“Bugün cuma enseyi kapa”, “bugün elini veren yarın götünü verir” gibi cümleler kurmuştur reiz. işte hayatı okuyan ve birçok psikoloğa yol gösteren reiz.
kimse, seni sen olduğun için sevmeyecek; herkes seni, seni sevmenin onlara ne kadar yakışacağını düşündüğü için, yani kendileri için sevecek. ve bu da demek oluyor ki insan böyle yaparak yine kendini sevecek. sen hiç sevilmemiş olacaksın hikâyenin sonunda.
Dostoyevski her şeyi fazlasıyla anlamayı hastalık - hastalıklı ruh hali olarak tanımlar.
bunun yansıması mutsuzluktur. bu yüzden mutluluğun tek kaynağı cehalet olmuştur... bu yüzden korkak insanlar gerçeklerden kaçmak için aklı ve zekayı kullanmayı ret ederek cehaleti seçer.
Bırakın çocuklar bu özentiliği entel sempatizanlığını, tuğla gibi kitaplarını okuyupta gözünüze beyninize ömrünüze ziyan vermeyin.
Yüzlerce lafı güzaf sayfalar yerine kendi kültürümüzden Miras iki satır Ahmet Yesevi, Mevlânâ, Yunus vs okuyun da bir şeyler alın kafanız Aysın. bırakın hayal ürünü Raskolnikov’u, aslanlar gibi üstat necip Fazıl kısakürek’ten şaşmayın siz.
mevlana'nın türkçe eseri yok yalnız. kendi kültürümüz değil arapça yazıyor o.
--spoiler--
Ne ifade etmeye çalıştığım açık ve sizde gayet iyi anladınız bence; işgüzarlığın alemi yok.
“Suç ve ceza, beyaz geceler, ebedi koca vs“ gibi bir çok kitabını okuma ahmaklığında bulunan bir kişi olarak söylüyorum; açın Sherlock Holmes, arsen Lüpen cingöz recai falan okuyun daha evladır arkadaşlar bana güvenin.
ironi yaptım biraz tabi ama “illaki edebiyat parçalayacağız kafaya koyduk“ diyorsanız, sizlere bir doz Peyami Safa öneririm; 50 tane dostoyevski‘yi cebinden çıkarır denemesi bedava.
peyami safa'nın okumadığım bir kitabı yok, çok severim. yeteneğinin çok farkında biri olduğu halde kendisinin bile dostoyevski'yi cebinden çıkarma iddiası olamaz. cingöz recai zaten kendi adını bile layık görmeyip takma isimle yazdığı bir roman serisi. yalnızız, biz insanlar, matmazel noraliya'nın koltuğu gibi eserlerin yanında çocuk kitabı kalır.
ahkam da öyle kesilmez böyle kesilir. gayet iyi anladım, iki satır dostoyevski alıntılanmış hemen bir aşağı görme çabasına gerek yok. aşağı görülen kişi de dostoyevski elif şafak değil.
necip fazıl kısakürek demiş biri...
biri ise suç cezayı okumasını ahmaklık olarak görmüş. ne güzel insanın kendisini bilmesi...
başka biri de mevlana yunus emre demiş.
işte buna güldüm...
mevlana, yunus emre, Dostoyevski artırıyorum Tolstoy, ahmet yesevi...
cehalete bakın, nasıl olsa bir yerden bir yere gidiyoruz. hepsi ulaşım aracı, ha tren, ha uçak, ha taksi diyerek saçmalamak...
zeka ve aklı kullanmayı bilmeyince eşyayı ve tabiatı anlayamazsın.
neyse, buna da şükür.
Dostoyevski-suç ve ceza romanı düşününce; ha hz muhammed, ha aziz nesin dememiş süper zekalı.
yok yani, hz. muhammed için kur'an, aziz nesin için yaşar ne yaşar ne yaşamaz romanı açısından...
gerçekten karşılaştırma falan yapmayın, ne kadar cahil olduğunuz belli oluyor
dostoyevski ile yunus emre...
Dostoyevski ile türk tasavvufunun (ne türklüğü, bal gibi arap acem kültürü de neyse boşver) hiç de öyle olmayan ama anadolu türk kimliği diye insanlara empoze edilen inanç bazında demir başlarından mevlana, yunus vb karşılaştırmak ve Dostoyevski yerine mevlana, yunus vb okuyun demek...
mevlana yunus'un tanrı inancına bak, bir de Dostoyevski'nin tanrı inancına bak. bunlarda bir tanrı inancı var.
var da hangi tanrı?
insanı yaratan tanrı inancı mı yoksa insanın yarattığı tanrı inancı mı... hangisi?
teoloji ve felsefe ile mezhep din farklılıklarına girmeyim, anlamazsınız.
şunu bilin, Dostoyevski için insan denen canlı; tanrı ve şeytanın hakim olmak için çatıştığı bir savaş alanıdır insan.
emin olun şeytan bile şaşırıp "tamam, insanı yaratacaktın da beni neden yarattın?" diye tanrı'ya çıkışmaktadır ve tanrı bu konuda şeytana hak vermektedir.
yaşamı ve dünya'yı iki güç var etme ve yok etme gücüne sahiptir, bunlar tanrı ve insan.
bunun için Dostoyevski "Evet, derin, gereğinde çok derin bir yaratıktır insan, ben olsam bu kadar derin yaratmazdım onu." der.
tıpkı kur'an da insanın yaratılışı anlatılırken "meleklerin çıkıp allah'ın insanı yaratmasına muhalefet etmesi ve "biz sana yetmiyor muyuz da sen kan dökecek fesat çıkaracak birini yaratıyorsun?" diye allah'ın takdirini eylemini sorgulaması gibi.
tıpkı şeytan'ın allah'a yanlış karar verdiğini söyleyip, allah'ın yanıldığını ispatlaması için "bana süre ver" demesi gibi.
insan okuduğunu anlamalı... allah'ın dediği gibi "kitap yüklü eşekler" olmamak lazım.
