bundan 13-14 sene önce ramazanlarda sultanahmet/gülhane çevresinde bulunmuş kişiden çıkabilecek önerme.
sultanahmet camisinden başlayıp ayasofyanın önündeki sokağa kadar sıralanan macun, elma şekeri, kağıt helva vs. vs. tezgahlarını geçip gülhane girişindeki o deli kalabalığa ulaşmak. gülhaneye girdikten sonra önce hayvanat bahçesinden başlayıp daha sonra gülhane sokağı boyunca sağlı sollu ufak dükkanları gezmek, pek anlaşılmasa da sokakta yapılan orta oyunları izlemek farklıydı. hele haftanın 3-4 gününde gülhanenin üstündeki alanda verilen ücretsiz halk konserleri de ayrı bi tatdı. öyle dandik sanatçılar da değildi, candan erçetin dinlemişliğim bile var.
aslında biraz düşünüldüğünde doğru olan yakınmadır. eskiden ramazanlarda insanlar toplanır, kalabalık sofralarda iftar yaparlarmış. eskiden çocuklar sahur zamanı yorganın köşesinden 'bizi de kaldırsalar' diye bakarlarmış. çocuklar oruç tutmadıkları için anneler kıyamazlarmış kaldırmaya...
bayram da bambaşkaymış eskiden. herkes biraraya gelir, güzel sohbetler edilirmiş. ev ev gezilirmiş. yok o bana gelmedi ben ona gitmem davaları yokmuş. maksat biraraya gelmekmiş. çocuklar içinse bayram, oyun, harçlık, şeker ve cici kıyafetlermiş.
şimdi ise iftarda biraraya gelmek yok. dünyevi telaşlar yüzünden aileler arası kopukluk var. elbette istisnaları vardır. ancak genel durum bu. sahurda ise çocukları kaldırınca azar işitiyoruz. sahurun o manevi zevkini bilmeyen çocuklarımız var maalesef.
bayramlarda kim ne giymiş, o kime gitmiş kime gitmemiş, şu şekeri fazla almış, o harçlık vermemiş... dedikodu ve kıskançlık süregeliyor. ama hala eski adetleri koruyabilen aileler de var elbet.
çocukken hayatımızdaki her şey daha anlamlıydı. en büyük sorunumuz koca bir hafta sonu bittiği halde pazar akşamına kaymış ev ödevleriydi. ödememiz gereken faturalar, kiralar; okutmamız gereken çocuklarımız yoktu.
ramazan sofraya her zamankinden güzel yiyeceklerin geldiği gerçekten mübarek bir ay; bayramsa cici kıyafetlerin alındığı, şeker yiyip, büyüklerimizden harçlık alabileceğimiz, belki uzun zamandır görmediğimiz büyüklerimizin elini öpeceğimiz zamanlardı.
herkes büyüklerinden duymuştur nerde o eski ramazanlar cümlesini belki hayatının bir döneminde kendisi de sarfetmiştir de aynı cümleyi. nerde o eski ramazanlar derken aslında hayatın içine tam olarak dahil olduğumuz, sorunlarla boğuştuğumuz yetişkinlik dönemini değil her şeyin daha güzel olduğunu düşündüğümüz çocukluk günlerimizin ramazanlarını anıyoruz. çocukken güzeldi her şey gerçekten de.
'nerde o eski ramazanlar' derken aslında hangi yıla ait eski ramazandan bahsedildiği bir türlü belli olmayan, her yaştan insanın sarf ettiği, her ramazan duyduğumuz klişeleşmiş sözdür.
hic memnun olamadigimiz bir simdiden ve ne olacagi, bize ne verecegi belirsiz bir atiden ise, iyisiyle kotusuyle bizim olan bir dunu yad etme temayulunun getirisi soz obegi.
hep buyuklerimizden duymaya alıstıgımız, fakat her sene gittikce daha da derinden hissederek soyledigim soz. kabul, cocuklugumdan beri cok sey degisti, ben de aynı yerde degilim, sevdiklerim de. fakat nerde o eski ailecek yapılan kalabalık iftarlar, nurhan damcıoglunun kantoları, iftar oncesi hacıvat karagozlu, turk sanat muzigi fonlu programlar diye aramıyor musunuz? yaslı buyuklerin sarı ampul yanan evlerinde toplanmak hos gorunmuyor mu artık gozunuze? gecmisi ozlemek gecmiste kalmak mıdır sizce? buyumek ve yuvadan ayrı yasamak belki de en cok ramazanda dokunur insana. ne sahuru ne iftarı hazırlayan kimse olmaması, anne corbasından icememek, dort gozle bekledigin sıcacık ramazan pidesiyle tahin helvası, peynir, pastırma yiyememek baska aylarda dusunmedigimiz seyler cunku. yurtta kalmak da mahrum kalmakla aynı seymis, bu ramazan yine bunu hatırladık, huzunlendik, orucun bu sekilde ne anlamı var dedik*.
ağız tadıyla bi ramazan yaşatmayan cümle. lan ben 20 küsur yıldır duyuyorum bunu ve ramazanlarda büyük eziklik yaşıyorum. aynı şey bayram için de geçerli tabii. bi bırakın da kendi ramazanımızı/bayramımızı yaşayalım yaa! herkes sizin çocukluğunuzu yaşamak zorunda değil ki. carpe diem arkadaşım!
-nerede o ramazanlar
-hangileri usta
-eski ramazanlar. bir ara bu dükkanda çalışan ramazan vardı ya len.
-recep ile şaban geldi biraz önce, kavga varmış herhalde, ramazanı da alıp gitiler
-alla alla, ne kavgası la
-kız meselesi diyorlar. ramazan abi pek karışmaz gerçi bu olaylara ama vardır bir bildiği.
birbirimize gün be gün yabancılaştığımız şu zamanlarda söyleme yaşı 60'dan 20' ye inen cümle. biz küçükken anneanne dedelerimiz derdi - nerede o eski ramazanlar diye şimdi biz diyoruz , bizi geçtim yaşı 20 henüz olmuşların bile dilinde nerede o eski ramazanlar ? peki hiç düşünüyor muyuz ramazanlar mı değişti yoksa bizim mi tadımız kalmadı diye ?
- nerde o eski ramazanlar?
- o ramazanlar atlarina bitti gittiler, kalan ramazanlar ise romeo oldu beyamca.
- evladim nediyorsun sen?
- bence hover süpürür döver.
- sen benle dalga mi geciyorsun?
- gayet tabi.
- höyt kırarim boynuzunu iblis.
- zwhtzwht
her döneminde bir pişmanlık,bir doyamamışlık ve bir eskiye özlemin,hasretin bulunduğu insan bünyesinin bu hislerinden birini dışa vurarak sarfedeceği cümle.
(bkz: buralar eskiden böylemiydi evladım,tarlaydı heryer)
yakında yine bol bol duymak zorunda kalacağımız geyik. aha gel bak cebimde eski ramazanlar. eğil biraz daha eğil. yahu allahın mubarek zaman dilimi her zaman mubarek. sen nasıl yaşarsan öyle. kalbin hissin irtibatın ramazanı anlamlı kılarsa kılar. yoksa kültür müslümanı kültür ramazancısı dolaşır durursun ortalıkta milletin de hevesini kırarsın.
