Nef'i 1572 yılında Hasankale'de doğdu. Şirvanlı bir aileden gelen Mehmed Beyin oğlu Nef'i, medrese eğitimi gördü. Çağının edebiyat geleneğine uygun olarak iran ve Arap edebiyatını öğrendi. Özellikle Sadi ve Hafız gibi eski iran şairlerini inceledi. Sultan Birinci Ahmed zamanında istanbul'a geldi. Kısa bir süre içinde edebiyat çevrelerinin ilgisini çekti. Özellikle Sultan Birinci Ahmed ve Sultan Dördüncü Murad tarafından tutuldu.
istanbul ve Edirne'de görevlerde bulundu. Bir ara Nef'i'nin Sihamı Kaza adlı yergilerini okuyan Sultan Dördüncü Murad'ın, Beşiktaş sarayı yakınlarında, yanına yıldırım düşmesi üzerine şair Edirne'ye sürüldü. Orada Muradiye mütevelliği ile görevlendirildi. Sonra bağışlanarak istanbul'a çağrıldı. Cizye muhasebeciliği görevine getirildi. Bir süre sonra yerdiği Bayram Paşa tarafından, 1635'de boğdurularak denize atıldı. Divan edebiyatında kaside, gazel, rubai, kıta gibi değişik türlerde şiir yazan Nef'i'nin en çok kaside alanında başarılı olduğu söylenebilir.
idolüm olan edebiyatçı. tariz ve eleştiride çığır aşmış, cesareti ve gururu ile ölmüştür. boğdurulduğu gün yalaka meslektaşları hemen
"gökten nazire indi siham-ı kazasına
nef'i diliyle uğradı hakkın belasına"
deyip, sevinçlerini belli etmişlerdir. unutulmamalıdır, unutulmayacaktır. osmanlı türkçesinin en kuvvetli ve zengin biçimini eserine yansıtmış dil konusunda ne derece usta olduğunu göstermiştir
siham-ı kaza (kaza okları)adlı hicvinde padişahı yerden yere vurmuştur. aynı zamanda iyi bir övgü ustasıdır. (bahairye kasidesi buna örnektir.) 4. murat onun çok sevmiştir. onu korumak için de hiciv yazmasını yasaklamış. söz verdirmiştir; ama şair sözünde durmamış ve sonunda da canından olmuştur.
17. yüzyıl divan edebiyatı şairlerindendir. divan şiirinin en güçlü hiciv şairidir. türkçe ve farsça birer divan'ı ve siham-ı kaza adlı ünlü bir eseri vardır.
