Neylerse güzel eyler, kimi zaman ney aşığın sesi kimi zaman sukutu bozan ses olur. genelde ilahi anlamda üflenir. Üflemesi hayli bir zor yıllar isteyen alettir. Sağ sol üflemek diye ikiye ayrılır. Tam ses ilk başlarda alınamayabilir sabretmek lazımdır zira yeni başlayan bir genç neyzenin tam olarak neyzen olabilmesi yılları geçelim hayatını alabilir. Ney nevadır, ney derde devadır.
esasen üflemesi değil ses çıkartabilmek için bile uzun çaba gerektirdiği söylenen ama ilk denememde ses çıkardığım akabinde hiç ses çıkaramadığım, üflemek ve çalmak konusunda hataların yapıldığı, tınısından tonundan o ilahi melodisinden etkilenmeyip uzaklara dalmayanın olmadığını bildiğim, benim içinse kutsal denebilcek mertebede olan fakat hala üfleyemediğim enstrümandır.
(bkz: Hz. Mevlana)
(bkz: Konya)
çalınmayan üflenen müzik aletidir. ses çıkartması da sanıldığı kadar zor değildir kişinin bir özrü yoksa tabii. zor olan kısım makamdır yani ses çıkartmak değil doğru nefesi üfleyip doğru sesi çıkartabilmektir.
ney alemi kuşatan büyük ''büyük sırrın'' sesidir. yanıktır ve yakar. nerede olursa olsun bulunduğu ortamın değil kendi gündemini anlatır. 26 ses çıkaran ney'in her sesi ruhunuzda iz bırakır.
insanın kendini bulduğu bir üflemeli çalgı. mevlana'ya göre kamış anavatanından koparılıp uzaklara götürülür orada işlenir, ney'den çıkan o ses kamışın ağıtıdır toprağına olan özlemidir.
küçük yaşlardan beri dinledigim hayranı oldugum. insanı bu dünyadan alıp götüren puslu havada gezintilere cıkaran mistik müzik aleti. Yapımı da pek zahmelidir, yapılırken cekilen bu zahmetler üflendiginde cıkan sesin neden bu kadar yanık oldugunu göstermektedir. ney üfleyen kişiye de neyzen denir.
öte yandan: Üç oktavlık ses alanı içindeki tüm sesleri duyulur hale getiren ve bu sesleri de nefes şiddetini veya dudağın başpsre ile yaptığı açının değiştirilmesi ile koma koma (hatta cent cent) verebilen tasavvuf müziği baş sazıdır. *
