başlığı okuyunca herkesin aklına iki zıt kutbun nasıl birada bulunduğu gelmiştir. ama gerçekte durum öyle değildir. nietszce tanrı öldü demiştir. ama hristiyanlığın tanrısının öldüğünü söylemiştir. hristiyanlık dininin insanları köleleştirdiğini ve insanların dünyaya atgözlükleriyle bakmalarını sağladığını belirtmiştir. deccal isimli kitabında lanetler yağdırmıştır. ona göre ilk ve son hristiyan çarmıhta ölmüştür. ve aynı kitapta islamla ilgilide düşünceler beirtmiştir. işte o aforizmalardan bazıları:
'Eğer islâm, Hıristiyanlığı küçük ve hakir görüyor idiyse, böyle görmekte bin kez haklıydı: Çünkü islâm, insanı yüceltir ama putlaştırmaz'...
Hıristiyanlık, bizi, kadim dünyanın kültürünün mahsulünden mahrum bırakmıştı. Üstelik bununla da yetinmemiş, daha sonraları, bizi islâm kültürünün mahsûlünden de mahrum etmişti. Aslında bize, Grek kültüründen de, Roma kültüründe de, esasta, temel meseleler açısından daha yakın olan, bizim duygularımıza, zevklerimize ve seçimlerimize daha doğrudan hitap eden ispanya'daki o harikuâde islâm kültürü ve islâm kültürünün eşsiz birikimi ayaklar altına alınarak çiğnenmiş ve yok edilmişti"
"iyi de, neden? Nedeni şuydu: Çünkü islâm kültürü, asil bir kültürdü; çünkü islâm kültürü, kökenlerini, temellerini insan fıtratına borçluydu; çünkü islâm kültürü, ispanya'daki Müslüman hayatının nâdir bulunan, nefis hazinelerinin üzerinde bile hayata Evet diyordu! Daha sonraları, Haçlılar, estirdikleri o toz bulutunun ortasında, aslında önünde diz çökmeleri gereken, diz çökmekle daha iyi bir yapmış olacakları bir şeye karşı, asil bir kültüre karşı, bizim bugünkü 19. yüzyıl kültürümüzle mukayese edildiğinde, bizim çağdaş kültürümüzün, kendisini, islâm kültürünün yanında son derece 'yoksul' ve oldukça 'geç kalmış' bir kültür olarak görebileceği böylesine asil ve yüksek bir kültüre karşı savaş açmışlardı. Haçlılar, ganimet peşinde koşuşturuyorlardı, hiç şüphesiz ki. Çünkü Doğu, islâm dünyası, zengindi..."
evet nietzsche bunları belirmiştir. çünkü o tarafsız bir düşünürdü. evet belki bir müslümen değildir. ama bilinenin aksine nihilist bile değildir. nietzsche'ye göre, Nihlizm, yüksek ideallerin değerlerini yitirmelerinden kaynaklanan olumsuz düşünce tutumudur. evet kısaca nietzsche'nin islama bakışa açısı böyledir. bazı şeriatçı yobazların anlattıkları gibi o, kendini tanrı yerine koyan deyuz bir kafir değildir. o bir filozoftur. o düşünen bir beyindir. okunasıdır. ve okudukça aydınlatır.
nietzsche kuvvetle muhtemeldir ki haldun ve rüşd'den yola çıkıyor bunu söylerken, ki bu iki isim kant'tan marx'a alman filozoflar başta olmak üzere 19. yy'daki avrupa'nın idealist ve materyalist felsefesini doğrudan etkilemiştir.
islam devletini ve topluluklarını incelediğimizde şu bir gerçektir ki 1000'li yıllarda islam felsefesi zirve noktasına ulaşmıştır. bu gelinen noktada insancıllığı ön plana çıkartmasıyla da gerek ispanya'da, gerek de anadolu ve balkanlarda hızlı bir ilerleyiş sağlayabilmiştir. hayyam, sina, fuzuli, farabi, rüşd ve haldun (isimleri kronolojik yazmadım) bu dönemlerde öne çıkan başlıca isimlerdendir gene.
ancak her zaman dediğimiz gibi kendini bir gerçeklikötesiyle açıklayıp bunları zaman-mekandan bağımsız kesin/mutlak doğrular olarak sunan bir görüş olduğundan dinler, ilerici özelliklerini zaman geçtikçe gericiliğe terk etmesi kaçınılmaz olandır. ki bu nedenle islam hristiyanlıktan daha ileride iken hristiyanlık büyük bir kırılmadan sonra vatikan'a hapsedilip de çağdaş felsefe ve ona paralel olarak çağdaş bilim gelişmeye başladığında, islam da yaygınlığını ve halk üzerindeki gücünü koruyabilmek için totaliterleştiğinde hristiyan toplumların gerisine düştüğünü görüyoruz islam toplumlarının. bu meselede rönesans avrupa için bir ileri sıçrama noktasıysa nasıl ki, bir benzerinin, çok daha öncesinde islam'da yaşanmasını engelleyen gazali'yi de rahmetle anmak elzemdir.
hülasa, nice'nin odaklandığı 1000'ler iberya islamı nasıl ki söylediği gibiyse, yaşadığı dönemlerde ve günümüzde afrika, ortadoğu, anadolu, orta asya ve balkanlarda yayılmış olan islam bunun tam tersidir. iddia edebiliriz ki nice eğer naci olarak osmanlı'da yaşayan bir filozof olsaydı hristiyanlığa karşı aldığı tutumu ve hatta çok daha eleştirel bir tutumu islam'a yöneltmekten çekinmez, akabinde de tiz kellesi vurulurdu.
Nietzsche'nin deccal adlı kitabında dikkat çekendir.
"Wenn der Islam das Christenthum verachtet, so hat er tausend Mal Recht dazu: der Islam hat Männer zur Voraussetzung"
yeni şafak yazarı yusuf kaplan bu özdeyişi ;
"Eğer islâm, hıristiyanlığı küçük ve hakir görüyor idiyse, böyle görmekte bin kez haklıydı: çünkü islâm, insanı yüceltir ama putlaştırmaz"
olarak dilimize çevirmiştir. ama en basit bir çeviri programı bile bu şekilde çevirmemiştir.
google translate ;
"Islam Hristiyanlığı küçümsüyor ise bin kere hakkı vardır: islâm erkekleri öncelikli (üstün) tutmaktadır"
tabi burdan yola çıkarak nietzsche ve islam hakkında konuşmak oldukça seçici olmamızı gerektirir. zira bir kitaptan alınan bir cümle ile dini görüşü veya dine bakış açısını anlamak mantıksız olur. sadece burdaki yanlış anlaşılmayı gidermek istedim.
