Başım köpük köpük bulut,
içim dışım deniz,
ben bir ceviz ağacıyım Gülhane parkında,
budak budak, serham serham ihtiyar bir ceviz.
Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında.
Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane parkında,
Yapraklarım suda balık gibi kıvıl kıvıl.
Yapraklarım ipek mendil gibi tiril tiril.
Koparıver, gözlerinin, gülüm, yaşını sil
Yapraklarım ellerimdir tam yüz bin elim var,
Yüz bin elle dokunurum sana, Istanbul'a.
Yapraklarım gözlerimdir.Şaşarak bakarım.
Yüz bin gözle seyrederim seni, Istanbul'u.
Yüz bin yürek gibi çarpar, çarpar yapraklarım.
Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane parkında,
Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında
siir degil tekerlemedir bunlarin pek cogu. ahanda bir tanesi aynen su sekilde ;
bana bak
hey !
avanak!
+
trrrrum
trrrrum
trrrrum
trak tiki tak
makinalasmak
istiyorum
+
siirlerim icilmez
ingiliz tuzu gibi
gordunuz mu buyuk vatan sairi nazim hikmet yoldas'in capini, kalitesini ve edebi gucunu ? makina sesi cikartarak siir yazabaliyor. makinalasmayi degilde hayvan hasatla ilgili bir siir yazsa atiyorum atlarla ilgili bir siir yazmis olsa ihihihihi diye kisneyecek demekki.
serbest şiirlerdir. ben aruz veya hece ölçüsüne sahip olana rastlamadım. epeyce de karşıma çıktılar lakin hala göremediysem bu en azından yok denecek kadar az olduklarını gösterir. ki bu tarz şiirleri yazmak için nazım hikmet olmaya gerek yok. pek çoğumuz günlük hayatta konuşurken birisi bunları not alsa allahın günü herkes 3 tane yazar bu şiirlerden teknik anlamda.
konu olarak ise aklımda mustafa kemal'e burjuva dediği şiir ile trik trak makina bilmem ne şeklinde devam eden bir şiiri kalmış. o ikisinden ise anlayacağımı anladım zaten.
ama bence düz yazıda da son derece başarılı. mesela şu yazısı; bilmeyenlere düz yazı nasıl yazılır, muhatabınız nasıl kalbinden vurulur noktasında ders niteliğindedir.
not: insan mehmet akif ersoy veya necip fazıl başlığında edilen kelamları okuyup da bu başlığa düşünce edebini korumakta biraz zorlanıyor. ama nazım'a onu sevenler diğer ikisine küfretti diye küfretmem.
moskova'nın 110 kilometre doğusunda
oka ırmağından öğrendim gümüş türküsünü ırmakların
durup dinlemeden akıp gitmenin ululuğunu
ırmak gemilerinden suya düşen ışıkların çağrısını uzaklara
oka ırmağından öğrendim hasretlerinin dalgın deliliğini.
yaz geceler oka ırmağı
ince kumları ve sedefleriyle
ak bir kadını yıkayarak
aktı odamda kalın kütüklerin arasından
yaz geceleri düşmedi dallarından zamanların yaprakları
gitmeden gittim adını hala bilmediğim topraklara
Sen sabahlar ve şafaklar kadar güzelsin
sen ülkemin yaz geceleri gibisin
saadetten haber getiren atlı kapını çaldığında,
beni unutma.
Ah! Saklı gülüm
sen hem zor hem güzelsin.
Şiirlerimin ılıklığında açılmalısın
sana burada veriyorum hayata ayrılan buseyi
sen memleketim kadar güzelsin,
ve güzel kal...
Nasıl etmeli de ağlayabilmeli
farkına bile varmadan?
Nasıl etmeli de ağlayabilmeli
ayıpsız,
aşikare,
yağmur misali?
Neylersin alışkanlık,
için kan ağlarken yüzün güler,
dikilitaş gibi dinelirsin yine.
Yavrum, erişmek ne müşkülmüş meğer,
anneler gibi ağlamanın yiğitliğine?
nazım hikmet ran'ın yazdığı şiirlerdir. mesela aşağıda bulunan şiir yakın bir zamanda ortaya çıkmıştır.
Dördümüze.
Názım Hikmet.
iSTANBUL. TEVKiFHANESi. 1938
geldi dört güvercin
suda yıkanmak için.
Su mahpusane yalağındaydı.
ve güneş
güvercinlerin
gözünde, kanadında, kırmızı ayağındaydı.
* * *
girdi dört güvercin
yıkanmak için
suyun içine.
ve kederli toprakta dört insan
baktı dört güvercine.
* * *
Güvercinler hep beraber
güneşi taşıyıp kırmızı ayaklarında
uçabilirler.
Durdurmaz onları demir ve duvar.
Güvercinlerin yumuşak kanatları var.
Ve kanatlar
Şimdi burda, şimdi damın üzerinde.
insanların kanatları yok
insanların kanatları yüreklerinde.
* * *
Dört güvercin
güneşe varmak için
yıkandı, uçtu sudan.
sahte bir vatansever olduğu için içimden okumak gelmeyen şiirlerdir. aslında olması gereken görüşlerin sanata karıştırılmamasıdır; ama gel gör ki türküz kanımıza dokunuyor.
kapıları çalan benim
kapıları birer birer.
gözünüze görünemem
göze görünmez ölüler.
hiroşima'da öleli
oluyor bir on yıl kadar.
yedi yaşında bir kızım,
büyümez ölü çocuklar.
saçlarım tutuştu önce,
gözlerim yandı kavruldu.
bir avuç kül oluverdim,
külüm havaya savruldu.
benim sizden kendim için
hiçbir şey istediğim yok.
şeker bile yiyemez ki
kâat gibi yanan çocuk.
çalıyorum kapınızı,
teyze, amca, bir imza ver.
çocuklar öldürülmesin
şeker de yiyebilsinler.
şair kendi şiirlerini kötü okur. ancak yazarken harflerin uyumuna dahi dikkat ederek yazar. örnek vermek gerekirse "beyaz, siyah, kırmızı" demek yerine "ak, kara, kırmızı" demeyi tercih eder. böylece k harfinin baskınlığını kullanmış olur.
duyguları anlatırken son derece coşkundur. "çalaydın, çırpınaydın vapura binerken memed'le anası" diyerek istanbul boğazı sularına seslenişi çok etkilidir.
ve yine duyguları ifade ederken somut örnekler vermeyi sever.
"seviyorum seni
ekmeği tuza banıp yer gibi
geceleyin ateşler içinde uyanarak
ağzını dayayıp musluğa su içer gibi"
denizdeki köpük, havadaki bulut gibi daha simgeci örnekler verebilirdi. oysa verdiği daha somut ve herkesin bildiği örnekler sayesinde duygunun coşkusunu çok daha derin ifade edebilmiştir.
Yine kitapları, türküleri, bayraklarıyla geldiler,
Dalga dalga aydınlık oldular,
Yürüdüler karanlığın üstüne.
Meydanları zaptettiler yine.
Beyazıt'ta şehit düşen
Silkinip kalktı kabrinden,
Ve elinde bir güneş gibi taşıyıp yarasını
Yıktı Şahmeran'ın mağarasını.
Daha gün o gün değil, derlenip dürülmesin bayraklar.
Dinleyin, duyduğunuz çakalların ulumasıdır.
Safları sıklaştırın çocuklar,
Bu kavga faşizme karşı, bu kavga hürriyet kavgasıdır.
Ağa Camii;
Havsalam almıyordu bu hazin hali önce
Ah, ey zavallı cami, seni böyle görünce
Dertli bir çocuk gibi imanıma bağlandım;
Allahımın ismini daha çok candan andım.
Ne kadar yabancısın böyle sokaklarda sen!
Böyle sokaklarda ki, anası can verirken,
Işıklı kahvelerde kendi öz evladı var...
Böyle sokaklarda ki, çamurlu kaldırımlar,
En kirlenmiş bayrağın taşıyor gölgesini,
Üstünde orospular yükseltiyor sesini.
Burda bütün gözleri bir siyah el bağlıyor,
Yalnız senin göğsünde büyük ruhun ağlıyor.
Kendi elemim gibi anlıyorum ben bunu,
Anlıyorum bu yerde azap çeken ruhunu
Bu imansız muhitte öyle yalnızsın ki sen
Bir teselli bulurdun ruhumu görebilsen!
Ey bu caminin ruhu: Bize mucize göster
Mukaddes huzurunda el bağlamayan bu yer
Bir gün harap olmazsa Türkün kılıç kınıyla,
Baştan başa tutuşsun göklerin yangınıyla!'
Yaşamak şakaya gelmez,
büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın
bir sincap gibi meselâ,
yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden,
yani, bütün işin gücün yaşamak olacak.
