurmaya başladılar.
nokia, bir tarafta gelişmekte olan ios engelini bastırmaya çalışırken, diğer taraftaki yükselen androidi fark edemedi. symbian^3'ü çıkardı, fayda etmedi.
android yavaş yavaş kendini göstermeye başladığında; nokia her şey için artık çok geç olduğunun farkına vardı.
bundan sonra android kullansa ne olacaktı? işletim sistemi hakkında hakimiyet kuramamış, işletim sistemine özel bir arayüz oluşturamamış, diğer markalar işletim sistemi üzerinde oturmaya başlayan arayüzler ve pazar payları kapmışken, nokia'nın yapacağı android hamlesi, belki de onu batışa ilerletecek en güçlü sebepti.
yapacak bir şey yoktu, symbian'dan desteğini geri çekti, hisseleri düşmüş, şirket zarara doğru sürüklenmeye başlamıştı.
tüm bu olayları uzaktan izleyen bir şirket vardı: microsoft.
microsoft, her türlü iş yapan pazar payında söz sahibi olmak isteyen bir firma.
mac'lerin karşısına pc'ler ile çıktı ve güzel bir pay kaptı. icq'nun karşısına msn ile çıktı ve onun liderliğini kaptı. play station'un karşısına xbox ile çıktı ve gayet güzel işlet yaptı. windows da cabası.
gelişen mobil sektörde, neden microsoft da güzel bir pazar payı kapmasındı ki?
windows phone böylece doğmuş oldu. microsoft'un daha önceki mobil işletim sistemi windows mobile ile karıştırılmasın. windows mobile, java tabanlı başarısız bir girişimdi ki, microsoft önem vermemişti zaten. fakat windows phone, microsoft için pazar payı kapmasına yetecek en önemli işletim sistemiydi.
ne yapabilirdi? yepyeni bir sistem, uygulama derdi, kullanma derdi bitmek bilmez. ios ve android pazarı yarı yarıya kardeş payı yapmış durumda. ne yapmalıydı ki onlara yetişebilsin?
kullanıcılar aldıkları cihazlarda artık uygulama desteği arar hale geldiler. windows phone'un da belki en önemli eksiği uygulama idi, geliştiriciler windows phone ile ilgilenmiyordu, dünyanın her yerine windows phone ulaşmıyordu. ne yapmalıydı ki uygulama gelsin bu sisteme?
böylece windows 8 doğmuş oldu.
herkes sistemi eleştirdi, metro arayüzü ile masaüstü arayüzünün çok karmaşık olduğundan dert yandı. fakat microsoft'un istediği, dünyadaki tüm geliştiricilere ulaşıp, metro tabanlı uygulama yazdırmaktı.
istediği oldu, hayatında windows phone görmemiş adamlar, windows 8 için uygulama yazmaya başladı. microsoft ise kitaplar yayınladı, eğitimler ve seminerler verdi, uygulamaları bizzat geliştiriciler tarafından windows phone'a entegre olabilecek hale getirdi. masaüstü ile mobil sistemi bir nevi bütünledi, uygulamaları mobil cihaza aktarmaya başladı.
böylece microsoft'un wpstore'u hem mobil geliştiriciler, hem de masaüstü ve tablet geliştiriciler tarafından yüksek bir hızla dolmaya başladı, şu an 150.000 uygulaması var ve gitgide artıyor. ios ve android'in 600.000 uygulaması olduğunu düşündüğümüzde, şimdiden bu kadar kısa süre içerisinde 4'te 1'ine ulaştığını ve çok yüksek bir hızla geliştiğini söyleyebiliriz.
nokia bu gelişmeyi fark etti. belki de mobil sektörde tutunmak için tek çaresi buydu. android seçmesi bu koşullarda imkansızdı, symbian'la devam etmesi de. yüksek hızla gelişen windows phone pazarına herkesten önce girip, pastadan en büyük payı kapmak için microsoft ile anlaştı. microsoft'un mobil pazarda söz sahibi olacağı günleri düşünerek, lumia serisini üretime geçirdi.
nitekim düşündüğü gibi oldu, windows phone pazarının lideri konumuna nokia geldi ve windows phone da yavaş yavaş dikkat çekmeye başladı.
2012'nin son çeyreğinden itibaren yükselişe geçen nokia, değer kazanıyor ve pazar payını genişletmeye başlıyor. belki bir gün tekrar piyasada söz sahibi bir firma olacak.
2013 ilk çeyrek raporlarında ise karını daha da arttırdığı görünüyor. buna rağmen bir takım andavallar çıkıp da, sözlükte:
- nokia bitmiş.
- nokia android'e geçsin.
tarzı cümleler kuruyorlar ya, insanın sinirlenmemesi elde mi ey sözlükçüler. vicdanınıza sığınıyorum.
nokia zamanında yaptığı sömürgenin sonucunu çekiyor. piyasada tek el olduğu dönemlerde topladığı parsa onlara yeter amma ve lakin çıkardığı 502580230852 telefon modelinin dörtte üçünün sadece dış görünüşü farklı olup iç özelliği ve donanımının aynı olması ve yeni model çıkardım diyip onuda satması ve dünyanın heryerinden daha fazla şekilde bunu Türkiyede yutturması bizim açımızdan çok üzücüydü. allah daha beter etsin.
windows phone'a geçtiği andan itibaren kendisini tamamen bitiren şirkete bitmiş demektir. lumia'lar güzel de içindeki sistemin çöp. *
nokia hiçbir zaman bitmez. özellikle türkiye'de marka bağnazlığı olduğu sürece. bir lumia çıkar, snapdragon s4 çak, windows phone'un boktanlığına bakmadan bütün nokia'cılar sazan gibi atlasın. helal vallaha. bunların sistemi veya cihazın özelliklerini umursadığını mı sanıyorsunuz? adam sırf nokia çift çekirdek işlemciye geçti diye radikalliğe varacak düzeyde nokia'cılık yapıyor.
bir diğer komik durum da bu arkadaşlar daha dün kullandıkları, ölümüne savundukları symbian cihazlarına öyle bir bok atıyor ki sanırsınız adam yıllardır şikayetçi durumdan. o donanımı sen symbian'a optimize et, bak bakalım hangisi daha iyi hangisi daha hızlı.
nokia, seçeneği ve parası çok olan bir şirketti. android bu seçeneklerden birisi olmak zorunda değildi. adam akıllı donanımla symbian'ı geliştirebilir ve/veya meltemi ve meego gibi ilgi çeken iki işletim sistemiyle yeni ürün hattı oluşturabilir ve ciddi anlamda geri dönüş yapabilirdi. peki nokia kurulu ne yaptı? bakalım ne yapmış. öncelikle microsoft elemanlarını yönetim kuruluna aldı (aaa ne tesadüf çıkışı olmayan bir şirket için 2010 sonbaharında duyurulan windows phone'daki gelişmeyi nasıl farkettilerse artık siz düşünün!). sonra planlı olarak microsoft elemanı stephen elop adlı hödüğü ceo koltuğuna oturttu ki nokia için çanlar çalmaya başladı. çanlardan kasıt nedir? bu adam o koltukta oturduğu müddetçe tüm symbian geliştirmeleri aksadı. 2009'da qt arayüzlü yeni symbian cihazları beklenirken berbat donanımlı ve optimizasyonsuz s60v5 terk symbian^3 çıkarıldı kullanıcıların symbian'dan illet etmesi sağlandı. bu kadar kötü durumdaki telefonlar galaxy s ve iphone 4 kullanıcılarının haliyle gözüne batıyor ve symbian kullananlar da onları gördükçe ellerindeki telefondan soğuyorlar. öte yandan aynı şirket 2009 senesinde hala çoğu telefona kök söktüren maemo 5'li omap 3450 chipsetli nokia n900 çıkarıyor, 2010 senesinde gizliden gizliye omap 3xx chipsetli symbianlı bir n9 ortalarda geziyor ama aynı 2010 senesinde arm11'li nokia'lar çıkıyor. tesadüfe bak! en son 2011 şubat ayında bu beyefendi symbian gibi kullanışlı bir sisteme "yanan platform" diyor (neden acaba?) ve windows phone'a geçeceklerini söylüyor (!?!?!). o tarihe kadar symbian'a diğerlerine göre az da olsa sürekli olarak oyun ve uygulama yağıyordu. popüler servislerden de dahil olmak üzere. o dönemde symbian cihazı kullanmış olanlar bilir, şubat ayından sonra uygulama akışının nasıl bıçak gibi kesildiğini. symbian'ın asıl bitirildiği tarih de bana göre şubat 2011'dir.
nokia'nın gelişme falan fark ettiği yok. o tarihlerden itibaren microsoft ne dediyse nokia yönetim kurulu onu uyguladı. lumia 900 çıkardılar. 5 ay sonra nokia, lumia 710 800 ve 900'ün wp8 güncellemesi almayacağını açıkladı. mevcut ve yeni lumia kullanıcıları aptal yerine kondular! * çünkü ellerindeki işletim sistemi hem beş para etmez hem de bitmişti. lumia'ları elinde patlayan amazon at&t gibi şirketler ne yaptı? lumia 900'leri 1 cent'ten satışa sundu. neden? haklı olarak nokia'nın yediği boka kızdıkları için! windows phone 8'in pazar payı ilk defa yükseliyor. evet hem de ne yükseliş! belki de tarihte yapılmış en büyük reklam kampanyalarıyla, milyar dolarlar harcanarak insanlara bu cihazlarda gerçekten ilginç bir şeylerin olduğuna inandırılıyor! 2012 son çeyrek abd pazar payları: https://galeri.uludagsozluk.com/r/397632/+ (bkz: mwc 2013'teki windows phone reklamları)
nokia'nın yaklaşık 3 sene önce intel ile anlaşarak yapmaya söz verdiği ve o noktaya geldikten sonra belki de yükseliş şansı olan tek cihaz n9'du ancak microsoft linux'ten aşırı derecede korkmasından ve karşı olmasından buna da müdahale etti. ilk olarak cihaza olan yüksek talebe rağmen cihazın üretimi azaltıldı, hemen ardından da geliştirme ekibi işten çıkarılıp symbian gibi accenture adlı şirkete devredildi. haliyle n9 da son kullanıcıya nakavt edilmiş oldu. şimdi de balondan 150000 uygulamayla hava atan milenyum bebesi nokia'cılar görüyoruz reklamın gücünü görüyorsunuz öyle değil mi?
sonuç olarak nokia bitti. microsoft'un kontrolündeki pısırık bir şirket olarak kaldı. yakın zamanda asha gibi alt segment telefonlarının üretimini de bitirip tamamen windows phone odaklı bir şirket olacak. nokia kendisine sadık müşterilerini kaybetti, taban kullanıcılarının kullanım alışkanlıklarını hiçe saydı. şimdi 12-17 yaş arası teknolojiden anladığını sanan milenyum bebeleri gelip burada çığırtkanlık yapıyor.
nokia n8 ve lumia 800 kullandım, n9 kullanmaktayım. iyiki de n9 kullanıyorum gerek tasarım, gerek kalite, gerek yazılım, gerek arayüz olarak bugüne kadar üretilmiş çoğu telefona beş çekecek kadar iyi bir cihaz. hızlı, pratik, kullanışlı. jolla ekibine buradan teşekkürlerimi sunuyorum böyle çağının ötesinde bir cihaz yaptıkları için. bundan sonra da microsoft'un hiçbir mobil servisine, yazılımına ve cihazına kuruş para vermem.
Yanlış bilinen bir hadise. Yaklaşık 1 senelik symbian belle kullanıcısıyım. Şu güne kadar cihazimda donanımsal yönden hiçbir sorun yaşamadım. Yazılımsal yönden olsa da hep bir düzeltme yayınlandı.
Cihazımı çok cihazla karşılaştırdım. Donanımsal yönden yaklaşık olan çoğu android cihaz, Stabillikte symbian'ın yanından dahi geçemedi. Android ancak ve ancak bu stabilliği 4'de yakaladı ki yamulmuyorsam çift çekirdek işlemcili cihazlar sadece android 4'ü aldı. Symbian bunu 667 mhz lik bir işlemci ile sağlayabiliyor. Stabilliği ile övülen ios ile de karşılaştırdım. 4s ile a6 çip işlemcisi olmalı. Biraz daha iyi olsada aşırı bir fark yok.
Symbian'ın tek eksiği kapalı kaynak kodlu olmasıydı. Yazılım şirketleri symbian'ı bırakmasaydi bugün ios veya android'i konuşuyor olmazdık. Bu birazda şirketlerin apple ve google yalakalığı. Ancak bu durumu windows 8'li cihazlarda karşılaştırdığınızda samsung'un ve htc'nin nokia altında nasıl ezildiğini göreceksiniz.
Kullanmadan araştırmadan yorum yapmayın lütfen.
dayanıklılık ve basitlik yapı taşıydı nokia'nın, teknolojiyi takip edemiyorlar. günümüzde her telefon taş gibi,
hepsi kolaylaşıyor, hepsi müthiş donanımlara sahip. umarız ayakta kalır, ne kadar rakip o kadar iyi hizmet.
yapacakları en iyi iş android telefonlar üretmek olacaktır muhtemelen.
