çok genç yaşta divan yazmış, çok genç yaşta ölmüştür. sanırım tanpınar, o'nu anlatırken "zaten onda her şey biraz erkendir" der.
mektupları, romanları, şiirleri, piyesleri ile yüklü bir külliyata sahip olmasına rağmen, bizim çoktan kaybettiğimiz bir değerimizdir.
şuna adım gibi eminim ki dünyanın başka bir memleketinde olsa, uluslararası arenada adı daima büyük bir saygıyla anılırdı. oysa heyecanlı bir osmanlı aydınıdır kendisi. duyguları, adını daha büyük bir şöhrete kavuşturacak kişileri heyecanlandırmaz.
mesela;
Git vatan Kabe'de siyaha bürün
Bir kolun Ravza-i Nebi'ye uzat
Birini Kerbele'da Meşhed'e at
Kainata o hey'etinle görün.
ona boşuna vatan şairi demiyorlar. şükür ki onu biraz olsun okuyan, vatan sevmeyi biraz da ondan öğrenen biriyim. şimdi bile söylemek mümkün;
Cezmi kitabındaki ''Siyah ise gözüme bir arap köle kadar çirkin gözüküyor'',''ruhun karanlığı, yüzünün ruhsuz beyazlığı ile düzgünlü bir zenciye benzeyen...'' sözleri ile ırkçı olduğu anlaşılmaktadır.
Batı medeniyetine aşırı bir saygısı vardır ki Türkiye'yi batı medeniyetinden görür.
Kitapları bir çok mantık hataları ile doludur.
Örn: Cezmi'de, adil giray Şehriyar'a aşık olmaz. Oysa şehriyar çok güzel bir kadındır. Adil Giray ''ruh güzelliğine önem veriyor''muş çünkü. Ancak iran gibi bir şii devlette gördüğü ilk sunni kıza güzel olduğu için aşık olur. Hemde onu tanımadan.
Betimlemeleri fevkaladedir ama bir yazardan çok ideolojisini benimsetmeye çalışan bir filozofa benzer üslubu.
şair, romancı, tiyatrocu, gazeteci, devlet ve düşünce adamıdır.
vatan şairi olarak bilinir.
ilk şiirleri divan edebiyatı etkisindedir.
sinaşi ile tanışınca tanzimak edebiyatına dahil olur.
divan edebiyatını yıkmak için çabalamıştır.
romantizm akımının etkisinde kalmıştır.
genellikle aruz ölçüsü kullanmıştır.
sanatta sade bir dili savunmasına rağmen ağır bir dil kullanmıştır.
romanları teknik yönden sağlam değildir.
kendi görüşüne göre tiyatro; en faydalı eğlence biçimidir. çünkü onun için tiyatro hem göz, hem kulak hem de vicdana hitap eder.
Şinasi'nin; ^^Milletim nev'-i beşerdir, vatanım rûy-i zemin^^ fikrine ilk kez karşı çıkan isimdir. insanların birbirleriyle savaşı hiç bitmeyen bu dünyada bu düşünceyi gerçeklerden uzak bulur.
insan her adımını mezardan uzaklaşmak için atar.yinede her adımda mezara bir adım daha yaklaşır.(nitekim her nefesi hayatı uzatmak için alır.yinede her nefeste hayatının bir nefeslik zamanı azalır.)cümlesinin sahibi olan vatan şairi.
