kitapta anlatılan 3 grup vardır. tüm yetki tek bir elde toplanmıştır. totaliter bir partide ortaya çıkabilecek korku, beyin yıkama ve propaganda tüm hayata egemendir. insanların birbirine sürekli şüpheyle baktığı, casusların, gammazların kol gezdiği bir korku toplumu anlatılır.
teknolojik aletlerin özel hayata etkisi ve fişlenme korkusu her eve konulan büyük ekranlarla anlatılmaya çalışılmıştır.ailevi duygulardan, sevgiden ve düşünceden mahrum bir insan yaratmak amaçlanmıştır. bu toplumda en büyük suç "düşünce" dir.
baskılar sonucu insanın nasıl duygusuz ve kişiliksiz bir hale gelebileceğini gözler önüne seren george orwell'in okunması gereken politik romanıdır.
efendim kitap muhteşem. birkaç şey söylemek istiyorum. çünkü okurken , ileriyi gören bu adama(george orwell) öyle hayran oluyor, okuduklarınız sizi bügunünüzle öyle yüzleştiriyor ve de heyecanlandırıyor ki.. ben misal, kitabı tırnaklarımı yiyerek, dudaklarımı ısırarak, elimde kalem 'hah bak bu çok doğru bi tespit!' diye altını çizerek okudum ki , kitap karalamak (evet.) hiç adetim değildir. ama heyecanlanıyon lan işte.
mesela yenisöylem diye adlandırdıkları bir sözlükleri var. ondan önce şöyle bi giriş yapmalıydım, özür..kitap ii. dünya savaşından artakalan yaşayış biçimini ele alıyor. ingiliz sosyalizminin köhneleşmiş yapısından bahsediyor . kitapta, insanların iktidara tamamen boyun eğdiği, robottan farksız, köleleştiği, kesinlikle karşıt görüş barındırmayan, kafasında iktidara ters bir düşünce besleyen kişilerin öldürülmediği ,adeta buharlaştırıldığı bir toplumdan bahsediliyor.maalesef okurken 'işte içinde bulunduğumuz ahval bu.' demekten kendinizi alamıyorsunuz.
ne diyordum, 'yenisöylem'. evet, bu yenisöylem dedikleri sözlükle, kullanılan dili sadeleştirerek, kısaltarak, kelimeleri ,kelimelerin zıt anlamlarını yok ederek yeni , dar bir kelime dağarcığıyla , düşünmeyen, bağnaz, bağlı- çünkü bağlılık düşünmeyi engeller, düşünmek köleliktir.- hiçbir şeye karşı gelemeyen bir toplum yaratmak amaç edinilmiştir. bunu kim yapıyor? tabii ki big brother!
big brother is watching you!
bak filmi de varmış. kahretsin, filmini de izlicem
sosyalist, otoriteryen yapıları anlamak için okunması gereken korkunç baş yapıt. ülkemizi anlamak için de bire birdir. cumhuriyet'in ilk yıllarından 2000'lerin başına kadar devam eden çizgide uygulanan devlet politikası bu kitapta şöyle özetlenmiştir;
"...biz düşmanlarımızı yok etmeyiz. onları değiştiririz."
devletin sürekli "ılımlı sünni, ılımlı alevi, ılımlı kürt" yaratma çabası ancak böyle anlatılırdı.
ingilizce aslından ve türkçe çevirisinden defalarca okuduğum müthiş romandır. roman olmasının ötesinde 20.yüzyılın en etkili kitaplarındandır. yüzyıla yaptığı yergilerle adeta bir isyanın bir başkaldırışın simgesi olmuştur. kalıplara sığmaz bir roman olduğu için adlandırmak belli bir türe ait olduğunu iddia etmek imkansızdır.
--spoiler--
garip, ama saatin vuruşuyla, yiten cesareti geri gelmişti. o, kimsenin durup öğrenemeyeceği bir gerçeği mırıldanıyordu ve bu sürdükçe, düşünceler sürekliliğini yitirmeyecekti. önemli olan, sesini duyurmak değildi; aklını koruyarak, insanlığın mirasını sürdürmekti. yeniden masasına döndü, kalemini mürekkebe batırdı ve yazmaya başladı:
geleceğe ya da geçmişe, düşüncelerin özgür olduğu, insanların birbirinden farklı olduğu, ama yalnız yaşamadığı bir zamana, gerçeğin var olduğu ve yapılmış bir şeyin yok edilemeyeceği bir zamana;
tekdüzelik çağından, yalnızlık çağından, büyük birader çağından, çift düşün çağından selamlar!
artık bir ölüyüm, diye düşündü. işte şimdi, düşüncelerini biçimlendirmiş ve belirleyici bir adım atmayı başarabilmişti. her eylemin sonucu, o eylemin içindedir. yazmayı sürdürdü:
düşünce suçu ölüm tehlikesi yaratmaz, düşünce suçunun kendisi ölümdür.
--spoiler--
alman r.i.a.s. berlin radyosunun ikinci dünya savaşından sonra soğuk savaşın iyice kızıştığı zamanlarda 1960´da harikulade bir radyo tiyatrosunu yaptığı,ne yazık ki almanca olan, george orwell´in kitabının ismi.
kitabı çok güzeldir, ama bu tür kitapların iyi yapılmış tiyatro, radyo tiyatro uyarlamaları da güzel oluyor.
George Orwell'in mükemmel, olağanüstü kitabı. Düşünmelerine bile izin verilmeyen bir halkın hikayesi. insanın gerçekten sorgulamasını sağlıyor. Benim düşünmemi de mi onlar sağlıyor acaba diyorsun. Dayatmaları görüyorsun. Doğruluğunu asla bilemeyeceğin şeyler görüyorsun çevrende. Hazmedemiyorsun. Böyle bir yaratıcılık, böyle bir zeka olmaz. Ayakta alkışlıyorum.
...Bu partiye indirilmiş bir darbeydi. Sevişmek, siyasal bir eylemdi.
...
Kimse yönetime onu bırakmak için geçmez. iktidar araç değil, amaçtır. Kimse bir devrime bekçilik etmek için diktatörlük kurmaz; devrim diktatörlüğü kurmak için yapılır. Baskı kurmanın amacı baskı kurmaktır. işkencenin amacı işkencedir. iktidarın amacı iktidardır. Şimdi beni anlamaya başladın mı ?
orwell'in stalin dönemini ve özellikle troçki'ye yapılanları yerinde gördükten sonra totaliter rejimleri eleştirme amacıyla yazmış olduğu başyapıt. kitap ellinci sayfadan sonra vites yükseltir ve doyumsuz bir hal alır. bakış açınız değişmeye başlar. sonra iki kere ikinin bir bile etmediği zamanlar olur.
Ütopya değil karşı ütopya (distopya) romanıdır. Ütopik gösterilen ülkenin aslında kontrollü ve baskılı bir rejim altında nasıl inim inim inlediğini merkezine kondurur. Türünün en başarılı, referans örneklerindendir.
ABD yönetimi Utah Çölü'ne dünyanın en büyük telekulak merkezini inşa ediyor.
Bu öyle bir tesis ki, dünyadaki tüm telefon konuşmaları, bütün internet trafiği, gizli yazışmalar anlık olarak bu merkez tarafından yakalanıp depolanacak.
Telefonda ne söylediğinize, internette ne yaptığınıza dikkat edin!
Amerikan basını, dünyanın en gizemli ve karmaşık istihbarat servisi olarak nitelendirilen ve iletişim istihbaratı konusunda uzmanlaşan NSA tarafından Utah Çölü'ne inşa edilen dev tesis için bu yorumu yapıyor.
2009 yılında 'data merkezi' olarak açıklanan çalışmanın ilk adımları 2003 yılında, 11 Eylül saldırısından 2 yıl sonra dönemin ABD Başkanı Bush tarafından atıldı.
Ocak 2011'de temeli atıldığında ise ''Ulusun en büyük siber güvenlik projesi'' olarak tanıtıldı. Oysa ki bu durumda bir gariplik vardı.
Ülkede siber güvenlikten sorumlu olan kurum iç Güvenlik Bakanlığı'ydı ama temel atma töreninde bu bakanlıktan tek bir görevli bile yoktu.
inşaat ilerledikçe çölde yükselen devasa tesis hakkında spekülasyonlar da yayılmaya başladı.
Amerikan medyasına bilgi sızdıran istihbarat kaynakları tesisin asıl amacını anlattığında ise karşısındaki gazetecilere küçük çaplı bir şok yaşattı.
Utah'taki tesis dünyanın görmüş olduğu en büyük dinleme ve izleme merkezi olacak.
Uydulardan, yeraltı kablolarından, deniz altındaki kablolardan geçen her tür iletişim, yani kısacası dünyanın tüm iletişim trafiği bu merkez tarafından izlenerek kayıt altına alınabilecek.
Bu da NSA'in tüm bu trafiğe attığı 'çengeller' sayesinde gerçekleşecek.
Daha önce Echelon adlı gizli proje ile dünya iletişim trafiğini izleme deneyinde bulunan ABD temel hedefine Utah projesiyle ulaşacak.
izlenen verilerin büyük bir kısmının şifrelenmiş olması da hiçbir olumsuzluk yaratmayacak.
Çünkü ikinci bir istihbarat kaynağına göre NSA birkaç yıl önce şifre çözümlemesi konusunda çok büyük bir başarıya imza attı.
Geliştirilen programlar sayesinde sadece kişisel şifreler değil, diplomatik ve askeri şifrelemeler de kolayca kırılabiliyor. Yani, ABD'nin yakaladığı bir diplomatik mesajın şifresini kırması sadece saniyeler alacak.
Net trafiği depolanacak
Tesiste bu işlemleri gerçekleştirebilmek için 93 bin metrekarelik bir depolama alanı ve dünyanın gelmiş geçmiş en hızlı işlem gerçekleştirebilen süperbilgisayarı kullanılacak.
Bu bilgisayar saniyede 1 katrilyon işlem yapabilme kapasitesine sahip olacak.
Peki her şeyi nasıl kaydedecek? diye soracak olursanız cevap matematikte gizli...
Küresel internet trafiğinin boyutu 966 exabyte olarak tahmin ediliyor.
Bir şey ifade etmedi değil mi?
Karşılaştırma yapmak gerekirse Utah merkezinin veri depolama alanı her yıl 2 milyarı aşkın kişinin internette yaptığı her tür işlemin toplamından 1 milyon kat daha fazla...
Yani internette ne olup bitiyosa Utah'taki merkeze depolamak çocuk oyuncağı olacak..
Ardından bu trafiğin içinden anahtar kelimeler kullanılarak kuşku çeken ya da ABD güvenliğini tehdit eden her şey ayırt edilebilecek.
Çünkü merkezin server kapasitesi 500.000.000.000.000.000.000 sayfa veri kaydedecek kadar büyük.
Özel hayatınız veritabanında
istihbaratçıların verdiği bilgiye göre merkezin kayıt altına alacağı iletişim trafiği şöyle:
- Kişisel telefon görüşmeleri (cep ve sabit hatlardan yapılan tüm görüşmeler)
- E-posta trafiği
- Kişisel Google aramaları
- Elektronik ticaret verileri
- Seyahat verileri (Havayolu ve seyahat şirketlerinin veritabanından)
- Finansal bilgiler
- Yabancı ülkelerin ordularına ait her tür gizli bilgiler
Utah projesi aslında NSA'in 11 Eylül'den sonra başlattığı Stellar Wind kod adlı gizli izleme ve dinleme programının bir uzantısı.
Daha önce NSA'de görev yapıp kurumun yasadışılığa bulaştığını belirteren işinden ayrılan William Binney'in verdiği bilgilere göre NSA daha şimdiden günde 320 milyon telefon görüşmesini kaydediyor.
NSA'in süperbilgisayarlarında bulunan Narus isimli bir programa bir kişinin ismi girildiğinde o kişinin yaptığı tüm aramalar ve o kişiye gelen tüm telefonlar görülebiliyor, tek tıklamayla dinlenebiliyor.
11 Eylül'den beri Narus'a kaydedilen telefon konuşmalarının sayısı 15 ile 20 trilyon arasında.
Dinleme programının 11 Eylül saldırılarında istihbarat zaafiyeti yaşayan güvenlik yetkililerinin tavsiyesi ve dönemin ABD Başkanı George Bush'un talimatıyla başlatıldığı belirtiliyor.
ABD Kongresi 2003'te programın yasal ayağını özel hayata müdahale gerekçesiyle durdurmuştu.
DiPNOT: ingiliz edebiyatının önde gelen isimlerinden George Orwell, 1949 tarihli romanı "Bin Dokuz Yüz Seksen Dört"te adeta bugünleri yazmıştı.
Orwell büyük yankı uyandıran eserinde, her şeyin tümüyle devletin denetiminde olduğu, muhalefetsiz bir toplum kurguluyordu.
insanların çeşitli kontrol mekanizmalarıyla izlendiği bir modele doğru gidildiğinin altını çizen roman, daha sonra sinemaya da aktarılmıştı.
Zamanla kitabın sloganı haline gelen Big brother is watching you (Büyük birader seni izliyor) ezberlerdeki yerini koruyor... - Uğur KOÇBAŞ / VATAN
"parti nin dünya görüşü, onu hiç anlamayan insanlara daha çok kolay dayatılıyordu.... her şeyi yutuyorlar ve hiç bir zarar görmüyorlardı, çünkü tıpkı bir mısır tanesinin bir kuş bedeninde sindirilmeden geçip gitmesi gibi, yuttuklarından geriye bir şey kalmıyordu."
orwell, kitabı 1948 yılında yazmıştır. kitapta gelecekteki distopik bir dünya düzeninden bahsedilir. dolayısıyla orwell da kitabı yazdığı tarih olan 1948 deki 4 ve 8 rakamının yerlerinin değiştirerek tasarladığı distopyasını 1984 yılı için anlatmıştır. yoksa 1984 yılını hayal ederek o tarihte dünya böyle olacak demek istememiştir. kaldı ki bu bir ütopyadır zaten, hayali bir ülkenin ve durumun tasviridir, gelecek tahmini değil.
muhteşem bir kitaptır. eskiden komünist olan ancak daha sonra anti komünizm çizgisine kayan orwell, hayvan çiftliği ile başladığı komünizm eleştirisinde bu kitap ile doruk noktasına ulaşmıştır. aslında eleştirdiği şey komünizm düşüncesinden ziyade onun uygulayıcılarıdır. hayvan çiftliği salt bir stalin eleştirisidir aslında. bu kitabında ise tasvir edilen big brother' ın kim olduğunu anlamak da çoz zor değildir. ancak hayvan çiftliği sanki stalin' in ilk dönemine bir eleştiriyken bu kitap stalin' in ülke üzerindeki hakimiyetini -varsayımlara da dayanarak- tasvir etmektedir kanımca.
