ismiyle çelişkili bir biçimde mülkiyete özcü bir biçimde yaklaşan roman. şöyle ki, anarşist gezegen anarres'te bir bebek diğer bir bebeği iterek "benim" der "benim güneş", "hayır senin değil" der bakıcı kadın "sahip olamazsın sadece kullanabilirsin."
burada benim aklıma iki tane soru geliyor: bir bebek güneşi sahiplendiğine göre mülkiyet insanda iç güdüsel hatta apriori midir? le guen'e göre evet. ikinci soru bir bebek "benim" kelimesini mülkiyetin olmadığı bir dünyada nasıl öğrenebilir?
anarsik bir toplumla gunumuz toplumunun, dunya uzerinde iki farkli kutup olarak ayni anda yasadigini varsayan ve ikisi arasinda karsilastirmalar yapan, ancak bunu yaparken ara ara kendisiyle celisen utopik bir kitaptir. ornegin anarsik topluma dahil olanlar kendilerini "odocular" olarak isimlendirir, "odo" yu sahiplenir ve satir aralarindan cikarilabilecegi uzre zaman zaman lider pozisyonuna sokar. oysa anarsizmde boyle bir anlayis olmasi mumkun degildir.
tolkien hayranı bendeniz, ursula le guin ile biraz geç tanıştı. kendi evrenlerini yaratırken tolkien'den esinlenen le guin, mülksüzler romanında hayal gücünü zorlayarak taraflı olup tarafsız şekilde kaleme almış romanı.
kitabı okurken sürekli elimdeydi kalem. altını çizdiklerimi dönüp dönüp tekrar okudum. kapitalist ve sosyalist düzeni karşılaştırırken kendimizi iki dünyadan uzaklaşıp öyle bakmamızı sağlıyor. mülksüzler bence tam 20'li sonra 30'lar bir de 40'lı yaşlarda tekrar okumalık kitaplardan.
kitapta geçen en beğendiğim söz şöyle,
"erkeğin istediği özgürlüktür. kadının istediği mülkiyettir. seni ancak başka bir şeyle takas edebilirse serbest bırakır. bütün kadınlar mülkiyetçidir."
--spoiler--
Bütün duvarlar gibi iki anlamlı, iki yüzlüydü. Neyin içeride, neyin dışarıda olduğu, duvarın hangi yanından baktığınıza bağlıydı.
--spoiler--
romanda iki dünya vardır. biri kapitalist sistemle yönetilen dünya**, diğeri ise bu dünyaya ve oluşturulan sisteme karşı çıkıp bu dünyadan ayrılmış olan odo ve yandaşlarının dünyası**... yazarımız taraflı bir tarafsızlıkla olanları anlatmaya çalışır...
bir bilimkurgu romanı olsa da aslen ursula k le guin'in anarşizm ile ilgili ütopyasıdır mülksüzler...
